برنامه‌ریزی بلندمدت کلید عبور از پیک سرمای امسال بود

به گزارش خبرنگار مهر بدون شک زمستان امسال را با توجه به سرمای کم سابقه می‌توان سخت‌ترین زمستان سال‌های اخیر نامید.

برخی پیش بینی می‌کردند با توجه به تجربه قطعی برق در سال گذشته و کاهش سوخت رسانی به نیروگاه‌ها در تابستان امسال قطعی گسترده برق در کشور و حتی قطعی گاز به علت ناترازی مصرف و تولید اولین بحران پیشروی دولت سیزدهم در ضمن در زمستان امسال رقم بخورد.

با توجه به اینکه به نظر می‌رسد اوج سرما رد شده است، در رابطه با راهکارها و عواملی که موجب گذشتن از این بحران شد به گفتگو با سید جلال نورموسوی نشستیم که مشروح آن به شرح زیر است؛

ضمن عرض خدا قوت، لطفاً بیان بفرمائید اتخاذ چه تصمیمات و رویکردهایی موجب شد امسال بتوانیم بدون قطع گاز مصرف خانگی و با کمترین محدودیت به بخش صنعتی از پیک مصرف عبور کنیم؟

در سالهای گذشته برنامه‌ریزی و مجوزدهی خاصی برای اینکه تحویل سوخت به مبادی مختلف باید چگونه باشد را نداشتیم. امسال از ابتدای شروع دوره سرما محاسباتی انجام شد و از طرفی هم شورای عالی امنیت ملی مصوبه‌ای را صادر کرد که برای نیروگاه‌ها معادل سوخت روزانه ۲۰۵ میلیون مترمکعبی را در نظر گرفت که صد میلیون مترمکعب آن از طریق گاز طبیعی تأمین شود و باقی از طریق سوخت مایع. از قبل هم با اطلاع رسانی‌های مختلف ذخیره سازی در نیروگاه‌ها صورت گرفته بود. از طرفی هم ما به کارخانه‌هایی مثل سیمان که امکان استفاده از سوخت مایع داشتند اطلاعیه‌هایی صادر کردیم و برای آن‌هایی که مخازن ذخیره‌سازی داشتند، که عمدتاً هم پیش‌بینی کرده بودند، ذخیره‌سازی خوبی انجام شد.

از ابتدای دوره سرما که محدودیت‌ها به صورت ۳ فاز برای فولاد و ۴ فاز برای سیمان در نظر گرفته شده بود، در دو ماه سرد سال نهایتاً محدودیت ۱۰۰ میلیون مترمکعب برای نیروگاه‌ها، ۵۰ میلیون مترمکعب برای پتروشیمی‌ها، ۱۵ میلیون متر مکعب برای فولاد و ۵ میلیون مترمکعب برای کارخانجات سیمان اعمال کردیم که مابه‌التفاوت آن را بخش‌هایی مثل سیمان و نیروگاه‌ها که امکان استفاده از سوخت مایع را داشتند، جایگزین کردند ولی بخش‌هایی مثل پتروشیمی که خوراکشان هم از گاز طبیعی بود با همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی گاهی در سرویس قرار می‌گرفتند و گاهی قطع می‌شدند. صنعت فولاد هم همینطور، البته ما همیشه به دلیل ساختار کوره‌ها و واحدهای اداری یک مقداری بیشتری، یعنی در حد ۵ میلیون متر مکعب گاز بیشتر تحویل می‌دادیم و بقیه موارد به مصارف خانگی، تجاری و واحدهای صنعتی کوچک‌تر برمی‌گشت. همانطور که می‌دانید حدود ۳۳۰ تا واحد صنعتی بزرگ داریم و باقی صنایع جزو همین واحدهای کوچک قرار می‌گیرند.

بیشینه مصرف بخش خانگی به چه مقدار رسید و در حال حاضر حدود چقدر است؟

در این بخش ما امسال به رقم ۶۹۲ میلیون مترمکعب هم رسیدیم ولی عمده روزها در حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب جریان داشت و الآن به حدود ۵۶۰ میلیون رسیده و مابه‌التفاوت این میزان با ۶۰۰ میلیون را به نیروگاه‌ها می‌دهیم، زیرا بخشی از نیروگاه‌ها ذخیره سوخت مایعشان به اتمام رسیده بود. بخشی از این مابه‌التفاوت هم به پتروشیمی‌ها داده می‌شود البته در پیک مصرف پتروشیمی‌ها به ۴۰ میلیون متر مکعب هم رسیده بودند و الآن یک مقداری بیشتر می‌دهیم که جبران شود و متوسطش به آن میزان گفته شده برسد.

