فرهنگ و هنر تاجیکستان معرفی شد/ تجلیل از کارگردان فقید

به گزارش خبرنگار مهر، نشست معرفی فرهنگ و هنر تاجیکستان با حضور چهره‌های فرهنگی و هنری ایران و تاجیکستان عصر روز دوشنبه ۲۵ بهمن در طبقه دوم تالار وحدت و با اجرای اردشیر صالح‌پور برگزار شد.

در ابتدای این نشست قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی درباره روند انتخاب کشور تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، گفت: با جمیع نکات و اشتراکات فرهنگی، موضوع دعوت ویژه از هنرمندان تاجیکستان را مطرح کردیم که از سوی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی هم مورد موافقت قرار گرفت و ایشان با تماسی که با سفیر ایران در تاجیکستان داشت، مسأله را مطرح کرد و بلافاصله تمهیدات لازم انجام شد. در نهایت یک خرد جمعی بر این شد تا در خدمت ۲ گروه از هنرمندان به نام تاجیکستان در جشنواره تئاتر فجر باشیم. این ۲ گروه برنامه‌های متنوعی در تهران و در جشنواره داشتند و به زودی اجرای دیگری را در مشهد خواهند داشت.

محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در ادامه این نشست گفت: از واژه فرهنگ در لغت‌نامه به عنوان مظهر قنات یاد شده یعنی جایی که آب از زیر خاک بیرون می‌آید. چرا لحظه بیرون آمدن آب از خاک را قنات نامیده‌اند؟ چون ظهور و تجلی دارد. ممکن است ما هنرمند چیره دست و زبردستی باشیم اما تا زمانی که تجلی و بروز و ظهور اجتماعی نداشته باشیم، کارمان تبدیل به فرهنگ نمی‌شود. با این نگاه، تئاتر بدون حضور تماشاگر مقوله فرهنگی نمی‌شود. ضمن اینکه شاید فرهنگی‌ترین هنر ما تئاتر است؛ چون در ظهور و تجلی و بروز است که معنا پیدا می‌کند و به همین سبب تئاتر پیش‌رو و پرچم‌دار هنرهاست.

وی با بیان اینکه امیدوار است مراودات و مکالمات فرهنگی ایران و تاجیکستان بیش از پیش اتفاق بیفتد، یادآور شد: ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت هنری آمادگی کامل داریم که با همکاری کشور دوست و هم‌ریشه و هم‌زبان خود یعنی تاجیکستان همکاری‌های فراوانی را به اجرا دربیاوریم.

ما و تاجیکستان شاید از هم دور مانده‌ایم و در ۲ جغرافیای متفاوت واقع شده‌ایم اما همواره از یکدیگر بوده‌ایم. ما اگرچه در ۲ کشوریم اما همچنان پیش هم هستیمدر ادامه این نشست محمود شالویی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل حوزه وزارتی گفت: ما و تاجیکستان شاید از هم دور مانده‌ایم و در ۲ جغرافیای متفاوت واقع شده‌ایم اما همواره از یکدیگر بوده‌ایم. ما اگرچه در ۲ کشوریم اما همچنان پیش هم هستیم. ما هرگز با شما احساس جدایی نمی‌کنیم. برنامه‌های دیگری در پیش داریم که می‌تواند زمینه‌ساز ارتباط فرهنگی و هنری و ادبی بیشتر میان ۲ کشور باشد. طبق صحبتی که با سفیر محترم ایران در تاجیکستان داشتیم قرار است در اسفند سال جاری، هفته فرهنگی حکیم نظامی را برپا کنیم که امیدوارم هنرمندان تاجیکستان هم در آن حضور داشته باشند.

نظام‌الدین زاهدی سفیر تاجیکستان در ایران هم سخنران دیگر این برنامه بود. وی گفت: این نشست در محفل و محلی برپا شده که نام شاعر بزرگ ما رودکی را بر خود دارد و این محفل آکنده از ارزش‌های لایزال آدم‌الشعرا رودکی است و میزبان هنرمندانی از دیار رودکی است که بوی جوی مولیان را با خود آورده‌اند و این یاران مهربان امروز در کنار دوستان ایرانی خود قرار گرفته‌اند. ما یک‌ماه قبل سی‌امین سالروز روابط دیپلماتیک بین ایران و تاجیکستان را جشن گرفتیم و عطف به ۳۰ سال همکاری و همیاری ۲ کشور، باید بگویم که رشد و توسعه همکاری‌های فرهنگی از شاخص‌هایی بود که در طول سه دهه به همکاری ۲ کشور دوام بخشیده است. فرهنگ است که آدمی را آدمی‌تر می‌کند و همکاری ۲ کشور را از حیث ارزش‌های معنوی شاداب می‌کند. فرهنگ، مثل سیمان روابط ۲ کشور را تقویت می‌کند.

سفیر تاجیکستان در ایران تأکید کرد: همکاری‌های ما در سه دهه که از عمق اعصار و قرون سرچشمه گرفته و امروز وظیفه ماست که این ارزش‌های مشترک و تاریخی را ادامه داده و تقویت کنیم. به خصوص در جهان پر تلاطم امروز این وظیفه ماست که این همکاری را ادامه دهیم. در آخرین سفر رییس جمهور ایران به تاجیکستان، رهبران دو دولت آمادگی کشورشان را برای تقویت بیش از پیش همکاری ۲ طرف اظهار کرده بودند و امروز وظیفه فرهنگیان ۲ کشور است که این اراده را اجرا کنند.

