حمله به اوکراین؛ سوئیفت چیست و چرا کشورها درباره تحریم روسیه اختلاف نظر دارند؟

حمله به اوکراین؛ سوئیفت چیست و چرا کشورها درباره تحریم روسیه اختلاف نظر دارند؟

• راسل هاتن
• خبرنگار اقتصادی بی‌بی‌سی

۲ ساعت پیش

منبع تصویر، Reuters

توضیح تصویر،

تظاهرکنندگان معترض روسیه در برلین روز جمعه 'نه به سوئیفت برای روسیه'

وزرای خارجه اتحادیه اروپا درباره ممنوعیت استفاده از شبکه سوئیفت برای روسیه بحث کرده‌اند.

به گفته منابع دیپلماتیک، این اقدام یکی از تحریم‌های بیشتری است که قرار است به دنبال حمله روسیه به اوکراین علیه این کشور در نظر گرفته شود.

ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین، گفته این ممنوعیت باید فوری باشد که پیچ تحریم‌ها علیه مسکو را محکم کند. اما چند کشور مخالف این تصمیم هستند.

هزاران موسسه مالی در جهان از این شبکه استفاده می‌کنند و ممنوعیت استفاده از سوئیفت برای روسیه به معنای سخت شدن دسترسی سیستم بانکی کشور با جهان و منابع مالی است. تبعات این اقدام همچنین ممکن است دامن‌گیر کشورهای دیگر هم بشود، چون برای مثال، در خرید نفت و گاز از روسیه اختلال ایجاد خواهد شد.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که روز جمعه ۲۵ فوریه در اجلاس وزرای خارجه این اتحادیه، کنار گذاشتن روسیه از سوئیفت بررسی شد، اما به گفته او درباره این اقدام "اتفاق نظر لازم" به وجود نیامد.

آقای بورل تاکید کرد که ممکن است این ممنوعیت "در آینده لحاظ شود."

بیشتر بخوانید:

• روسیه برای مقابله با تحریم‌های غرب چه برنامه‌ای دارد؟

• نورد استریم ٢؛ اتحادیه اروپا، آلمان و روسیه تحریم آمریکا را محکوم کردند

• بحران اوکراین؛ چه تحریم‌هایی علیه روسیه به اجرا گذاشته می‌شود؟

• آمریکا می‌خواهد دو پروژه انتقال گاز روسیه به اروپا را تحریم کند

• 'قدرت سیبری'؛ نقطه عطف دیپلماسی اقتصادی روسیه

بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا که از طرفداران اجرای این ممنوعیت است، به بی‌بی‌سی گفت: "بریتانیا می‌خواهد سیستم سوئیفت به روی روسیه بسته شود. اما متاسفانه سوئیفت در کنترل ما نیست. این یک تصمیم یک‌طرفه نیست."

اما قبل از نشست روز جمعه نمایندگان اتحادیه اروپا، آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان گفت که دولتش اعتقاد دارد قطع ارتباط روسیه با سوئیفت در این مقطع تصمیم درستی نیست.

او به خبرنگاران گفت: "من می‌توانم درک کنم و خودم هم همین‌طور فکر می‌کنم که در این لحظات، در این ساعات، شدت احساسات بالاست و عباراتی مانند 'توافق سوئیفت' به نظر بسیار بسیار سنگین می‌آید، اما در این لحظات مجبور هستید که …خونسردی خود را حفظ کنید."

پیشتر برونو لومر، وزیر اقتصاد فرانسه گفته بود که تحریم سوئیفت فقط به عنوان آخرین راه حل استفاده خواهد شد.

سوئیفت چیست؟

سوئیفت شریان ارتباطی جهانی است که امکان انتقال آسان و سریع پول را به بیرون مرز کشورها و در سطح بین‌المللی فراهم می‌کند. سوئیفت مخفف کلمه انگلیسی "انجمن ارتباطات بین بانکی بین‌المللی" است.

این شرکت سال ۱۹۷۳ در بلژیک تاسیس شد و اکنون ۱۱ هزار بانک و موسسه مالی در بیش از ۲۰۰ کشور را به هم مرتبط می‌کند.

اما سویفت یک بانک سنتی در خیابان اصلی شهر نیست. بلکه به نوعی یک سیستم پیام‌رسان فوری است که به کاربران اطلاع می‌دهد چه زمانی پول پرداخت شده و کی به گیرنده رسیده است.

