تفاوت طرح جدید تنظیم‌گری فضای مجازی با نسخه های قبلی

به گزارش خبرنگار مهر، جلسه تبیین طرح نظام تنظیم مقررات فضای مجازی با حضور هیئت رئیسه کمیسیون مشترک بررسی این طرح ظهر امروز برگزار شد.

در این جلسه رضا تقی پور با بیان اینکه انتقاد دوستان این بوده که در خصوص طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی، تبیین و روشنگری صورت نگرفته، گفت: ما معتقدیم اگر دوستان رسانه‌ای کمک کنند بسیاری از حاشیه‌هایی که به این طرح وارد شده، حل شده و مشکلات حل خواهد شد.

بیش از ۹۰ درصد مطالب گفته شده درباره طرح حمایت از کابران وجود خارجی ندارد

وی با اشاره به اینکه رصد رسانه‌ای ما نشان می‌دهد که متأسفانه بیش از ۹۰ درصد مطالب گفته شده در خصوص این طرح وجود خارجی ندارد، تصریح کرد: ما در مجلس و بعد از تشکیل کمیسیون مشترک روی این موضوع تأکید داریم که بر یک متن خاص اصرار نورزیم و مشارکت مردم، نهادها و دستگاه‌ها را در این خصوص لحاظ کنیم.

تقی پور در مورد سیر مراحل تکمیلی طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی اظهار داشت: از تاریخ ۱۸ مهرماه و با تشکیل کمیسیون مشترک بررسی این طرح، تاکنون ۴۸ جلسه برگزار شد که ۱۳ جلسه آن به صورت زنده پخش عمومی شد و سایر جلسات مربوط به حضور در دستگاه‌های مختلف و جلسات کارشناسی بود که صورت جلسات آن موجود است. بر این اساس تمام جلسات رسمی کمیسیون پخش شده و ما معتقدیم کمیسیون مشترک مصادیق جهاد تبیین را رعایت کرده و ما توانستیم با تبیین و روشنگری در مورد این طرح با مردم صحبت کنیم.

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی که از این پس با نام «طرح نظام تنظیم مقررات فضای مجازی» دنبال می‌شود، تأکید کرد: ما امروز در مورد نسخه سوم اسفندماه که مطابق با رأی گیری کلیات به تصویب رسید، صحبت می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه نسخه ۲۶ تیرماه بعد از ۴۰ روز بررسی در ۲۵ آذرماه به درخواست وزیر ارتباطات برای شنیدن نظرات این وزارتخانه به بررسی کارشناسی مجدد گذاشته شد، خاطرنشان کرد: در آن زمان در جلسه‌ای با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی به این جمع بندی رسیدیم که در خصوص این نسخه و پیشنهادات وزارت ارتباطات قدری تأمل شود و بر این اساس اعضا به تشکیل کارگروه مشترک با حضور مرکز پژوهش‌های مجلس، وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی رأی دادند و مقرر شد در آن کارگروه، نظرات اعضا و سایر نهادها و فعالان کسب و کارها مورد بررسی قرار گیرند. نهایتاً نیز نسخه ۵ دی ماه حاصل کار بود.

تفاوت‌های طرح نظام تنظیم گری با نسخه‌های قبلی

تقی پور با اشاره به تفاوت‌هایی که طرح تنظیم مقررات فضای مجازی با نسخه‌های قبلی دارد، گفت: ما در این طرح موضوع قانونگذاری را محدود به چند عنوان اصلی می‌کردیم و اسم قبلی این طرح مقداری گسترده‌تر بود و نمی‌شد به تمام موارد دراین طرح پرداخت. به همین دلیل روی موضوع مهم تنظیم مقررات در فضای مجازی تمرکز کردیم.

وی با اشاره به اینکه در نظام حکمرانی فضای مجازی، شورای عالی فضای مجازی هسته مرکزی را تشکیل می‌دهد، افزود: یکی از خلاء های موجود در این فضا این است که پایین‌تر از سطح شوراهای عالی فضای مجازی، تکالیف مشخص نیست و لایه‌های مربوط به قانونگذاری، تنظیم، اجرا و کاربری می‌شود، دارای قانون نیست. به نحوی که آخرین قانون در این حوزه مربوط به ۱۳ سال پیش می‌شود. به همین دلیل این موضوع نشان می‌دهد که ما یک خلاء و نقص جدی در قانونگذاری فضای مجازی داریم.

