جنجال 'حلال‌زادگی'؛ روحانیون علیه جشنواره فیلم فجر در 'دولت انقلابی'
بی بی سی فارسی
- علی مصلح
- روزنامه‌نگار و منتقد سینمایی
منبع تصویر، Fars
توضیح تصویر،چهلمین جشنواره فیلم فجر، نخستین جشنواره‌ای است که دست‌اندرکاران دولت ابراهیم رئیسی برگزار کردند
احتمالا مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت ابراهیم رئیسی فکرش را هم نمی‌کردند رد و بدل شدن چند جمله در نشست پرسش و پاسخ یکی از بی‌سروصداترین فیلم‌های جشنواره فیلم فجر به چنان جنجال بزرگی تبدیل شود که یک هفته بعد از پایان چهلمین دوره این جشنواره، امامان جمعه و روحانیان نزدیک به حکومت را یک صدا علیه آنها بسیج کند. برگزارکنندگان جشنواره مشغول رسیدگی به اتفاق‌هایی مثل لو رفتن فهرست برندگان پیش از برگزاری اختتامیه بودند که انتشار یک ویدیو از طرف افرادی نه چندان ناشناخته، آغازگر جنجالی شد که بعید است به این زودی تمام شود.
در این ویدیو که بعد از جشنواره در یک صفحه اینستاگرامی به نام "اینستای انقلابی" منتشر شد، زن جوان محجبه‌ای از شیوه برگزاری جشنواره، پوشش بازیگران و بی‌تفاوتی مدیران وزارت ارشاد انتقاد می‌کند. اما آنچه از همه بیشتر جلب نظر کرد، پخش قسمتی از حرفهای نوشین معراجی نویسنده فیلمنامه فیلم "نمور" در نشست خبری بعد از نمایش این فیلم در جشنواره بود که در پاسخ به سوالی می‌گوید از نظر او، عشقی که بین دو شحصیت فیلم وجود دارد، به قدری محترم است که فرزند این زوج فارغ از این که "صیغه" محرمیت خوانده شده بود یا نه "حلال‌زاده" است.
وضعیت فرزندان کسانی که با یکدیگر ازدواج نکرده‌اند، از جمله موضوعاتی است که در چهار دهه اخیر با انتقادهای فعالان حقوق بشر روبه‌رو بوده است. در ایران علاوه بر استفاده از توصیفاتی با معانی بسیار منفی و بدنام‌کننده مانند "حرام‌زاده" در سطح جامعه، در قوانین رسمی نیز این کودکان "فرزند نامشروع" خوانده می‌شوند و از شرایط حقوقی برابری با کسانی که "فرزند مشروع" توصیف می‌شوند برخوردار نیستند. به عنوان مثال، اگر کسی "فرزند نامشروع" خوانده شود، از ارث محروم خواهد شد.
مجری ویدیوی خبرساز اینستاگرامی در ادامه خطاب به "مسئولین، علما و مردم" می‌پرسد که چرا هیچکس در واکنش به حرفهای نوشین معراجی چیزی نمی‌گوید. این ویدیو به شکل گسترده در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها دست به دست شده است.
در نهایت پنج روز پیش داوود بیدل کارگردان فیلم "نمور" در واکنش به این بازتاب‌ها نوشت حرفهای خانم معراجی "کاملا شخصی" بوده و ربطی به فیلم ندارد. او در ادامه تاکید کرد پروانه نمایش دائمی این فیلم را شورای پروانه نمایش سازمان سینمایی" که بسیار به موارد ترویج کننده ضد اخلاقی و ضد خانواده و اجتماعی حساس هستند" صادر کرده و افزود که خودش هم "مخالف ترویج هر گونه موارد ضد شرعی و ضد اخلاقی در آثار نمایشی" است.
خبرگزاری فارس این یادداشت را با تیتر "واکنش کارگردان نمور به اظهارات غیرشرعی نویسنده فیلمش" منتشر کرد.
