چاپ دهم «آنتونی و کلئوپاترا» منتشر شد

به گزارش خبرگزاری مهر، چاپ دهم نمایشنامه «آنتونی و کلئوپاترا»ی شکسپیر در پاییز ۱۴۰۰ و در شمارگان هزار نسخه، با قیمت ۶۳ هزارتومان به دست انتشارات علمی و فرهنگی در اختیار دوستداران نمایشنامه و آثار شکسپیر قرار گرفته است.

نمایشنامه غم‌انگیز «آنتونی و کلئوپاترا» یکی از سه نمایشنامه عاشقانه شکسپیر، مکمل نمایشنامه ژولیوس سزار است. نمایشنامه ژولیوس سزار در سال ۱۵۹۹ و نمایشنامه آنتونی و کلئوپاترا هفت یا هشت سال پس از آن، در ۱۶۰۶ یا ۱۶۰۷ میلادی نگاشته شده است. آنتونی و کلئوپاترا در کنار دو اثر عاشقانه دیگر شکسپیر، یعنی رومئو و ژولیت و ترایلوس و کرسیدا، سه‌گانه عشاقِ شکسپیر را تشکیل می‌دهند.

موضوع نمایشنامه برگرفته از تاریخ پلوتارک، مورخ یونایی قرن دوم میلادی در شرح زندگانی مارکوس آنتونیوس است. تاریخ پلوتارک ابتدا از زبان یونانی به فرانسه و سپس در سال ۱۵۷۹ به انگلیسی ترجمه شد و به دست شکسپیر رسید. شکسپیر برخلاف ژولیوس سزار که حاصل بازنویسیِ انتخابی او از تاریخ پلوتارک بود، نمایشنامه آنتونی و کلئوپاترا را بدون تغییرات و بازنویسی از متن پلوتارک، یکسره به نمایشنامه تبدیل کرد. در آنتونی و کلئوپاترا برخی از شخصیت‌های حاضر در ژولیوس سزار حاضرند، با این تفاوت که در نمایشنامه پسینِ آنتونی و کلئوپاترا روابط میان آنتونی و قیصر اوکتاویوس متلاطم شده است و آنان بر سر تقسیم امپراتوری و قلمرو حکومت با یکدیگر رقابت می‌کنند.

داستان نمایشنامه آنتونی و کلئوپاترا، ملکه مصر، حول دلباختگی و عشق آنتونی و کلئوپاترا می‌گردد؛ عشقی چنان گرم و آتشین که مطابق نقل مشهور حتی خبر مرگ همسر آنتونی هم آن را سرد نمی‌کند و اطرافیان سردار بزرگ، آنتونی، را درباره تأثیر منفی آن در ترک مسئولیت‌های خطیر به نگرانی واداشته است. اتحاد بر ضدّ پمپی، رقیب هر دوی آنتونی و قیصر و بستن قرارداد صلحی که به ازدواج خواهر اوکتاویوس با آنتونی منجر می‌شود، نقطه عطف نمایشنامه است؛ ازدواجی که خوش‌عاقبت نیست و پس از بازگشت خواهر قیصر به روم و ترک آنتونی، باعث درگرفتن جنگی بزرگ میان آن دو می‌شود. آنتونی در جنگ با هم‌پیمان سابق یعنی قیصر، شکست می‌خورد و پس از رد کردن درخواست صلح از سوی قیصر، خودکشی می‌کند. خودکشی آنتونی، معشوق او یعنی کلئوپاترا را در متن حوادث می‌نشاند. او زنده به دام قیصر می‌افتد، ولی با فریبی در حضور خودِ قیصر فرصتی می‌یابد و او نیز خود را می‌کُشد. شکسپیر در این نمایشنامه عاشقانه، داستان خود را در میانه تلاطم‌های زمامداری و امپراتوری دو سردار رومی و نیرنگ‌های سیاسی روایت می‌کند.

این نمایشنامه دیرپا و کهن از سال ۱۳۳۴ با برگردانِ علاءالدین پازارگادی (۱۲۹۲‌ـ۱۳۸۳ش) در دسترس فارسی‌زبانان قرار گرفته است. پازارگادی همان‌طور که در مقدمه کتاب نگاشته است، کوشیده است که متن انگلیسی فاخر و ادبی شکسپیر تا نهایت امکان در برگردان فارسی هم بازتاب یابد، هر چند انتقال تمامی صنایع صوتی و ادبی نمایشنامه‌های بلیغ شکسپیر که موضوع هزاران پایان‌نامه و نقد است، کاری نشدنی است. نیز همان‌طور که در میان پژوهشگران آثار شکسپیر مشهور است که درباره شکل واقعی کلمات و عبارات اصلی اثر اختلاف نظر وجود دارد و جزئیات داستانی‌ای که در یک متن مورد توافق همگان باشد، وجود ندارد، پازارگادی ترجمه خود را از روی نسخه‌ای انجام داده است که به وسیله پروفسور هاریسون استاد ادبیات دانشگاه کیمبریج و لندن تصحیح و تنظیم شده است.