روایت تاریخ از نگاه مسعود کیمیایی/ انتقاد از ادبیات برخی منتقدان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی برنامه، در دهمین قسمت «سینماملت» که شب گذشته ۲۱ بهمن ماه روی آنتن شبکه چهار سیما رفت همچون قسمت‌های قبل، بخش‌های «چل مرغ» و «برشینو» از خانه چهلمین جشنواره فیلم فجر پخش شد. در بخش ابتدایی، برنامه میزبان عوامل فیلم «ضد» مهدی نصرتی بازیگر، امیرعباس ربیعی کارگردان و جواد موگویی مشاور تاریخی پروژه «ضد» بود.

امیرعباس ربیعی درباره نامگذاری فیلمش گفت: شخصیت اصلی فیلم «ضد» در روابط شخصی و تشکیلاتی‌اش در تضاد با یک سری مسائل است. همه فکر می‌کنند که این شخص در خدمت چیزی است اما در واقع مخالف آن حرکت می‌کند.

جواد موگویی نیز در پاسخ به این پرسش که چرا فیلم «ضد» به مسائل دهه ۶۰ پرداخته است، گفت: جمهوری اسلامی به چهل و چند سالگی خودش رسیده است و اساسا در این سن و سال باید به گذشته خودش نگاه کند. دهه ۶۰ به تاریخ پیوسته و مهمترین دهه ۱۰۰ ساله اخیر است.

ربیعی بیان کرد: عالی ترین مقام قضایی کشور در یک اتفاق تروریستی شهید شده و هنوز فیلمی درباره او ساخته شده نشده است. این در حالی است که تاکنون فیلم های زیادی درباره ترور کندی ساخته شده‌اند.

تنبلی سیستماتیک داریم و به تاریخ انقلاب اهمیتی نداده‌ایم

موگویی در پاسخ به این پرسش که فیلمسازان ما چرا به مسائل سیاسی آنچنان که باید و شاید نپرداخته‌اند، گفت: ما تنبلی سیستماتیک داریم. جمهوری اسلامی نسبت به تاریخ خودش و تاریخ قبل از خودش بی تفاوت است. در واقع ما به تاریخ انقلاب اهمیتی نداده‌ایم.

در ادامه مهدی نصرتی بازیگر فیلم «ضد» و نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد از چهلمین جشنواره فیلم فجر نحوه نزدیک شدن خودش به کاراکتر سعید در فیلم مذکور را چنین تشریح کرد: من قبل از هرکاری سعی کردم به آدم های دهه ۶۰ نزدیک شوم. سپس سعی کردم نگاهی داستانی به شخصیت سعید داشته باشم. سعید واقعا دل رحم و عاشق بود اما به راستی چطور توانست دست به ترور بزند؟ این همان تضادی است ک باید نمایش داده می‌شد و اسم فیلم هم برگرفته از آن است.

«ضد» پرتره شهید بهشتی نیست

ربیعی بیان کرد: شخصیت ‌های فیلم «ضد» نماینده طیف‌هایی هستند که در وقایع سال‌های پس از پیروزی انقلاب درگیر بودند. طراحی شخصیت ها و موقعیت‌هایشان نتیجه دراماتیزه کردن شخصیت های فیلم «ضد» است. فیلم «ضد» پرتره شهید بهشتی نیست و قرار نیست زوایای مختلف شخصیت او را نشان دهد. این فیلم در واقع، شهید بهشتی را از زاویه دید مخالفانش نشان می‌دهد.

«لباس شخصی» به دلیل مسائل امنیتی و کرونا اکران نشد

وی درباره اکران نشدن فیلم سینمایی «لباس شخصی» توضیح داد: «لباس شخصی» به دلیل مسائل امنیتی و همه گیری ویروس کرونا تا به امروز اکران نشده است البته سازمان اوج مذاکراتی را برای اکران این فیلم انجام می‌دهد. به نظرم در حوزه فرهنگی باید کمی سعه صدرها بالا برود.

«خائن‌کشی»؛ روایت تاریخ از نگاه مسعود کیمیایی

در ادامه جواد طوسی و سعید قطبی زاده در میز نقد دهمین قسمت برنامه «سینماملت» به بررسی فیلم «خائن‌کشی» به کارگردانی مسعود کیمیایی پرداختند.

جواد طوسی درباره فیلم «خائن‌کشی» گفت: فارغ از هر گونه مسائل و جناح بندی، فیلمسازی که در مرز ۸۱ سالگی فیلمی چون «خائن کشی» می‌سازد، مشخص است که تلاش کرده فیلم را به خوبی تولید کند. فیلم «خائن‌کشی» در واقع نقد یک دوران و جامعه‌ای سیاست‌زده است.

