تبیین انقلاب اسلامی و راه حل های توسعه برای استادان دانشگاه ایران

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی ایران، در این دوره که جمعی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در برنامه سفر مشهد مقدس ویژه استادان این دانشگاه بصورت انفرادی یا همراه با خانواده شرکت کردند علاوه بر بهره مندی از زیارت حضرت رضا علیه السلام، برنامه های دانش افزایی و تبیینی نیز برگزار شد.

برنامه های این دوره که با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر عیسوی مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و دکتر جنیدی دبیر هم اندیشی استادان دانشگاه در دو بخش انقلاب اسلامی و طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن بود، دکتر محمدصادق کوشکی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران طی چهار جلسه به موضوع انقلاب اسلامی و راه حل های توسعه ایران پرداخت.

دکتر کوشکی در این دوره با اشاره به موضوع نوسازی جامعه که در حوزه علوم سیاسی جزو بحث‌های محوری است عنوان کرد نکته اصلی در بحث نوسازی این است که جوامع چگونه حال و آینده خودشان رو می سازند با چه الگویی می سازند و وضعیت امروز جامعه محصول چه ساخت و سازهایی در گذشته است.

وی افزود: اگر قرار باشد که جامعه در آینده خودش را بازسازی و نوسازی کند چه الگوهایی و چه روش هایی وجود دارد؟ این روش در واقع بر اساس و نشانه شناسی ها سعی می کند که این جامعه را به مثابه یک بیمار قرار بدهد و بر اساس شناخت نشانه ها، تجویز ها انجام بدهد، بخشی توصیف اگر دقیق اتفاق بیفتد قسمت تجویز شدنی و ممکن است.

این استاد دانشگاه درباره توصیف عقب ماندگی جامعه ایرانی به مقطعی از تاریخ ایران اشاره کرد و افزود: در آن زمان رجال و سیاسیون کشور و نزدیکان آنها و کسانیکه با رده های بالای حکومتی ارتباط داشتند با فرنگ و اروپا تماس گرفتند و جامعه ایران را با آن روز اروپا و حتی امریکا مقایسه می کردند و پس از دیدار از ممالک غربی هرکدام برای ترقی و پیشرفت مملکت نسخه ای تجویز می کردند.

کوشکی گفت: دامنه این تجویزها از توجه به قانون مداری در غرب تا حتی تبدیل کردن خط نوشتاری به لاتین وسعت داشت الان اگر ما با فاصله بخواهیم نگاه کنیم متوجه می شویم که همین تنوع و تکثر دیدگاه ها کافی ست تا تجویزهای اینها هم هیچ نتیجه‌ای نداشته باشد ولی بالاخره در هر مقطعی بخشی از این تجویزها برای ترقی جامعه ایران به مانند آنچه در ممالک پیشرفته اتفاق افتاده آزمایش و اجرا شد.

وی افزود: این تلاش برای تغییر و نوسازی ایران و شبیه غرب شدن از اواسط دوران قاجار شروع و با رضاخان ادامه یافته و در دوران پهلوی دوم به اوج رسید. به اذعان محققین و حتی خود مجریان، این فعالیت و تحرک ها به هم پیوسته و هماهنگ و یک جهت نبود و هر کسی در یک جزیره‌ای برای خودش ایجاد کرد و سعی کرد به تعبیر خودش پیشرفت و ایجاد کند و حتی در دورانی مانند رضاشاه تلاش شد این پدیده و این اندیشه را با اجبار در جامعه محقق کنند.

کوشکی با اشاره به اینکه کشورهایی مانند کره جنوبی و مالزی و ژاپن که فرآیند غربی شدن را دیرتر از ایران شروع کرده بودند در توسعه خود موفق تر بودند به طرح این سوال پرداخت که چرا ایران با وجود منابع سرشار نفتی و درآمد بالا، جلب حمایت کامل غرب و ارتباط با همه کشورهای دنیا و نیز دشمنی نکردن با دنیا، موفق نشد کشور ایده آل مدنظر خود را بسازد و در همین رابطه دختر رضا شاه نوشته است علیرغم اینکه ما خاندان پهلوی، پدرم و برادرم تلاش کردیم جامعه ایران را به هدف توسعه قابل قبولی برسانیم اما محصول فقط تراکم نارضایتی شد.

وی ادامه داد: پس از انقلاب با این موضوع با سه دیدگاه مختلف برخورد شد: دیدگاه اول قائل بود که تا قبل از انقلاب ما نسخه مترقی شدن مانند غرب را دقیق پیاده نکردیم و اکنون می توانیم با اجرای دقیق آن مانند غرب پیشرفته شویم، دیدگاه دوم می گفت که غرب مزایا و معایبی دارد ما باید امتیازات و خوبی های غرب را بگیریم و معایب آن که با جامعه ایرانی همخوانی ندارد را جدا کنیم.