از عذرخواهی تا محکومیت
منبع تصویر، fararu
توضیح تصویر،نوشین معراجی، نویسنده فیلمنامه یکی از فیلم‌های حاضر در جشنواره، هدف حملات گسترده قرار گرفته است
در حالی که انتقاد افراد و رسانه‌های موسوم به "انقلابی" از این اظهار نظر ادامه داشت، نوشین معراجی با انتشار متنی از حرفهای خود در نشست خبری عذرخواهی کرد و نوشت که جاری شدن خطبه عقد هنگام ازدواج را "لازم و قطعی" می‌داند و به آن "اعتقاد راسخ" دارم.
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بیبیسیپادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی
برنامه ها
پایان پادکست
او البته در این یادداشت به تقطیع حرف‌هایش اشاره کرد و سوء برداشت‌ها از حرف خود را "خلاف واقع" دانست. اما در عین حال از این که صحبت‌هایش باعث "رنجش برخی هم‌میهنان عزیز" شده است، عذر خواست.
اما آتشی که از این ماجرا به پا خاسته بود، خاموش نشد و کمی بعد، ستاد چهلمین جشنواره فیلم فجر با انتشار بیانیه‌ای حرفهای خانم معراجی را "سخنان هنجارشکنانه" خواند که البته با عذرخواهی او همراه بوده و تاکید کرد این اظهار نظر ربطی به "رویکرد و نگاه" جشنواره ندارد و "اظهارات مغایر با شرع مقدس" را محکوم کرد.
ضمن اینکه مساله به اظهارات خانم معراجی درباره روابط شخصیت‌های یک فیلم نیز محدود نماند و انتقادهای اسلامگرایان از این جشنواره، مسایل بیشتری را نیز هدف گرفت.
مسئولان جشنواره نیز در بیانیه خود، فراتر از سخنان یک فیلمنامه‌نویس، درباره انتشار عکس بازیگران زن در ویدیوی جنجالی توضیح دادند و نوشتند که بسیاری از این عکس‌ها ربطی به حضور آنها در جشنواره فجر ندارد و از جاهای دیگر "به تصاویر و لوگوی فجر الصاق شده‌اند."
برگزارکنندگان جشنواره، انتشار این ویدیوی پربیننده را "تخریب چهره" جشنواره فیلم فجر خوانده‌اند.
سوژه اول نمازجمعه
منبع تصویر، Irna
توضیح تصویر،علیرضا اعرافی، سخنران نماز جمعه قم آنچه را درجشنواره فیلم فجر رخ داد، "دردآور" توصیف کرد
تلاش مسئولان جشنواره برای آن که حرفهای فیلمنامه نویس فیلم نمور را بی‌ربط به خود نشان دهند، نتیجه نداد چون به تدریج روحانیون نزدیک به حاکمیت انتقاد از آنها و مدیران وزارت فرهنک و ارشاد اسلامی را آغاز کردند.
روز چهارشنبه بخش‌هایی از سخنرانی مسعود عالی در رسانه‌ها بازتاب پیدا کرد که جشنواره فجر را محل "نمایش مد و بی حجابی" توصیف کرده و صحبت‌های نوشین معراجی را در راستای "ترویج ازدواج سفید" دانسته بود. او همچنین گفت که مسئولان جشنواره باید با این نویسنده برخورد می‌کردند و "تو دهنش می‌زدند." ویدیوی منتشر شده از این سخنرانی نشان می‌دهد این واعظ به اشتباه خانم معراجی را "داور" جشنواره فجر معرفی کرده است.
روز جمعه ۲۹ بهمن نیز خطبه‌های نمازجمعه در سراسر ایران به تریبونی برای انتقاد از جشنواره فجر تبدیل شد که می‌تواند نشانگر حرکتی هماهنگ از طرف ستاد برپایی نمازجمعه باشد.
علیرضا اعرافی امام جمعه موقت قم آنچه را شکسته شدن "ارزش‌های عفاف و حجاب و ازدواج و خانواده و اخلاق" می‌خواند "دردآور" دانست و خواستار عذرخواهی و جبران شد. محمدنبی موسوی‌فرد، امام جمعه موقت اهواز کلمات تندتری به کار برد و گفت حرف‌هایی در جشنواره فجر زده شد که "در تاریخ، یزید زده است" و اضافه کرد که جشنواره فجر "دل مومنان را به درد آورد."