برنامه‌ریزی که امسال برای تخصیص گاز صورت گرفت با سال‌های گذشته چه تفاوت شاخصی می‌کرد؟

در سال‌های گذشته ما محدودیت‌ها را بر اساس پیش بینی دمای روزهای آتی انجام می‌دادیم. مثلاً اگر هواشناسی می‌گفت طی دو سه روز آینده دمای هوا سرد می‌شود ما به نیروگاه‌ها می‌گفتیم شما باید مصرفتان را کم کنید و بعد از اینکه از سرما عبور کردیم دوباره همان روند مصرف را در پیش می‌گرفتند. ولی امسال با هماهنگی شرکت ملی صنایع پتروشیمی و وزارت صمت برای فولادی‌ها و سیمانی‌ها بهشان از قبل گفته بودیم که میزان مصرف باید چقدر باشد و با اطلاع و هماهنگی آن‌ها بود که تصمیم گرفته می‌شد کدام واحد کار کند و کدام کار نکند. در واقع با برنامه‌ریزی بلند مدت ما توانستیم از پیک مصرفی امسال عبور کنیم.

اصلاح تعرفه‌های گازی که بر مبنای جریمه پرمصرف‌ها اعمال شد چه اندازه در عبور از پیک مصرف نقش داشت؟

با توجه به اینکه بیشترین مصرف ما در بخش خانگی و تجاری است، قطعاً می‌توان گفت که ابزار قیمتی نقش بسیار مهمی در تنظیم مصارف دارد. به طور مشخص در فصل سرما ۷۵ درصد مصارف مربوط به بخش خانگی است و ابزار قیمتی در کنار بحث فرهنگ‌سازی، بهبود عملکرد تجهیزات و ساختمان می‌تواند نقش پیک سایی را به خوبی ایفا کند.

همانطور که می‌دانید در تعرفه‌گذاری جدید که از آذرماه ابلاغ شد، تعرفه ۳ پلکان اول که ۷۶ درصد مشترکین را شامل می‌شود ثابت باقی ماند و می‌توان گفت که تغییر مصرف هم در این بخش چشم گیر نبوده و در حد سه دهم درصد مصرف کاهش یافته است. در پله‌های بعدی گرچه ممکن است میزان کاهش مصرف همین حدود باشد ولی با توجه به بالاتر بودن پلکان‌ها، میزان قابل توجهی می‌شود؛ به ویژه پله‌های ۶ به بالا که مصارف هزار مترمکعب به بالا می‌شود. با این شرایط بخشی از پرمصرف‌ها خوشبختانه رعایت کردند و از مزایای آن هم استفاده کردند.

منظورتان از مزایای قانون جدید برای کاهش مصرف پرمصرف‌ها چیست؟

به طور مثال اگر کسی که در پله ۱۲ بوده است، صد متر مکعب مصرف خود را کاهش داده باشد، ۲۰۰ هزار تومان قبض گازش کمتر شده است. یعنی اگر مثلاً کسی هفتصد هزار تومان باید پول قبض می‌داد با کمی صرفه‌جویی، ۲۰۰ هزار تومان کاهش داشت زیرا الان اختلاف‌ها قابل ملاحظه شده و قبلاً ناچیز بود. با این شرایط علاوه بر اینکه صد متر مکعب صرفه‌جویی کرده و پول آن را نداده است، چون این صد مترمکعب در هزار و دویست حدوداً هشت درصد می‌شود برای آن ۵ ۰۰ هزار تومان هم ۲۴ درصد هم مشمول پاداش می‌شود. یا در مثال دیگر اگر کسی که در پله هشت بوده و هزار مترمکعب مصرف داشته، اگر صد مترمکعب صرفه‌جویی کند ده درصد مصرفش را کاهش داده ولی سی درصد مشمول پاداش می‌شود. اینها مزیت‌هایی است که قانون داشته و امی‌دواریم که استمرار داشته باشد و در سال‌های دیگر با اطلاع رسانی بیشتر، تأثیر بیشتری هم داشته باشد.

