گزارشی از نخستین روز بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه ۱۴۰۱

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، نمایندگان در نشست علنی دیروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ با بند (الف) تبصره (۱) این لایحه درباره تعیین سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت موافقت کردند. طبق این بند سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز ۴۰ درصد تعیین می‌شود. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است در طول سال و متناسب با وصول منابع، بلافاصله نسبت به واریز این وجوه و سهم ۵/۱۴ درصد شرکت ملی نفت ایران از کل صادرات نفت خام و میعانات گازی (معاف از تقسیم سود سهام دولت) و نیز سهم ۵/۱۴ درصد شرکت دولتی ذی‌ربط وزارت نفت از محل خالص صادرات گاز طبیعی (معاف از تقسیم سود سهام دولت و مالیات با نرخ صفر) و همچنین سهم ۳ ­درصد موضوع ردیف درآمدی ۲۱۰۱۰۹ جدول شماره (۵) این قانون اقدام کند. مبالغ مذکور به صورت ماهانه واریز و از ماه یازدهم سال محاسبه و تسویه می‌­شود. کل سهم ۳ درصد باید به ردیف مذکور واریز شده و صددرصد آن به استان‌ها در جدول شماره ۱۰ اختصاص یابد. وزارت نفت هم مکلف است هر ماه گزارش مقدار صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی و فرآورده­‌های اصلی و فرعی نفتی و گازی و ارز حاصل و میزان واردات گاز طبیعی و ارز پرداختی بابت آن و همچنین وصولی آن را به سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانه­‌داری کل کشور) و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دیوان محاسبات کشور ارائه کند. گفتنی است محسن زنگنه در جریان بیان مخالفت خود با پیشنهاد‌های مرتبط با این تبصره در تذکری گفت: دولت و کمیسیون تلفیق بودجه باید در بیان نظرات موافق و مخالف خود واقعیات را مطرح کنند. ما بودجه ریالی و جدول ارزی مجزا نداریم بنابراین بهتر است در اظهارنظر‌ها به بیان واقعیت‌ها بپردازیم.

الیاس نادران در نشست علنی در جریان بررسی بخش درآمدی جزئیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور در قالب تذکری گفت: اولین تذکرم پیرو پیشنهاد آقای زنگنه است، چرا که در تبصره ۱ ماده ۱۸۲ آمده است که تنها پیشنهاد‌هایی قابل طرح است که مغایر با قانون نباش. اما در ماده ۱۸۱ نیز آمده است که اصلاح قانون دائمی و قانون برنامه توسعه در حین بررسی لایحه بودجه سالانه نیاز به دوسوم آرای نمایندگان دارد. نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس یازدهم تاکید کرد: هیات رئیسه باید این دو ماده را با هم جمع کرده و به یک وحدت رویه برسد و نتیجه را نیز به ما اعلام کند. وی در تذکر دیگری با استناد به بند ۴ ماده ۱۸۲ تصریح کرد: الان در زمان بررسی درآمد‌های عمومی کشور هستیم که یکی از اجزای مهم آن درآمد‌های نفتی اعم از نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز است، در تبصره ۱ چند جزء وجود دارد که بخشی از درآمد‌های نفتی به دولت اختصاص می‌یابد. همچنین ۱۱ میلیارد یورو به نیرو‌های مسلح و طرح‌های پیش رو و ۱۵ همت برای قیر خالص پرداختی مازاد بر درآمد‌های نفتی دولت اختصاص پیدا می‌کند. نادران یادآور شد: برابر با گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، دولت و کارشناسان مختلف، این تبصره بدان مفهوم است که صادرات نفت ما در سال آینده باید به ۲.۷ میلیون بشکه در روز برسد که ۱.۴ میلیون بشکه را دولت باید صادر کند و ۱.۳ میلیون را بقیه اجزا و بخش‌های کشور صادر کنند. اما اساسا این ظرفیت در شرکت ملی نفت ایران برای صادرات وجود ندارد و حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود و پالایشگاه‌های داخلی هم تعطیل شده و همه نفت را صادر کنیم باز نمی‌توانیم این حجم را صادر کنیم، بنابراین لازم است این را برگردانیم تا دولت، کمیسیون تلفیق و هیات رئیسه در رابطه با آن تدبیری اندیشیده و توازنی برقرار کند تا واقع‌بینانه تنظیم شود.