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران فضای مجازی ادامه داد: برخی مغالطه می‌کنند و می‌گویند با وجود شورای عالی فضای مجازی، دیگر به قانون نیازی نداریم اما باید گفت مقام معظم رهبری در حکم تأسیس این شورا فرمودند باید به مصوبات آن ترتیب اثر قانونی داده شود و با این تفسیر جای قانونگذاری مجلس را هیچ نهادی نمی‌تواند بگیرد.

وی افزود: در طرح تنظیم مقررات فضای مجازی که در ۱۰ صفحه و ۲۲ ماده تدوین شده است، فصل اول مربوط به تعاریف می‌شود و فصل دوم در چهار ماده مربوط به نظام تنظیم گری فضای مجازی است که در آن کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی که در حال حاضر در مرکز ملی فضای مجازی دایر است، تنظیم گری را برعهده دارد و مسئول انسجام بخشی به تنظیم گره‌ای این حوزه است. یعنی این کمیسیون عالی تنظیم گر، تنظیم گرها است و سایر نهادهای تنظیم گر مانند سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در ذیل این کمیسیون حضور دارند.

تقی پور با بیان اینکه در ماده ۳ این طرح وظایف و اختیارات تنظیم گران دیده شده، تصریح کرد: در ماده ۵ این طرح نیز گفته شده در جهت تسهیل و ایجاد خدمات کسب و کار مطابق با بند ۲۱ اصل ۴۴ قانون اساسی، کسب و کارها باید در یک پنجره واحد فعالیت خود را ثبت و کارشان را آغاز کنند.

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران فضای مجازی با بیان اینکه الزامات دستگاه‌های اجرایی در سه ماده در فصل سوم این طرح پرداخت شده است، گفت: این الزامات هیچ تزاحمی با هیچ قانونی ندارد.

وی افزود: در فصل چهارم موضوع گذرگاه‌های مرزی دیده شده است که با توجه به تهدیدات فضای مجازی و آسیب‌هایی که از هجمه‌های سایبری متحمل شده‌ایم، در این قانون متولی آن را مشخص کرده‌ایم.

تقی پور ادامه داد: برخلاف جو سازی ها در ماده ۹ این فصل، تأکید کرده‌ایم که کارگروهی با ریاست مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شود و نسبت به امنیت اطلاعات و مدیریت ترافیک تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.

تأکید بر حفظ حریم خصوصی کاربران

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران فضای مجازی گفت: در ماده ۱۰ نیز به این موضوع اشاره شده که باید نظامی در این حوزه تنظیم شود و در کمیسیون عالی به تصویب برسد. ماده ۱۱ نیز به حفظ حریم خصوصی کاربران تأکید دارد و باید کارگروهی به ریاست قوه قضائیه در مورد این بخش دستورالعمل بنویسد.

وی با اشاره به فصل ۵ این طرح که مربوط به بندهای حمایتی برای ارائه دهندگان خدمات در حوزه فضای مجازی است، یادآور شد: در این فصل ردیف حساب مستقل برای حمایت از سکوهای داخلی دیده شده که باید دستورالعمل آن نوشته شود. در فصل ششم نیز در سه ماده حمایت از حقوق کاربران و حفظ حریم خصوصی آنها دیده شده است.

تقی پور تصریح کرد: امروز هیچ قانونی در کشور در خصوص حریم خصوصی کاربران نداریم و سکوهای خارجی هر اقدامی را نسبت به داده شهروندان انجام می‌دهند. تلاش ما این است که داده‌های کاربران تاراج نشود.

ایجاد ضمانت اجرایی برای مصوبات شورای عالی فضای مجازی

به گفته وی در فصل هفتم برای اولین بار ضمانت اجرایی برای مصوبات شورای عالی فضای مجازی تعیین کرده‌ایم که فعالیت این شورا پس از ۱۰ سال ضمانت اجرایی به خود بگیرد.