امام جمعه موقت اصفهان نیز به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هشدار داد که دقت کند از چه افرادی در "برنامه‌های به این مهمی" استفاده می‌کند. امام جمعه موقت کرج هم تاکید کرد اگر مقام‌های وزارت ارشاد تذکر ندهند، "طرف به خود اجازه صدور فتوا هم می‌دهد."
این فقط بخشی از واکنش امامان جمعه به حضور بازیگران زن در جشنواره فجر چهلم و حرفهای نوشین معراجی بود. این نویسنده و کارگردان که سابقه ساخت چند فیلم کوتاه و یک فیلم بلند را در کارنامه دارد، حالا به شخصیت منفی نمایشنامه‌ای تبدیل شده که نویسندگان و کارگردانانش پیش از این حامی انتخاب ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران بودند.
آغازجدال بین انقلابی‌ها
منبع تصویر، Mehr
توضیح تصویر،اعتراض شدید و هماهنگ ائمه جمعه سراسر کشور به برگزاری جشنواره فیلم فجر اتفاقی است که شاید در دوره حضور اصلاح طلبان در دولت طبیعی به نظر می‌رسید، اما در دورانی که حرف از یکدست شدن قدرت در کل ایران زده می‌شود، چندان محتمل نبود.
از سوی دیگر محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی و همکارانش که در چند ماه گذشته مدام به "ریل گذاری" جدید سینما برای رسیدن به اهداف انقلابی سخن گفته‌اند و از مجوز ندادن به فیلم‌های "سخیف" خبر داده‌اند و گفته‌اند مواردی مانند مطرح کردن "فرزندآوری و تحکیم بنیاد خانواده" در فیلم‌ها را اولویت می‌دهند، در اولین تجربه برگزاری جشنواره فجر با انواع مشکلات و گرفتاری‌ها روبه‌رو شدند؛ از همزمانی با موج ششم شیوع کرونا در ایران و انصراف مسعود کیمیایی و شایعه قهر دبیر جشنواره تا حذف کردن سیمرغ فیلم برگزیده تماشاگران به دلیل تخلف و تقلب در رای‌گیری و لو رفتن فهرست برندگان پیش از اختتامیه.
آنها در طول برگزاری جشنواره نه تنها با این انتقاد مواجه بودند که جشنواره به شکل حرفهای با کمبودها و مشکلاتی در برگزاری روبه رو است، بلکه از طرف همفکران سابق خود در برخی رسانه‌های نزدیک به اصولگرایان هم متهم به ضعف مدیریت بودند.
به نظر می‌رسید نوعی اختلاف پنهان بین سینماگرانی که خود را "ارزشی و انقلابی" می‌خوانند در جریان است؛ چهره‌هایی که در دولت محمود احمدی‌نژاد متحد به نظر می‌رسیدند و از حامیان ابراهیم رئیسی بودند، اما چند ماه بعد از تشکیل دولت سیزدهم گویی به دو دسته مدیران سینمایی و منتقدان مدیریت سینما تقسیم شده‌اند.
آقای خزاعی که در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد دبیر سی‌امین جشنواره فیلم فجر بود و سابقه برگزار کردن جشنواره فیلم مقاومت و تهیه فیلم جنجال برانگیز "قلاده‌های طلا" درباره حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را دارد، حالا از سوی سینماگران مستقل و منتقدان فیلم متهم می‌شود که قصد دارد سانسور و محدودیت را تشدید کند و از طرف همفکران خود هم با این انتقاد روبه‌رو است که چرا به اندازه کافی "انقلابی" نیست.
اعتراض شدید و هماهنگ ائمه جمعه سراسر کشور به برگزاری جشنواره فیلم فجر اتفاقی است که شاید در دوره حضور اصلاح طلبان در دولت طبیعی به نظر می‌رسید، اما در دورانی که حرف از یکدست شدن قدرت در کل ایران زده می‌شود، چندان محتمل نبود.
این شاید آغازی باشد بر چالش جدید بین انقلابی‌ها در حوزه فرهنگ و بخصوص سینما که می‌تواند جایگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی را بیش از گذشته تضعیف کند و بخصوص بر اعتبار مجوزهایی که از طرف آنها برای نمایش و اکران فیلم‌های سینمایی صادر می‌شود، تاثیر منفی بگذارد.
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: بررسی حقوقی یک اظهارنظر جنجالی
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۵ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