این منتقد سینما بیان کرد: در فیلم «خائن‌کشی» با خوانش متفاوتی از یک فیلمساز کهنه کار نسبت به تاریخ مواجه هستیم. کیمیایی از طریق تاریخ می‌خواهد به مسائل این زمانه برسد. او در فیلم «خائن‌کشی» یک نوع پیشنهاد تاریخی ارائه می دهد و در این فیلم نگاهی کنایه آمیز به تاریخ داشته است.در وهله اول باید بدانیم برای بازسازی تاریخ تغییر رنگ اشیا کافی نیست و نیاز به یک هویت تاریخی داریم. نکته دوم این است که ما به چه دلیل به سراغ تاریخ می‌رویم. تاریخ نشخوار کردن گذشته نیست

سعید قطبی زاده نیز نظرش درباره فیلم «خائن‌کشی» را چنین بیان کرد: مسعود کیمیایی روایت خودش را از تاریخ ارائه داده است یعنی فیلم «خائن‌کشی» روایت تاریخ از نگاه کیمیایی به حساب می‌آید. به نظرم در مجموع فیلم «خائن کشی» از فیلم های اخیر کیمیایی بهتر است اما من کیمیایی را از «خائن کشی» بیشتر دوست دارم. نمی‌توانم بگویم فیلم «خائن کشی» را دوست دارم زیرا این فیلم ۳ لایه با شخصیت های بی ربط به یکدیگر را برای من باز می‌کند.

وی افزود: «خائن‌کشی» ضربه شستی در فیلمبرداری است و من تعجب کردم که مسعود سلامی فیلمبردار این فیلم نامزد دریافت جایزه چهلمین جشنواره فیلم فجر نشد. ما هیچ وقت از یک نابغه انتظار نداریم که مساله ساده‌ای را حل کند. انتظار من از مسعود کیمیایی به اندازه «گوزن ها» و سایر فیلم های تاریخی تولید شده توسط او است اما همین که این کارگردان کشورمان همچنان در ۸۱ سالگی فیلم می‌سازد، خیلی خوب است.

انتقاد سعید قطبی‌زاده از ادبیات نقد برخی از منتقدان سینما

قطبی‌زاده در ادامه صحبت‌هایش از ادبیات نقد برخی از منتقدان سینما انتقاد کرد و گفت: افرادی چون داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی شناسنامه سینمای ایران به حساب می‌آیند و ما باید در جریان نقد فیلم هایشان نسبتمان را با آنها بدانیم. در واقع منتقدان سینما باید با احترام به نقد فیلم‌ها بپردازند. اخیرا اینگونه به نظر می‌رسد که گویا منتقد بیشتر از فیلمساز می‌فهمد اما به راستی چه کسی این حرف را زده است؟

وی بیان کرد: به نظر می‌رسد روابط غیرمحترمانه فیلمسازان و منتقدان گوشه‌ای از روابط غیرمحترمانه مردم در کوچه‌ها و خیابان‌ها است.

سینمای سیاسی مفقوده سینمای بعد از انقلاب ما است

سعید قطبی‌زاده و جواد طوسی در ادامه صحبت‌هایشان فیلم «ضد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی را نقد کردند.

قطبی‌زاده درباره فیلم «ضد» گفت: تصویری که این فیلم نشان می‌دهد، به واقعیت نزدیک‌تر است اما به نظرم بهتر بود کسی نقش بازیگر اصلی آن را بازی کند که بتواند شخصیت پیچیده کاراکتر سعید را به یک کشمکش تبدیل کند. به نظرم نادر سلیمانی یک نقش مکمل خوب بود.

طوسی در ادامه نظرش درباره فیلم «ضد» را چنین بیان کرد: متاسفانه سینمای سیاسی یکی دیگر از حلقه‌های مفقوده سینمای بعد از انقلاب ما است.

قطبی‌زاده گفت: این خوب است که ما فیلم‌های سیاسی را در سینمای ایران داشته باشیم اما من می‌خواهم ۲ نکته را در این مورد بگویم. ما در وهله اول باید بدانیم برای بازسازی تاریخ تغییر رنگ اشیا کافی نیست و نیاز به یک هویت تاریخی داریم. نکته دوم این است که ما به چه دلیل به سراغ تاریخ می‌رویم. تاریخ نشخوار کردن گذشته نیست.

از نظر جواد طوسی، هادی حجازی‌فر گزینه خوبی برای دریافت جایزه بهترین کارگردانی چهلمین جشنواره فیلم فجر است و سعید قطبی‌زاده معتقد بود کاظم دانشی باید جایزه کارگردانی فیلم اول را بگیرد.

برنامه سینمایی «سینماملت» به سردبیری سجاد مهرگان و تهیه‌کنندگی سید احسان حسینی و با اجرای وحید رونقی همزمان با چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، هر شب از ساعت ۲۳ تا ۱ بامداد از شبکه چهار پخش می شود بازپخش این برنامه ساعت ۱۵ تا ۱۷ روز بعد از شبکه چهار روی آنتن می‌رود.