می‌توان گفت به لحاظ حجمی این شیوه تعرفه‌گذاری چقدر تأثیر داشته است؟

گزارش‌ها با توجه به اینکه فصل سرد ما ۵ ماهه است و فرایند کنتورخوانی ما حدود ۴۲ روز به صورت چرخشی است ما تا ۱۵ فروردین که امسال تا ۳۱ فروردین هم طول می‌کشد و در پایان می‌توان گفت که چقدر کاهش یافته است.

با توجه به اینکه اشاره کردید بهینه‌سازی مصرف ساختمان‌ها یکی از راه‌های پیک‌سایی است، آخرین وضعیت طرح بهینه‌سازی مصرف گاز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در بحث بهینه سازی موتورخانه‌های خانگی حدود ۱۸ هزار موتورخانه در آمارها موجود است که از این بین ۱۷ هزار و ۲۷۰ موتورخانه بهینه سازی شدند. البته در بین ممکن است دو تا سه هزار واحد تجاری هم باشد ولی به طور قطع می‌توانیم بگوییم کار بهینه سازی برای ۱۵ هزار موتورخانه انجام شده است. بخش‌های اداری هم تعدادی ثبت نام کردند که چون روند اجرای آن طبق مصوبه شورای اقتصاد کمی متفاوت است ان‌شاءالله در دستور کار است ولی با توجه به اینکه بخش اداری موتورخانه‌های بیشتری دارند اثرات آن در سال‌های مشهور خواهد بود.

با وجود اینکه اشاره شد قطع گاز خانگی و تجاری نداشتیم اما زمستان امسال گاز برخی مصارف نامتعارف تجاری که در فضای باز از شعله‌های گاز استفاده می‌کردند قطع شد. ساز و کار قطع اینگونه مصارف چگونه بود؟

ما اینکه بیاییم حد برای مصرف گاز تعریف کنیم نداریم و مکلف به تأمین گاز آنچه در قرارداد آمده است، هستیم. اما بحث قطع گاز برخی مصارف تجاری منوط به توسعه غیرمجاز و غیرایمن هست. بنابراین اگر ایمن نباشد گازش را قطع می‌کنیم تا به حالت ایمن برگرداند. مثلاً اگر گاز را به صورت جوشکاری شده به یک جایی که جزو نقشه‌اش نیست ببرد که این با اخطار برای گرفتن تأییدیه از سازمان نظام مهندسی مواجه می‌شود و در صورت عدم اخذ مجوز گازش قطع می‌شود و بعد از اصلاح و جمع‌آوری مجدداً وصل می‌شود.

به طور مشخص شعله‌های آتشی که در فضای باز برخی رستوران‌ها برای گرم کردن استفاده می‌شد، همه آن‌ها غیرایمن بوده و در مبحث ماده ۱۷ مقررات ملی ساختمان هیچ‌گونه مورد اینچنینی مورد تأیید نیست و در همین راستا ما حدود ۱۱ هزار واحد را بررسی کردیم که منجر به قطع گاز موقت ۶۳۸ شد که بعد از رفع مشکلات مجدداً وصل خواهد شد. شهروندان هم اگر موارد مشابهی را مشاهده کردند می‌توانند با شماره ۱۹۴ اطلاع رسانی کنند

به عنوان سوال پایانی آخرین وضعیت گاز رایگان به خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی به کجا رسیده است؟

خوشبختانه آمار را کمیته امداد به صورت کامل داد ولی بخشی از این آمار مربوط به روستاهای دوردستی بود که هنوز گازرسانی نشده‌اند و از همین جهت باید خالص‌سازی شوند. با بررسی که همکاران ما کردند بر حدود ۱۰۰ هزار تای آن صحه گذاری کردند جلسه‌ای هم این هفته با مدیران ارشد کمیته امداد و بهزیستی داشتیم و متفق‌القول شدیم که از دو هفته آینده قبض‌های تعدیل شده کمیته امدادی هایی که الان در سامانه ثبت شده رؤیت شود و گزارش‌های آتی را هم بهتر است خود آقایان کمیته امدادی بدهند و باقی آمار هم به نظر می‌رسد تا یک ماه آینده تکمیل شود. ولی برای این صد هزار نفر قبض با رقم صفر تومان صادر می‌شود و همچنین مابه‌التفاوت آنچه از ابتدای امسال در سه پله مصرفی اول صادر شده است نیز لحاظ خواهد شد.