بهبود روابط ترکیه و اسرائیل؛ ستایش بنت، اشاره چاووش‌اوغلو

نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل ازاسحاق هرتسوگ، رئیس جمهور کشورش  برای تلاش به منظور بهبود مناسبات دیپلماتیک با ترکیه تقدیر کرد. او روز دوشنبه، ۱۹ بهمن، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت که هرتسوگ نقش مهمی در مناسبات با آنکارا ایفا می‌کند.

در اوایل ماه جاری میلادی، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از سفر آتی همتای اسرائیلی خود به این کشور در اواسط ماه مارس خبر داد.

ابراهیم کالین، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری ترکیه روز دوشنبه، ۱۸ بهمن، در پاسخ به سوالی درباره گرم شدن روابط ترکیه و اسرائیل گفت که با پایان ۱۵ سال حکمرانی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق اسرائیل، دوره جدیدی در روابط دوجانبه آغاز شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

کالین ادامه داد: «ما می بینیم که دولت جدید اسرائیل که جناح‌های مختلف از جمله فلسطینی‌ها را گرد هم آورده، رویکرد سازنده‌ای در قبال ترکیه از خود نشان می‌دهد.» به گفته او دیدار هرتسوگ از ترکیه در کل بر مناسبات میان اسرائیل با ترکیه و با فلسطینی‌ها تأثیر خواهد گذاشت.

ترکیه تعهد به فلسطینی‌ها را زیرپا نمی‌گذارد

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز روز سه‌شنبه، ۱۹ بهمن، در همین رابطه گفت: «ترکیه تعهد خود را به تشکیل کشور فلسطینی در مذاکرات پیرامون روابط نزدیک‌تر با اسرائیل زیر پا نمی‌.گذارد.»

او با اشاره به نزدیک شدن اسرائیل و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: «هر قدمی که ما با اسرائیل در رابطه با مناسبا‌ت‌مان برداریم، هر گونه عادی سازی، مانند برخی دیگر از کشورها به بهای آرمان فلسطین نخواهد بود».

چاووش اوغلو از "روشن" بودن مواضع ترکیه سخن گفت و افزود: «این روابط که کمی بیشتر در حال عادی شدن است، می‌تواند نقش ترکیه را به عنوان کشوری که با هر دو طرف در ارتباط است، در رابطه با راه حل دو کشور نیز تقویت کند. اما ما هرگز از اصول اولیه خود دور نمی شویم.»

رکورد مناسبات تجاری و اقتصادی دو کشور

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ژانویه امسال گفت که  سفر هرتسوگ به کشورش می‌تواند فصل جدیدی را در روابط ترکیه و اسرائیل باز کند و ترکیه آماده است «در همه زمینه‌ها از جمله گاز طبیعی به سوی اسرائیل گام بردارد».

در سال‌های اخیر تجارت میان دو کشور به طور پویایی توسعه یافته است. حجم معاملات ترکیه و اسرائیل به تدریج در سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ از ۳.۴ میلیارد به ۸.۱ میلیارد دلار افزایش یافت و رکورد تازه‌ای زد.

سال گذشته ترکیه حدود ۶.۱ میلیارد دلار از محصولات خود را به اسرائیل فروخت و کالاها و خدماتی به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار از اسرائیل خرید.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

روابط ترکیه و اسرائیل در سال ۲۰۱۰ پس از توقیف کشتی "ماوی مرمره" توسط نیروی دریایی اسرائیل به سردترین شکل خود رسید. این کشتی برای رساندن کمک های بشردوستانه به نوار غزه در حرکت بود. ۱۰ تن در این حادثه کشته شدند. این رویداد باعث ایجاد بحرانی بی سابقه‌ در روابط  ترکیه و اسرائیل شد. پس از این حادثه هر دو کشور حتی نمایندگان دیپلماتیک خود را فراخواندند.

زمانی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در سال ۲۰۱۳ از ترکیه عذرخواهی کرد و وعده پرداخت میلیون‌ها دلار غرامت به خانواده‌های قربانیان را داد، روابط دو کشور به تدریج شروع به عادی شدن کرد.

در دسامبر ۲۰۱۶ هر دو کشور سفرای خود را به عنوان بخشی از پیمان آشتی منصوب کردند و بارها بر لزوم بهبود بیشتر روابط دوجانبه تاکید نمودند.

با این حال، مقامات ترکیه همچنان از سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینی‌ها از جمله سیاست شهرک‌سازی در کرانه باختری و بیت‌المقدس انتقاد می‌کنند. از این گذشته وضعیت انسانی در نوار غزه همچنان مخاطره آمیز است.