پچ‌پچه‌های جای خالی علیرضا نادری/تقابل سیاسی ۲ کشور در تئاتر فجر؟

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهمترین درام نویسان و کارگردان‌های تئاتر ایران طی ۳ دهه گذشته علیرضا نادری است؛ هنرمندی که شخصیت و آثارش منحصر به فرد بوده و هست. چندین سال است که علیرضا نادری در عرصه تئاتر فعالیت نمی‌کند اما «پچ‌پچه‌های پشت خط نبرد»، «سعادت لرزان مردمان تیره‌روز»، «چهار حکایت از چندین حکایت رحمان»، «۷۷/۶/۳۱» و «کوکوی کبوتران حرم» در تاریخ تئاتر معاصر ایران ماندگار شده‌اند.

جمعه ۲۲ بهمن و در ششمین روز چهلمین جشنواره تئاتر فجر، مرکز تئاتر مولوی میزبان اجرای نمایش «پچ‌پچه‌های پشت خط نبرد» با کارگردانی محمدرضا خسروشاهی از شهر قم بود. نکته قابل تأمل این است که علیرضا نادری خود این نمایش را اولین بار در دهه ۷۰ در تالار مولوی به صحنه برده بود.

اجرای «پچ‌پچه‌های پشت خط نبرد» حالا با حضور نسلی از هنرمندان جوان تئاتر روی صحنه رفت؛ نمایشنامه‌ای که زندگی چند روزه تعدادی رزمنده از اقشار و تفکرات مختلف اجتماعی را به تصویر می‌کشد. زمانی فرهاد اصلانی با کارگردانی علیرضا نادری و بعدها نوید محمدزاده با کارگردانی اشکان خیل‌نژاد و در ششمین روز جشنواره تئاتر فجر چهلم بازیگران جوانی از شهر قم با کارگردانی محمدرضا خسروشاهی به ایفای نقش در «پچ‌پچه‌های پشت خط نبرد» پرداختند تا نشان دهند نسل‌های مختلف تئاتری به این اثر نمایشی که جزو آثار ماندگار ادبیات نمایشی ایران است، توجه ویژه‌ای دارند.

حضور بی سر و صدای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جشنواره تئاتر فجر

طی ۶ روز سپری شده از چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اصحاب رسانه چشم‌انتظار حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جشنواره بودند تا ضمن بازدید وزیر از این دوره جشنواره، در خصوص موارد مختلفی پرسش‌هایی را از وزیر بپرسند.

اما وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که قصد داشت روز جمعه ۲۲ بهمن در مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کند، در حضوری بی سر و صدا و بدون اطلاع خبرنگاران، ساعت ۱۶:۳۰ در تالار حافظ به تماشای نمایش «دکتر هاشمیان» به کارگردانی محمدجواد صرامی از خمینی‌شهر نشست.

دبیرخانه چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر هم بعد از اینکه وزیر ارشاد به تماشای نمایش نشست و سپس جشنواره تئاتر فجر را به قصد حضور در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر ترک کرد، خبر حضور دبیر را از طریق ستاد خبری جشنواره منعکس کرد.

این در حالی است که همواره حضور افراد و چهره‌های مدیریتی در جشنواره از سوی دبیرخانه و ستاد خبری جشنواره به اصحاب رسانه اطلاع داده می‌شود. روز جمعه ۲۲ بهمن حضور سفیر کشور آذربایجان در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به اصحاب رسانه اطلاع داده شد اما حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نه.

آیا جشنواره تئاتر فجر صحنه تقابل سیاسی ۲ کشور است؟

کیفیت آثار خارجی حاضر در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر دیگر جایی برای بحث و گفتگو ندارد زیرا مخاطب تئاتر ایران با نگاهی به این آثار متوجه کیفیت پایین و نگاه سطحی و شعاری‌شان می‌شود.

روز جمعه ۲۲ بهمن، نمایش «به اندازه یک نفس» به نویسندگی و کارگردانی سمیر گولاموف از کشور آذربایجان در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت. اتابک نادری به عنوان مدیر اجرایی جشنواره ضمن خیرمقدم به مهمانان جشنواره، بخش ترجمه سخنان سفیر را هم انجام می‌داد.

پیش از اجرای این نمایش سفیر کشور آذربایجان روی صحنه حضور پیدا کرد و ضمن تبریک سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران و یوم‌الله ۲۲ بهمن، تقارن این روز و اجرای نمایش «به اندازه یک نفس» را بسیار میمون و مبارک دانست زیرا باعث افزایش دوستی و رابطه فرهنگی ۲ کشور می‌شود.

وی در بخش‌هایی از سخنان خود از وجود ارتباط فرهنگی میان ۲ کشور ایران و آذربایجان ابراز خرسندی کرد.

سفیر کشور آذربایجان در بخشی دیگری از سخنان خود اشاره کرد که داستان نمایش «به اندازه یک نفس» درباره جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ و دشمنی ارمنستان با کشور آذربایجان و اشغال اراضی آذربایجان بوده، افزود: ما طی ۳۰ سال سعی کردیم با صلح و دوستی این موضوع را حل کنیم اما دشمن باعث شد تا وارد جنگ شویم و شهدای بسیاری در این راه نثار کنیم تا به پیروزی دست پیدا کنیم و زمین‌های اشغالی‌مان را پس گرفتیم.

بعد از سخنان سفیر کشور آذربایجان نمایش «به اندازه یک نفس» اجرا شد.

در جشنواره چهلم تئاتر فجر آثاری از کشورهای آذربایجان، ارمنستان، تاجیکستان، افغانستان، عراق و بلغارستان حضور داشته و تعدادی از آن‌ها به صحنه رفته‌اند. اینکه کیفیت آثار شرکت کننده از این کشورها تا چه حد قابل دفاع از سوی ستاد برگزاری جشنواره تئاتر فجر است بماند اما این سؤال مطرح می‌شود که آیا هدف ما از حضور این آثار صرفاً ارتباط فرهنگی با همسایگان‌مان است؟

اگر صرفاً هدف ارتباط فرهنگی با کشورهای همسایه است پس جشنواره تئاتر فجر به عنوان مهم‌ترین رویداد تئاتری ایران صرف این ارتباط باید میزبان آثار با کیفیت نازل باشد؟

اگر هدف جشنواره تئاتر فجر برقراری ارتباط فرهنگی با کشورهای همسایه است چرا صحنه جشنواره را تبدیل به مکانی برای نزاع سیاسی بین ۲ کشور همسایه خود می‌کنیم؟

عکس از میلاد میرزاعلی است.