وی گفت: از جمله نقاط قوت این طرح این است که فعالیت سکوهای خدمات رسان در صورت شکایت مردم مشمول تذکر، جریمه نقدی و محدودیت خواهد شد. روالی که ممنوع است و در شرح وظایف وزارت ارتباطات برای اپراتورهای ارتباطی نیز وجود دارد. به این معنی که در صورتی که اپراتوری به تعهدات خود عمل نکند، مدت فعالیت اش محدود می‌شود. در این طرح نوع برخورد صراحتاً برای تنظیم گران تعیین شده است.

تقی پور افزود: ما در مورد موضوعاتی چون رمز ارز، تولید محتوا و سایر موارد مهم حوزه فضای مجازی نیازمند قوانین هستیم اما در این طرح به آنها اشاره نشده است و این قانون پایه‌ای برای قانونگذاری آینده و نظام دهی به این حوزه محسوب می‌شود.

وزارت ارتباطات مخالف طرح تنظیم مقررات فضای مجازی نیست

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران فضای مجازی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر رویکرد وزارت ارتباطات درخصوص طرح حمایت از کاربران فضای مجازی و نسخه‌ای که در این باره داده است، گفت: اطلاعیه‌ای که روز گذشته روابط عمومی وزارت ارتباطات در خصوص سخنان اخیر وزیر ارتباطات منتشر شد نشان می‌دهد که بعضاً برخی کلمات استفاده شده از سوی رسانه‌ها منتسب به وزیر ارتباطات به درستی منتقل نشده است و این کم لطفی است که بگوییم وزارت ارتباطات و وزیر ارتباطات با این طرح مخالف است.

علت تأخیر ما در بررسی طرح اعمال نظرات وزارت ارتباطات بود

وی افزود: حتی علت تأخیر ما برای بررسی این طرح این بود که نظرات وزارت ارتباطات را اعمال کنیم و ما ۵ جلسه ۴ ساعته با حضور نمایندگان وزارت ارتباطات داشتیم و در کلیات نظر دوستان را با اکثریت گرفتیم. درست است آنها بحث‌هایی روی جزئیات طرح دارند که من هم حتی روی شش ماده این طرح بحث جدی دارم و ان شاءالله در جریان بررسی جزئیات به این مباحث خواهیم پرداخت.

تقی پور در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر تکلیف پلتفرم‌های خارجی پس از اجرای این طرح گفت: دوستانی که ادعا می‌کنند ما در این طرح می‌خواهیم پلتفرم‌های خارجی را ببندیم بگویند در کدام یک از تبصره‌ها به این موضوع اشاره شده است.

وی ادامه داد: یکی از مهمترین کارهایی که در حال انجام است، این است که ما می‌خواهیم تبعیض میان پلتفرم‌های داخلی و خارجی را برداریم. هم اکنون دست مسئولان به سکوهای خارجی نمی‌رسد و آنها هر تخلفی را می‌توانند انجام دهند. اما پلتفرم‌های داخلی باید پاسخگو باشند. در این طرح قرار است هر پلتفرم در مقابل یک تنظیم گر پاسخگو باشد و حسن این قانون این است که بی نظمی و هرج و مرج را از بین می‌برد.

چرا نمایندگان پای این طرح نایستادند

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی در پاسخ به این سوال که دلیل اعلام برائت نمایندگان در خصوص طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی چه بوده است و چرا هیأت رئیسه کمیسیون نمایندگان را در این باره مجاب نکردند، گفت: ما به نمایندگان دسترسی نداریم و درخواست کردیم که در جلساتی عمومی وقتی گذاشته شود تا بتوانیم در مورد موضوع توضیح دهیم؛ اما متأسفانه ساختار مجلس همین مقدار فرصت را نیز به ما نداد. تنها ارتباط ما به صورت مکتوب با نمایندگان صورت می‌گیرد و ما توانستیم متنی را خدمت آنها ارسال کنیم که به نظر می‌رسد فرصت مطالعه کامل آن هم فراهم نشده است. تقاضا داریم که حداقل سه ساعت زمان بگذارند و ما بتوانیم توضیحاتمان را ارائه دهیم.

