تسلط زبان فارسی بر اقوامی که ایران را اشغال کردند

به گفته محمدعلی اسلامی ندوشن، زبان فارسی توانسته است بر تمام اقوامی که ایران را اشغال کرده بودند، مسلط شود.

به گزارش ایسنا، در روزهای اخیر با به میان آمدن پای برخی رسانه‌های خارجی، اختلاف نظرهایی درخصوص قیاس زبان فارسی با زبان‌های بومی و قومی که پیش‌تر نیز گاهی موجب شکل‌گیری بحث‌هایی می‌شد، شکلی دیگر گرفته و موجب ترند شدن هشتگ‌هایی همچون «منوفارسی» شده است؛ صفحه العربیه فارسی در توییتر چند روز پیش لینک کارزاری توییتری با عنوان «رنج به دلیل زبان مادری با هشتگ #منوفارسی» را به اشتراک گذاشت و انگار خاکستر ماجرایی کهنه بار دیگر شعله‌ور شد. این در حالی بود که پس از اظهارنظرهای گوناگون، پای بی‌بی‌سی فارسی هم به ماجرا باز شد. 

در پی این ماجرا، کانال تلگرامی دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، شاعر، نویسنده، پژوهشگر و مترجم مطلبی را در این خصوص به اشتراک گذاشته که در ادامه می‌خوانیم:

"بسیاری از قوم‌های مختلف که به ایران حمله کردند، فرهنگ، خط و زبان و ادبیات فارسی را پذیرفتند. حتّی خود اعراب هم نتوانستند در برابر زبان و ادب فارسی مقاومت ورزند و زبان خودشان را وارد ایران کنند. حدود یکهزار و دویست سال از پیدایش زبان فارسی می‌گذرد. سرّ آن چیست؟¹

منظور فارسیِ دَری است که با فارسیِ گذشته‌ پهلوی در زمان ساسانی‌ها فرق دارد. یک تفاوت آن، این است که خطّ عربی را پذیرفته و تعدادی هم لغات از ریشه‌ بیگانه و از جمله عربی دارد. این اتّفاقی که در ایران رخ داد، در واقع یک استثنا بود؛ زیرا زبان کشورهای دیگری که اعراب به آن‌ها حمله کردند و بر آن‌ها پیروز شدند، تغییر یافت و به عربی تبدیل شد؛ مناطقی چون مصر، سوریه، لبنان، فلسطین و شمال آفریقا. تمام این‌ها کشورهایی بودند که همراه با اسلام، زبان و خطّ آن را نیز پذیرفتند و تنها ایران توانست زبان مستقل داشته باشد. به طور کلّی زبان فارسی توانسته است بر تمام اقوامی که ایران را اشغال کرده بودند، مسلّط شود. سیاست کشور در آن زمان زیر نفوذِ خلفای بغداد و پیش از آن خلفای دمشق، یعنی بنی امیّه بود و حکّام محلّی تا چندی زیر نفوذ بغداد و دمشق بودند؛ ولی فرهنگ و زبان ایران مستقل ماند. حاکم، مهم نبود که چه کسی است. فرهنگ و زبانِ ایرانی حسابِ جداگانه‌ای برای خود باز کرده بود و در واقع از آن زمان، ایرانی باقی ماند ولی عنوانِ بعد از اسلام بر خود افزود. عصر سامانی شاعران زیادی در خود پدید آورد و کتاب‌های متعدّد به فارسی دَری نوشته شد.
..............................
1. طرح سؤال از روزنامه‌ «جامعه»، از جانب فرزانه نوری مقدّم و مهسا روحانی (شماره‌ ۱۹ مرداد ۱۳۸۱).»

انتهای پیام