گاز روسیه برای اروپا غیرقابل جایگزینی است

«نه قطر و نه هیچ کشور دیگری ظرفیت جایگزینی گاز روسیه به اروپا با گاز طبیعی مایع (LNG) را در صورت اختلال به دلیل درگیری بین روسیه و اوکراین، ندارد.» این بخشی از صحبتی است که سعدالکعبی، وزیر انرژی قطر درباره تحولات اخیر در روابط روسیه و غرب گفته است.

سعد الکعبی افزود، از آنجایی که بیشتر حجم گاز صادراتی قطر در قراردادهای بلندمدت عمدتاً به خریداران آسیایی فروخته شده است، میزان حجم قابل حمل به اروپا تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد گاز صادراتی قطر است. این میزان گاز مایع کفاف نیاز اروپا را نمی‌دهد.

الکعبی در کنفرانس سران کشورهای صادرکننده گاز به خبرنگاران گفت:

«روسیه ۳۰ تا ۴۰ درصد از گاز اروپا را تأمین می‌کند. هیچ کشوری وجود ندارد که بتواند این حجم را جایگزین کند، ظرفیت انجام این کار با استفاده از گاز مایع وجود ندارد.»

او افزود:

«صادرات LNG به قراردادهای بلندمدت و مقاصدی که کاملاً مشخص هستند، گره خورده است. بنابراین، جایگزینی این حجم از کمبود گاز آن هم به سرعت تقریباً غیرممکن است.»

اخیراً ایالات متحده با قطر و سایر کشورها مانند ژاپن تماس گرفته است تا در صورت تشدید درگیری روسیه و اوکراین، مسیر عرضه گاز به اروپا را تغییر دهد.

با تشدید تنش‌ بین روسیه و اوکراین در روز سه‌شنبه ۳ اسفند کشورهای غربی تلاش کرده‌اند موضعی سختگیرانه در مقابل روسیه اتخاذ کنند. روسیه شامگاه روز دوشنبه استقلال دو جمهوری خودخوانده دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت و روز سه‌شنبه نیروهای نظامی‌اش را به این دو منطقه گسیل کرد.

پس از اینکه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه استقلال لوهانسک و دونتسک در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت، ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش گفتند که تحریم‌های جدیدی را علیه روسیه اعلام می‌کنند. این تحریم‌ها می‌تواند بر جریان گاز روسیه به اروپا تأثیر بگذارد.

آلمان روز سه‌شنبه در واکنش به این رویدادها اعلام کرد که روند صدور مجوز رگولاتوری برای خط لوله نورد استریم ۲ را متوقف می‌کند. این تصمیمی سخت برای اولاف شولتس، صدراعظم آلمان است و از هم‌اکنون صداهای مخالف قدرتمندی در درون دولت و پارلمان این کشور برانگیخته است.

نورد استریم ۲ که با هزینه ۱۱ میلیارد دلاری ساخته شده است، گاز طبیعی روسیه را از طریق دریای بالتیک به شمال شرقی آلمان می‌رساند. عملیاتی‌شدن این خط لوله می‌تواند ظرفیت گاز صادراتی روسیه به اروپا را دو برابر کند. در یک دهه گذشته این خط لوله در مرکز مناقشه آمریکا و آلمان قرار داشته است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا بارها تلاش کرد با تحت فشار قراردادن آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان او را از اجرای این خط لوله منصرف کند. ترامپ به مرکل پیشنهاد داده بود که به جای گاز روسیه به گزینه گاز مایع آمریکا فکر کند. آلمان واردات گاز مایع از آمریکا را گرانتر و دشوارتر از آن می‌داند که به سمت آن برود. با فشار آمریکا بسیاری از شرکت‌های آلمانی و اروپایی دست از مشارکت در ساخت این خط لوله کشیدند ولی در نهایت این شرکت گازپروم روسیه بود که فراتر از تعهداتش عمل کرد و بخش زیادی از هزینه ساخت را متقبل شد. حال ساخت این خط لوله نهایی شده است و تنها کارهای اداری مربوط به صدور مجوز رگولاتوری باقی مانده است.

این خط لوله فعلاً در مرکز تنش روسیه با غرب قرار دارد. نورداستریم ۲ خط لوله‌ای است که برخلاف خطوط زمینی انتقال گاز روسیه از اوکراین و لهستان نمی‌گذرد و به همین دلیل ارزانتر است. ولی این ارزانی به بهای حذف نیاز روسیه به مماشات با اوکراین و لهستان تمام شده است.