زاهدی در پایان یادآور شد: سفر هنرمندان تئاتر تاجیک به ایران از نخستین دستاوردهای این سفر بود که بشارت دستاوردهای دیگری را در آینده می‌دهد.

سپس محمدتقی صابری سفیر ایران در تاجیکستان نیز گفت: روزی که آقای آشنا با من تماس گرفت و پیشنهاد داد که امسال نه یک گروه بلکه ۲ گروه به عنوان مهمان ویژه در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حاضر شوند، من همان موقع یاد این بیت شعر افتادم: «بوی خوش تو هر که از باد صبا شنید، از دیار آشنا، سخن آشنا شنید» و هنوز سخن ایشان به اتمام نرسیده بود که از این پیشنهاد استقبال کردم. لازم می‌دانم از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قدردانی کنم که بعد از سفر رییس جمهور کشورمان به تاجیکستان و صدور بیانیه همکاری مشترک که در آن به همکاری‌های فرهنگی و هنری تاکید شده بود، پیش قدم تحقق این همکاری شد. دوستان تاجیکستانی، ابر و باد و ماه و فلک در کار شد تا میزبانی شایسته‌ای از شما داشته باشیم؛ هرچند که شما نه مهمان که خود میزبان‌اید. این رویداد مهم را که بعد از یک دوره فترت، مسبب همکاری‌های دوباره دو کشور شده قدر می‌دانیم.

در بخش دیگری از این نشست حسین مسافرآستانه دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز گفت: ایران و تاجیکستان در یک تمدن مشترک زیست می‌کنند. ما به این راحتی فراموش نمی‌کنیم که یک فرهنگ داریم و زبان فارسی به عنوان مهم‌ترین عامل مشترک بین ما عمل می‌کند. از این رو این اتفاق و این میزبانی ویژه از هنرمندان تاجیکستان، در این دوره از جشنواره تئاتر فجر برای من بسیار مایه مباهات است.

سپس علیرضا قزوه مشاور فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه ارتباط ۲ کشور را یک هزار و ۳۰۰ ساله است، به ذکر خاطراتی از حضور خود در تاجیکستان پرداخت و در پایان سخنان‌اش غزلی را قرائت کرد.

همچنین سرور بختی رئیس موسسه فرهنگی اکو هم گفت: امیدوارم شاهد نگارش و اجرای نمایشنامه‌های مشترک ۲ کشور ایران و تاجیکستان در آینده نزدیک باشیم. مؤسسه اکو هم در این مسیر پشتیبان تمامی فعالیت‌های مشترک است.

در ادامه علی اشرف مجتهد شبستری رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و اولین سفیر ایران در کشور تاجیکستان بعد از استقلال این کشور بر لزوم توجه به فرهنگ به عنوان بستری زمینه‌ساز برای تمام ارتباطات اقتصادی و سیاسی ۲ کشور پرداخت و گفت: در شرایط خوبی هستیم چراکه دولت‌ها توجه ویژه‌ای به فرهنگ و هنر دارند. فرهنگ زبان بازگشت به خویشتن است. سر تعظیم فرود می‌آورم برای مردم تاجیکستان که در دوره‌ای که زیر سلطه بلشویک‌ها بودند هم زبان و فرهنگ خود را حفظ کردند. راه برای تعامل فرهنگی ۲ کشور باز شده و باید کوشش کنیم هرچه از دست‌مان برمی‌آید برای تداوم رابطه ۲ کشور ایران و تاجیکستان انجام دهیم.

در بخش پایانی این نشست از زنده‌یاد حبیب‌الله عبدالرزاق‌اف هنرمند فقید سینما و تئاتر تاجیکستان تجلیل شد.

سپس هوشنگ توکلی و مریم معترف لوح تقدیری را به سلطان عثمان‌اف و امید خسرواف ۲ کارگردان تئاتر تاجیکستان که در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارند، اهدا شد.

هوشنگ توکلی هنرمند با سابقه تئاتر ایران نیز در این بخش گفت: ما ۵۰ سال پیش نمایش «رستم و سهراب» را به شکل حرفه‌ای اجرا کردیم اما مشکل زبان داشتیم و فکر می‌کردیم باید نثری پیدا کنیم که بتوان با آن اشعار شاهنامه را خواند. بعد از انقلاب و فروپاشی شوروی، روابطی بین ایران و تاجیکستان شکل گرفت و تلاش کردیم روی این گویش کار کنیم و از گروهی دعوت کردیم به ایران بیایند و برای اولین بار متوجه شدیم دَری زبانی است که می‌توان با آن درباره فردوسی صحبت کرد و توجه به این زبان را در ایران کم داریم.

در پایان مراسم لوح تقدیر به سفیر تاجیکستان در ایران و سفیر ایران در تاجیکستان و محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اهدا شد.

در بخشی از این نشست بخش‌هایی از اجرای قطعه‌ای از آلبوم موسیقایی «رودکی» کار مشترک وحید تاج و هنرمند موسیقی تاجیکستان پخش شد.