این استاد دانشگاه گفت: دیدگاه سومی هم وجود داشت که عنوان می کرد ما باید براساس اهداف انقلاب اسلامی نقشه پیشرفت و توسعه ای داشته باشیم که ما رابه یک تمدن درون زا بر اساس توانمندی های ایرانی اسلامی برساند. خروجی هرکدام از این طرز تفکرها در قالب دولت های مختلف و در بخش های گوناگون کشوربصورت های مختلف بروز و ظهور یافت و وضعیت امروز جامعه نیز حاصل عملکرد صاحبان این نگرش ها و گرایشات است.

وی با اشاره به آیه ۲۵ سوره حدید «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ وَالمیزانَ لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ» آن را مبنای تفکر انقلاب اسلامی و بنیانگزار آن دانست و عنوان کرد: خداوند پیامبران را فرستاد تا شاخص و میزان و منبع به مردم بدهند اما این مردم هستند که جامعه مطلوب خواهند ساخت؛ این مردم اگر اجماع نظر داشته باشند می‌توانند جامعه مطلوب خود را بسازند.

کوشکی گفت: اگر تعاریف هرکدام فرق کند و هر کسی یک کاری بکند جامعه مطلوب ساخته نمی شود و این بار سنگین اجماع و اتفاق نظر برای پیشرفت و نزدیک کردن دیدگاه ها به یکدیگر متوجه نخبگان جامعه است.

وی در تعریف نخبه خاطرنشان کرد: نخبه با کسی که از نظر دانش خاصی توانمند و متخصص است تفاوت دارد، نخبه کسی است که قدرت تولید فکر دارد و بصورت روشمند تولید اندیشه کند و ربطی به داشتن یا نداشتن تحصیلات آکادمیک ندارد، فرد دغدغه آینده درازمدت برای همگان را دارد و منافع جمعی را بر منفعت شخصی و لذت کوتاه ترجیح و اولویت می دهد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: پس از گذشت بیش از ۴۰ سال از انقلاب اسلامی و مسیری که جامعه ایران پیموده است نشانه های متعددی وجود دارد که نخبگان بتوانند برای توسعه متوازن و پیشرفت واقعی و همه جانبه کشور به یک اجماع نظری برسند اگرچه از دولت های برآمده از غیر نخبگان انتظاری برای اجماع سازی نبوده و نیست و ممکن است باز هم زمان ببرد ولی اجماع نظر نخبگان برای تهیه و اجرای نقشه پیشرفت و توافق بر سر نقشه، سرعت ساختن و آبادکردن را بسیار زیاد می کند.

در بخش دیگر این دوره نیز که با حضور حجت الاسلام موسوی برگزار شد به تبیین بخش هایی از کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن در جمع اساتید شرکت کننده در این سفر پرداخته شد.

ماجرای کتاب «طرح کلی اندیشه‌ی اسلامی در قرآن» به رمضان سال ۱۳۵۳ شمسی باز می‌گردد. پس از تعطیلی جلسات آیت‌الله خامنه‌ای در مسجد کرامت مشهد در اسفند سال ۱۳۵۲ به‌وسیله‌ ساواک، ایشان جسته و گریخته در میعادگاه‌های مختلفی به سخنرانی و تبلیغ می‌پرداختند.

رهبر معظم انقلاب، خود درباره‌ اهداف و چگونگی آن برنامه و سخنرانی‌ها این‌طور توضیح می‌دهند: «بنده یک ماهِ رمضان در مسجد امام حسنِ مشهد سخنرانیِ مستمر سی جلسه‌ای داشتم. آن زمان به ضبط سخنرانی‌ها خیلی اهمیت داده نمی‌شد؛ اما استثنائاً همه‌ی این سی سخنرانی ضبط شده است. در آن سخنرانی‌ها راجع به توحید، امامت، ولایت، نبوّت و سایر مباحث اساسی بحث شده است که الان هم آنها را تأیید می‌کنم. اینها پایه‌های فکری برای ایجاد یک نظام اسلامی بود؛ اگرچه ما آن موقع امیدوار نبودیم که نظام اسلامی شش، هفت سال دیگر محقق شود. می گفتیم اگر پنجاه سال دیگر هم ایجاد نشود، بالاخره پایه های فکری اش اینهاست. آن کار ، جهت دادن به فکر نسل جوان آن روز بود ....

این دوره هفدهمین سفر مشهد مقدس ویژه استادان و یکصدو بیست و هفتمین دوره دانش افزایی استادان این دانشگاه به شمار می رود.