کاروانسرای عباس آباد، میراثی بی‌نظیر و دومنظوره در تایباد

باشگاه خبرنگاران جوان مشهد - کاروانسرای عباس آباد در بین دشتی وسیع و در کیلومتر ۲۶ مسیر تایباد به تربت جام قرار دارد. این بنا در زمان آبادانی خود از جمله کاروانسرا‌های معتبر خراسان محسوب می‌شده که به دلیل فضا‌های متعدد و دارا بودن امکانات رفاهی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.

کاروانسرای عباس آباد بنایی مربوط به اواخر دوره تیموری و اوایل صفویه است و در تاریخ دوم شهریور ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. کاروانسرای مذکور به دلیل قرار گرفتن در مسیر مشهد به گمرک بین المللی دوغارون همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. کاروانسرای عباس آباد در بین مردم عامه به عنوان یک مکان تاریخی و گردشگری شناخته می‌شود.

کاروانسرای عباس آباد شامل ۲ حیاط است و اطراف آن‌ها ایوان، ایوانچه؛ اتاقک‌ها و آب انبار وجود دارد که آب آن از قنات و باران تامین می‌شده است.

شواهد معماری بنا نشان می‌دهد بخش مسکونی و قسمتی که برای احشام در نظر گرفته شده از یکدیگر جدا بوده است. فضای داخلی اتاقک‌ها بسیار ساده و منحصر به طاقچه و طاق‌نما می‌باشد و پوشش سقف آن به صورت چهارترک ایجاد شده است. تعدادی از اتاق‌ها به وسیله درگاه با هم ارتباط داشته و پنجره‌های کوچکی برای تامین نور در آن‌ها تعبیه شده است.

کاروانسرای عباس آباد در مهرماه نیز مورد بازدید نماینده یونسکو قرار گرفت و نامزد ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو شده است. این اثر تاریخی اولین اثری از تایباد است به سازمان جهانی یونسکو در قالب کاروانسرا‌های ایرانی معرفی می‌شود.

اما می‌شود کاروانسرای عباس آباد را از منظری دیگر بررسی کرد؛ علاوه بر کاربرد تاریخی، کابرد دیگری نیز دارد که آن کاربرد نجومی این بنا است.

ستاره‌شناسان، علاقه‌مندان به نجوم و عکاسان نجومی نیز به این بنا به عنوان محلی برای رصد آسمان شب نگاه می‌کنند. امروزه بسیاری از عکاسان و علاقه‌مندان به علم نجوم به مکان‌های مختلفی سفر می‌کنند تا شاهد وقوع پدیده‌های نجومی باشند.

از نکات ارزشمند این مجموعه تاریخی می‌توان به دور بودن از شهر و روستا‌ها اشاره کرد که باعث شده تا آلودگی نوری بسیار کمی داشته باشد و آسمانی پر ستاره و جذاب را به نمایش می‌گذارد. همچنین دوستداران علم ستاره‌شناسی و عکاسان حرفه‌ای این بنا را مناسب‌تر برای رصد آسمان دانسته اند.

تابحال چندین گروه رصدی به دعوت انجمن نجوم تایباد برای مشاهده رویداد‌های نجومی از جمله ما‎ه‌گرفتگی، خورشیدگرفتگی، بارش شهابی، مقارنه اجرام آسمانی و رصد هلال ماه به عباس آباد آمده اند. در آخرین رویداد نیز در سال ۹۷، برای چهارمین سال پیاپی این مکان پذیرای عکاسان و علاقه‌مندان نجوم جهت رصد بارش‌های شهابی برساووشی بود.

حفظ و حراست از این میراث تاریخی و حمایت از انجمن‌های علمی و گروه‌های گردشگری برای برگزاری سفر و گردش‌های مختلف در شهرستان می‌تواند به منطقه رونق علمی ببخشد. همچنین ظرفیت‌های دیار تایباد بیشتر شناخته می‌شود.

در ادامه عکس‌هایی از کاروانسرای تاریخی عباس اباد مشاهده می‌کنید:

انتهای پیام// ا. چ.