تقی‌پور در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا نمایندگان پای این طرح نایستادند؟ گفت: این را از خود نمایندگان بپرسید.

رشیدی کوچی عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت نیست

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی در مورد چرایی عدم اختصاص زمان به اعلام نظرات مخالفین این طرح گفت: مطابق آئین‌نامه مجلس در جلسات رأی گیری ابتدا باید مخالفان صحبت کنند و بعد موافقان؛ در جلسه سوم اسفند ماه، ما ۳ بار اعلام کردیم که مخالفان و موافقان در صورت تمایل برای اظهارنظر ثبت‌نام کنند اما هیچ مخالفی در این زمینه ثبت‌نام نکرد. آقای رشیدی کوچی هم که به عنوان مخالف در جلسه حضور داشت و صحبت کرد، عضو کمیسیون مشترک نیست و حق رأی نداشته است.

وی در مورد اینکه آیا این طرح قرار است برای شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف کند؟ گفت: ما حتماً نمی‌توانیم در مجلس برای این شورا تعیین تکلیف کنیم اما در برنامه ششم توسعه موضوعی که به مرکز ملی فضای مجازی سپرده و در شورای نگهبان نیز تصویب شده، بحث تنظیم‌گری است و برای آنکه در این قانونگذاری، با کمیسیون عالی تناقضی ایجاد نشود، ماده ۲ این طرح را طوری تعریف کردیم که کمیسیون عالی تنظیم مقررات، تنظیم‌گرِ تنظیم‌گرها باشد.

هر روز می‌گویند از فردا اینترنت قطع می‌شود

تقی‌پور درباره کارآمدی شبکه ملی اطلاعات نیز گفت: باید نام شبکه ملی اطلاعات را «شبکه مظلوم اطلاعات» بگذاریم. اساساً از روز اولی که در قانون پنجم توسعه در سال ۸۹ یکسری الزامات برای این پروژه تعیین شد، بنای دشمن بر این قرار گرفت که در مورد آن سیاه‌نمایی کند. حتی در مقطعی خانم هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه وقت آمریکا اعلام کرد که «ایران به دنبال ساخت گنبد آهنین برای فضای مجازی خود است».

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: این در حالی است که شبکه ملی اطلاعات دارای ۶ الزام است که در هیچ‌کدام از آنها هیچ‌گونه محدودیتی برای پهنای باند دیده نشده است. اصل در این شبکه این است که نباید پول پهنای باند خارجی برای پهنای باند داخلی داده شو که این بهترین تدبیر برای کسب و کار محسوب می‌شود؛ موضوعی که در کره جنوبی اتفاق افتاد و باعث رشد و پیشرفت شد، اما در کشور ما از روز اول دشمن طور دیگری این پروژه را تعریف کرد.

فناوری ۵G در شبکه ملی اطلاعات وجود دارد

وی ادامه داد: قطعاً ۵G در شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و تأکید ما این است که وابستگی به خارج را کم کرده و در کشور استقلال داشته باشیم تا کلید کسب وکارها در اختیار رقبای خارجی نباشد که بخواهند روزی پهنای باند را قطع کنند. اما شاهد هستیم که از سال ۸۹ هر روز گفته‌اند که «فردا اینترنت قطع می شود»؛ پس چرا تاکنون قطع نشده است؟

تقی‌پور افزود: «استقلال» به معنای قطع ارتباط نیست و ما همانطور که طی ۴۳ سال انقلاب اسلامی نیز تأکید کرده‌ایم که با دنیا رابطه داریم و به دنبال قطع ارتباط نیستیم، تمام مزیت‌های اینترنت را هم قبول داریم و ارتباطمان را قطع نمی‌کنیم بلکه تأکیدمان بر استقلال، امنیت و مدیریت بومی در این فضا است.

رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی در خصوص انتقادی که به نبود پیوست رسانه‌ای در این طرح وارد است، گفت: این انتقاد را قبول داریم و نتوانستیم آن را اجرایی کنیم اما موضوع این است که مجلس ساختاری برای پیوست رسانه‌ای ندارد و سازوکار پیوست فرهنگی در این خصوص وجود نداشته است.