گروه طالبان پایبندی خود را به معاهده‌ دائمی رود هیرمند اعلام کرد

به‌نوشته روزنامه اطلاعات روز، چاپ کابل، سران طالبان موافقت خود را در ارتباط با مدیریت آب حوزه‌ رودخانه هیرمند، از جمله در زمینه موضوعات تکنیکی، قراردادهای حقوقی و بقیه مفاد مندرج در معاهده‌ یاد شده، اعلام کرده‌اند.

«معاهده آب حوزه دریایی هلمند» یا «حقابه ایران از هیرمند» به قراردادی گفته می‌شود که در در ۲۲ اسفند ۱۳۵۱ پس از توافقِ امیرعباس هویدا، نخست وزیر دوران پهلوی و موسی شفیق، نخست وزیرسابق افغانستان، میان دو کشور و در شهر کابل به امضای طرفین رسید. بر مبنای این معاهده، دولت افغانستان متعهد شده در هر ثانیه ۲۶ مترمکعب آب (معادل ۸۵۰ میلیون مترمکعب در سال) را به‌عنوان حقابه کشور همسایه از ذخیره رودخانه هیرمند تأمین کند.

گروه طالبان در اطلاعیه خود تأکید کرده برای تطبیق دادنِ معاهده‌ یاد شده با «کشور دوست، همسایه و اسلامیِ ایران» آماده است در یک فضای همکاری و اعتماد، توام با عزم قوی، همکاری کند.

دولت‌های پیشین در افغانستان دست‌کم در دو دهه گذشته از تأمین حقابه ایران خودداری کرده‌اند که این امر منجر به خشک شدنِ تالاب هامون شده است.

عکس‌های هوایی منتشر شده در اوایل بهمن ماه امسال نشان می‌دهد با وجود اینکه سد کمال خان افغانستان (سد واقع بر روی رود هیرمند) کاملا لبریز شده اما مقامات محلی طالبان آب این سد را به سمت گودزره درافغانستان هدایت کرده‌اند.

مسأله حقابه ایران در ۲۰ سال گذشته، موضوع مناقشه‌ای دائمی میان مرزنشینان دو کشور هم بوده است.

روز هشتم بهمن‌ماه امسال، شماری از شهروندان ساکن در شهرهای زابل، هیرمند، نیمروز، زهک و هامون در اعتراض به تعلیق رهاسازی آب رودخانه هیرمند، در پایانه میلک، واقع در مرز ایران و افغانستان، اقدام به برگزاری تجمع اعتراضی کردند.

این تجمع با درخواست نیروی انتظامی مبنی بر متفرق شدنِ معترضان، متشنج شد و در ادامه تعدادی از تجمع کنندگان با سنگ به کامیون‌های باریِ متعلق به رانندگان افغان و مستقر در این پایانه حمله کردند.

هم‌زمان با این تجمع، شمار دیگری از شهروندان در زاهدان، تجمع دیگری در مقابل کنسولگری افغانستان در زاهدان برپا کردند. شرکت کنندگان در این تجمع، با در دست داشتن پلاکاردهایی، خواستار اقدام مسئولان دولتی ایران برای دریافت حقابه هیرمند شده بودند.

مجید میراحمدی، معاون امنیتی وزارت کشور ایران اما در واکنش به مطالبات شهروندانِ ساکن در شهرهای مرزی، تجمعات مسالمت آمیز آنان را «غیر قانونی» خواند و اعلام کرد اقداماتی از این دست «نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه در روند تحقق این حق قانونی اخلال ایجاد می‌کند.»

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه هم روز ۲۰ دی‌ماه امسال، در نشست خبری هفتگی خود اعلام کرده بود در دیدار با هیأت طالبان در تهران، درباره حقابه ایران و موضوع آب «گفت‌وگوهای مثمرثمری» انجام شده و کمیساریای عالی آب دو کشور به زودی نشست مشترکی برگزار خواهند کرد.