مراقبت‌های قبل از بارداری چیست؟

باشگاه خبرنگاران جوان شیراز - لیلا مرادی گفت: بسیاری از عوامل خطر که باعث به خطر افتادن سلامت مادر و نوزاد می‌شود، در دوره پیش از بارداری رخ می‌دهد، بنابراین ارائه مراقبت‌های پیش از بارداری به زنانی که تمایل به بارداری دارند، نخستین گام برای حفظ سلامت مادر و نوزاد محسوب می‌شود.

او گفت: مراقبت‌های پیش از بارداری مجموعه‌ای از مداخلات پیشگیرانه و یا درمانی است که به بررسی وضعیت مادر قبل از بارداری می‌پردازد و خطرات زیست محیطی، رفتاری و اجتماعی موجود برای باردار شدن مادر به موقع شناسایی شده و قبل از شروع بارداری از بین رفته و یا تحت کنترل در می‌آید.

کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت شیراز گفت: از طریق انجام مداخلات مورد نیاز در دوران پیش از بارداری و یا در فاصله زمانی بین دو بارداری می‌توان از بروز بسیاری از اختلالات و وضعیت‌های شایع در بارداری جلوگیری کرد.
او گفت: این امر موجب ارتقای سلامت مادران و نوزادان، کودکان و خانواده‌های آن‌ها می‌شود. مراقبت‌های پیش از بارداری در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی از سوی پزشک یا ماما انجام می‌شود و لازم است فردی که قصد باردار شدن دارد، سه ماه قبل از بارداری برای بررسی سلامت خود به این مراکز مراجعه کند.

مولفه‌های مورد بررسی در مراقبت پیش از بارداری

مرادی می‌گوید: در مراقبت‌های پیش از بارداری با شرح حال گرفتن از فرد، تاریخچه بارداری (تعداد بارداری، زایمان، سقط و موارد مشابه)، تاریخچه پزشکی (سابقه مصرف دارو و حساسیت‌های دارویی، سابقه یا ابتلای فعلی به بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشارخون بالا، صرع، آسم و موارد مشابه)، تاریخچه اجتماعی (اعتیاد به مواد مخدر، رفتار‌های پرخطر، اختلالات روانی و همسر آزاری)، تاریخچه واکسیناسیون، اختلالات ژنتیکی، تماس با مواد خطرناک در محیط کار و سبک زندگی (تغذیه و فعالیت بدنی) مورد بررسی قرار می‌گیرد و عوامل خطر در فرد شناسایی می‌شوند.

به گفته او، در گام بعدی پزشک برای بررسی‌های بیشتر و تعیین وضعیت سلامت فرد، آزمایش کامل خون و ادرار را درخواست می‌دهد. در آزمایش کامل خون فاکتور‌هایی نظیر گروه خونی، مثبت یا منفی بودن Rh خون، کم خونی، میزان چربی و قندخون، وجود بیماری‌هایی مانند تالاسمی، هپاتیت، ایدز و بیماری‌های مقاربتی و در آزمایش ادرار عفونت‌های مجاری ادراری، وجود خون و پروتئین در ادرار تعیین می‌شود. همچنین در صورت نیاز آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم و تیتر آنتی بادی ضد سرخجه انجام می‌شود.

کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت شیراز گفت: علاوه بر آزمایشات، معاینات بالینی از جمله اندازه گیری وزن، قد و تعیین BMI، اندازه گیری علائم حیاتی، معاینه فیزیکی کامل شامل معاینه دهان و دندان، پوست، پستان، اندام ها، معاینۀ لگن و واژن برای بررسی هرگونه توده، عفونت، تبخال یا ضایعه توسط ماما یا پزشک انجام می‌شود. با توجه به تاریخچه بارداری، پزشکی و اجتماعی، نتایج آزمایشات و همچنین معاینات بالینی، در صورتی که فرد در معرض عوامل خطر، بیماری‌ها و رفتار‌های پرخطر قرار داشته باشد، اقداماتی نظیر آموزش، مشاوره، ایمن سازی، ارجاع غیرفوری به متخصص یا کارشناس (زنان، تغذیه و بهداشت روان) انجام می‌شود.

آموزش‌های قبل از بارداری

او گفت: آموزش‌هایی که قبل از بارداری به فرد داده می‌شود شامل تغذیه مناسب (گروه‌های اصلی غذایی، رعایت تنوع و تعادل در مواد غذایی) و رسیدن به وزن مناسب و ایده آل (شاخص توده بدنی یا BMI مطلوب)، داشتن فعالیت‌های بدنی نظیر پیاده روی روزانه ۳۰ دقیقه برای تقویت عضلات، اهمیت مصرف فولیک اسید، دست کم از یک ماه پیش از بارداری و ادامه مصرف آن در طول دوران بارداری، پرهیز از مصرف دخانیات، مواد مخدر و مشروبات الکلی، بهداشت فردی، بهداشت جنسی، بهداشت روان، بهداشت دهان و دندان (مراقبت از دندان ها، ترمیم دندان و استفاده از نخ دندان) و دوری از آلودگی‌های محیطی است.

مشاوره ژنتیک و سلامت باروری

به گفته مرادی، مشاوره ژنتیک و سلامت باروری به مشاوره‌هایی گفته می‌شود که در مراقبت پیش از بارداری لازم است بر آن تاکید شود. در مواردی که سابقه اختلال و یا بیماری‌های ژنتیکی وجود داشته باشد، مشاوره ژنتیک انجام می‌شود و زمانی که نتیجه پاپ اسمیر غیرطبیعی و یا سابقه تولد نوزاد کم وزن، زایمان زودرس، جفت سرراهی، چسبندگی جفت، آنمی، ناهنجاری جنین و زایمان سخت وجود داشته باشد، مشاوره سلامت باروری توصیه می‌شود.

او گفت: برنامه ایمن سازی طبق دستورالعمل کشوری واکسیناسیون انجام می‌شود. واکسن توام بزرگسال (دیفتری و کزاز) و واکسن سرخجه (در صورت نیاز و با نظر پزشک) از جمله واکسن‌هایی است که تزریق می‌شود.

کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت شیراز می‌گوید: اگر در بررسی‌هایی که ماما یا پزشک انجام می‌دهد، نیاز به ارائه خدمات تخصصی باشد، فرد برای دریافت خدمات به کارشناس و یا متخصصان ارجاع غیرفوری داده می‌شود.

او گفت: در مجموع هدف از انجام مراقبت‌های پیش از بارداری، ورود به یک بارداری کم خطر یا بدون خطر و در نهایت حفظ سلامت مادر و نوزاد است.

انتهای پیام/