توضیح درباره وضعیت تولید نفت

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی با توجه به این‌که این موضوع از اهمیت به‌سزایی برخوردار بود، از حمیدرضا حاجی‌بابایی رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۱ خواست تا توضیحاتی در این خصوص ارائه کند. حمیدرضا حاجی‌بابایی با بیان این‌که، چون این نکته بسیار مهم بوده و از طرفی هم یک جمع‌بندی در مورد درآمد‌ها و هزینه‌های بودجه عمومی به ویژه نفت تدارک دیده شده است، باید توضیحاتی جهت شفاف‌سازی ارائه شود که قطعا در پیشنهاد‌های تاثیرگذار خواهد بود، افزود: وقتی دولت بودجه را به ما اعلام کرد، ۳۸۱‌هزار میلیارد تومان مربوط به منابع نفتی، ۱۵‌هزار میلیارد تومان برای قیر، ضمن این‌که ۴.۵‌میلیارد یورو هم در بند (ی) تبصره یک آمده است. وی یادآور شد: کمیسیون تلفیق در ۳۸۱ هزار میلیارد تومان دو تغییر را اعمال کرد، یکی این‌که قیمت هر بشکه نفت را از ۶۰ دلار به ۷۰ دلار تبدیل کردیم که با نرخ بین‌المللی کاملا مطابقت دارد. دوم این‌که میزان صادرات نفت را از یک میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه به یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه رساندیم، اما این پیشنهاد ما نبود، بلکه دولت به این دلیل که ۱۳۷‌هزار میلیارد تومان کاهش درآمد داشت و نمی‌توانست از صندوق توسعه بردارد، یا باید اوراق بفروشد، یا اموال بفروشد، بنابراین ناگزیر بود منبعی پیدا کند.
به همین دلیل این پیشنهاد را مطرح کرد. نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس یازدهم تاکید کرد: در بند (ی) چه ۴.۵ میلیارد دلار دولت و چه ۵.۵ میلیارد یوروی کمیسیون تلفیق که مصوب شده آمده است که حتما باید این اتفاق بیفتد، بلکه به این نکته اشاره شده که همزمان با فروش نفت از امکانات دیگر کشور نیز در قالب تهاتر استفاده کنیم، یعنی اگر می‌توانیم ۱۰ میلیارد یورو تهاتر کنیم و از طریق آن اقداماتی همچون راهسازی، ریل‌سازی و... انجام داده و مشکلات تنش آبی و نیرو‌های مسلح را حل کنیم، بنابراین اگر دولت سال آتی یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت را فروخت، مشکلی ایجاد نمی‌شود، درخصوص تهاتر نیز اگر در سطح بین‌المللی اتفاقی افتاد و مذاکرات به جمع‌بندی رسید، ما به اندازه دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت را از طریق تهاتر از فروش نفت داریم. اگر این اتفاق هم نیفتاد، ۱۰ میلیارد یورو از طریق تهاتر داریم؛ بنابراین هر چقدر درآمد داشته باشیم، هزینه می‌کنیم، به همین دلیل دغدغه‌ای برای سطح فروش نفت و تهاتر وجود نداشته و صدمه‌ای به بودجه عمومی دولت نخواهد رسید. حاجی‌بابایی خاطرنشان کرد: وزیر امور اقتصادی و دارایی در قالب مصاحبه‌ای گفته است که مصوبات کمیسیون تلفیق روی ریل لایحه دولت نیست، کما این‌که فروش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت را به یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه رسانده، اما‌ای کاش ایشان از تصمیم سازمان برنامه و بودجه نیز اطلاع داشت. این پیشنهاد دولت بود، بنابراین اگر الان هم به ما اعلام کند، آن را به یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه کاهش می‌دهیم. وی افزود: درخصوص ۵.۵ میلیارد یورو که کمیسیون تلفیق اضافه کرد نیز دولت ۴.۵ میلیارد یورو آورده بود، کمیسیون برنامه و بودجه مجلس یک سال کار کرد که بتوانیم یک میلیون بشکه نفت به صورت تهاتر برای پروژه‌های نیمه‌کاره و جدید مصوب کنیم؛ بنابراین چه اشکالی دارد ما یک بند (ی) داشته باشیم که در آن ۵.۵ میلیارد یورو برای پروژه‌های پیشران باشد که اگر دولت توانست تهاتر کند، با سرعت پروژه‌های پیشران را اجرا کند و اگر نتوانست انجام ندهد، بنابراین بهتر از این است که این قسمت را خالی بگذاریم و برای کشور تدبیری نداشته باشیم.

همه چیز مکتوب شود

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز خطاب به پورمحمدی، معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: بعد از نپذیرفتن ۲۰ درصد صندوق که ۱۳۷ هزار میلیارد تومان بوده، دولت باید آن را اصلاح کرده و آن را به صورت مکتوب ارائه می‌داد، اما تا این لحظه که بررسی لایحه بودجه آغاز شده است، دولت لایحه خود را به صورت مکتوب اصلاح نکرده و این خلاف مقررات است. وی یادآور شد: مباحثی که شفاهی مطرح شده طبق روال باید مکتوب شود، کما این‌که همان طور که آقای نادران گفتند ما به هرحال یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه را آوردیم که براساس نامه‌ای که دولت داده، لایحه را به این صورت اصلاح کردیم. اما در عدد یک میلیون و ۴۰۰ هزار هیچ تغییری ایجاد نمی‌شود، یعنی ما باید حتما اینجا ۱.۴ را داشته باشیم و منظور این است که بقیه فروش‌هایی که در تبصره (۱) بند الف آمده است، حدود بیش از ۱۰ میلیارد دلار پیش‌بینی شده که باید بفروشیم و یک رقم بیش از سه میلیون بشکه می‌شود که چنین ظرفیتی با توجه به این‌که دو میلیون بشکه هم در داخل مصرف داریم به ظرفیت نفتی ما نمی‌رسد.

منبع: جام جم