روایت شافعی از دلایل عدم دستیابی به توسعه اقتصادی

به گزارش خبرنگار مهر، غلامحسین شافعی امروز در نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به وضعیت مذاکرات، اظهار کرد: همانگونه که مطلع هستید مذاکرات برجام ادامه دارد و ظاهراً در حال رسیدن به نقطه‌های تصمیم گیری است اما یک نگرانی در حال ایجاد شدن است و آن اینکه دوباره بوی نفت به سر برخی افراد خورده و از اینکه مجدد درآمد نفت نقش گذشته خود را بازی کند برای برخی حالت مطلوب دارد که برای ما حالت کاملاً نامطلوب دارد. خیلی مهم است که در چنین مقطعی با استفاده از تجربیات گذشته به درآمدهای نفتی نگاه دیگری کنیم.

رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: تقریباً فرصت بیش از یک سده گذشته را که از کشف نخستین منبع خدادادی در کشور و موقعیت طلایی استفاده از منابع طبیعی برای بهسازی همه جانبه و توسعه داشتیم را به معنای واقعی از دست دادیم؛ اکنون کاملاً مشخص است که در طول این تاریخ طولانی تکیه بر منابع طبیعی به هیچ وجه یک کشور را نمی‌تواند به تعالی رهنمون کند.

وی افزود: برای روشن شدن این مطلب به چند شاخص اشاره می‌کنم؛ از سال ۵۲ که دریافتی‌های ارزی کشور افزایش ناگهانی یافت متوسط رشد اقتصادی کشور با استفاده از میانگین حسابی در سال‌های ۵۲ الی ۹۹ در کمال تأسف تنها ۲ درصد بوده است. به نظر شما آیا از این آمار در طول این سالهای طولانی و با وجود درآمدهای سرشار نفتی باید اظهار تأسف کرد یا خیر؟

شافعی گفت: آیا با متوسط رشد اقتصادی ۲ درصد در سال اصلاً می‌شد امیدی به توسعه کشور داشت؟ اگر آینده نیز این چنین باشد می‌توان امیدوار بود؟

رئیس اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: شاخص دوم مربوط به تورم سالیانه با استفاده از میانگین حسابی در سال‌های ۵۲ تا ۹۹ رقم تأسف بار ۱۹.۳ درصد است. همچنین تشکیل سرمایه ثابت در ماشین آلات در همان بازه رقم ۴.۶ درصد است؛ یعنی حتی به نظر بسیاری از افراد نتواسنتیم اندازه استهلاک را در زمان‌هایی جبران کنیم.

۲۶۹۸ میلیارد دلار درآمد ارزی در ۱۳ سال داشتیم

وی گفت: بررسی آمار رسمی کشور نشان می‌دهد حجم عظیمی از منابع ارزی در دوره اخیر هم برای توسعه کشور فراهم بود. حتی از سال ۸۵ تا ۹۸ معادل ۱۴۲۵ میلیارد دلار منابع ارزی مستقیم و ۱۲۷۳ میلیارد دلار منابع ارزی غیرمستقیم داشتیم؛ یعنی در مجموع ۲۶۹۸ میلیارد دلار منابع ارزی در دسترس ما بود. با این همه منابع پرسش این است که چرا به استناد آمارهای بانک جهانی رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۰ بر حس داده‌ها عدد ۱۵۵ است؟

شافعی تاکید کرد: اگر اعتمادی که رهبری به بخش خصوصی دارد در تمام لایه‌های مدیریتی کشور وجود داشت مسلماً بسیاری از مشکلات کشور حل می‌شد. باید بخش خصوصی مولد تقویت شود لذا اگر مسئولان واقعاً دنبال عملیاتی کردن رهنمودهای رهبری هستند باید پیش نیازهای آن یعنی ثبات بخشی به اقتصاد کلان، تسهیل کسب و کار و کاهش هزینه‌های جانبی تحیمیل به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی را جامعه عمل بپوشانند.

وضعیت خطرناک فعلی نتیجه عدم اهلیت حرفه‌ای است

وی گفت: برای اداره توفیق آمیز یک کشور ۳ شرط باید برقرار باشد؛ اهلیت سیاسی، اهلیت امنیتی و اهلیت حرفه‌ای. من در اهلیت سیاسی و امینتی تخصصی ندارم اما آنچه که به عنوان مشکل اساسی در اقتصاد مطرح است نبود اهلیت حرفه‌ای در بسیاری تصمیم گیران است.

شافعی تصریح کرد: وضعیت خطرناک فعلی هم نتیجه عدم اهلیت و هم نداشتن برنامه‌ها و راهبردهای توسعه اقتصادی است که رهبری هم به آن تاکید داشتند؛ قوانین بد و متناقض و دستورالعلهای اجرایی که متناقض‌تر از قوانین متناقض است که ناشی از ناآگاهی و احتمالات ناخوشایند دیگر در هر قوه‌ای است، مسیر را از گذشته دشوارتر می‌کند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: همین وضعیت را در سواستفاده کنندگان ناصالح در لباس تولیدکننده و بخش خصوصی هم می‌توان یافت که اتفاقاً این وضعیت زاییده کج رفتاری اداره کنندگان اقتصادی کشور است. اما این واقعیت نباید از نظر دور بماند که به ویژه در دو قوه مجریه و مقننه و بخش‌های خصوصی تولیدکنندگان و بازرگانان افراد خداشناس، صالح و درستکار به کثرت وجود دارد اما علی رغم همه تلاش‌ها که صورت گرفته، باز هم سوءمدیریت ناشی از عدم اهلیت حرفه‌ای را در یک سده گذشته می‌بینیم. نامطلوبی را در همه حوزه‌ها از جمله وضعیت مدیریت بحران آب، وضعیت شهرها، روستاها، ترافیک، فوتبال، آلودگی هوا و … شاهد هستیم. قراردادهای اقتصادی که از سال ۹۴ تا ۹۶ منعقد شد و گره‌های پول‌های بلوکه شده باز شد و در همین مقطع شاهد حجم زیادی از بی برنامگی بودیم.