سوئیفت روزانه بیش از ۴۰ میلیون پیامک درباره انتقال تریلیون‌ها دلار بین دولت‌ها و شرکت‌ها می‌فرستد.

تصور می‌شود بیش از ۱ درصد این پیام‌ها مربوط به پرداخت‌های روسی باشد.

چه کسی مالک و مدیر سوئیفت است؟

سوئیفت را بانک‌های آمریکایی و اروپایی ایجاد کردند،‌ چرا که نمی‌خواستند یک موسسه خاص در این زمینه انحصار داشته باشد.

اکنون بیش از ۲ هزار بانک و موسسه مالی به طور مشترک مالک این شبکه هستند.

بانک ملی بلژیک به طور مشترک با همکاری بانک‌های مرکزی اصلی در سراسر جهان بر این موسسه نظارت دارد؛ از جمله بانک مرکزی انگلستان و بانک مرکزی آمریکا.

منبع تصویر، Reuters

سوئیفت کمک می‌کند که کاربران تجارت بین‌المللی ایمنی داشته باشند و در اختلاف‌نظرهایی که پیش می‌آید، از این موسسه انتظار می‌رود جانب بی‌طرفی را رعایت کند.

با این حال در قالب تحریم‌های وضع شده علیه برنامه هسته‌ای ایران، در سال ۲۰۱۲ این کشور از دسترسی به سوئیفت محروم شد. به این ترتیب ایران تقریبا نیمی از درآمدهای نفتی و ۳۰ درصد از درآمدهای تجارت خارجی خود را از دست داد.

سوئیفت می‌گوید هیچ تاثیری بر تحریم‌ها ندارد و تصمیم‌گیری درباره اعمال تحریم با دولت‌ها است.

محرومیت روسیه از سوئیفت چه تاثیری بر این کشور دارد؟

شرکت‌‌های روسی از دسترسی بی‌دردسر و سریع به تراکنش‌های مالی محروم خواهند شد. و پرداخت‌های خارجی برای انرژی گران‌قیمت این کشور و محصولات کشاورزی آن مختل خواهد شد.

بانک‌ها احتمالا مجبور می‌شوند مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند که این باعث تاخیر و هزینه‌های بیشتر خواهد شد. و در نهایت درآمد دولت روسیه قطع خواهد شد.

در سال ۲۰۱۴ هم که روسیه کریمه را ضمیمه خود اعلام کرد، این کشور به قطع شدن شبکه سوئیفت تهدید شد. روسیه آن زمان اعلام کرد که این کار به معنای اعلان جنگ است.

متحدان غربی از تهدید فراتر نرفتند اما همین باعث شد که روسیه سیستم بسیار نوپای فرامرزی خود را برای انتقال پول توسعه بدهد.

دولت روسیه برای آمادگی در مقابل چنین تحریم‌هایی، شبکه ملی پرداخت کارتی به نام 'میر' را تاسیس کرد که نقل و انتقال کارتی را انجام می‌دهد.

با این حال تعداد کمی از کشورهای خارجی در حال حاضر از آن استفاده می‌کنند.

چرا غرب درباره تحریم سوئیفت هم‌رأی نشد؟

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بی‌بی‌سی

پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی

برنامه ها

پایان پادکست

حذف روسیه به معنای ضربه زدن به شرکت‌های بین‌المللی مخصوصا شرکت‌های آلمانی است که به روسیه کالا صادر یا از این کشور خرید می‌کنند.

روسیه تامین‌کننده اصلی نفت و گاز طبیعی اتحادیه اروپاست و یافتن جایگزین برای انرژی روسیه چندان راحت نیست. قیمت انرژی همین الان هم رو به افزایش است و ایجاد یک اختلال دیگر که منجر به بالارفتن بیشتر قیمت شود، چیزی است که دولت‌ها از آن اجتناب می‌کنند.

شرکت‌هایی که از روسیه طلب مالی دارند باید راه دیگری برای دریافت طلبشان پیدا کنند. بعضی می‌گویند خطر ایجاد آشفتگی در سیستم بانکی بین‌المللی بسیار بالاست.

الکسی کردین، وزیر سابق اقتصاد روسیه پیش‌بینی کرده که جدا شدن از سوئیفت می‌تواند اقتصاد این کشور را تا پنج درصد کوچک کند.

اما درباره تاثیر بلندمدت این اقدام بر اقتصاد روسیه تردید وجود دارد. بانک‌های روسی ممکن است از طریق بانک‌های کشورهایی که تحریم نیستند، مانند بانک‌های چین، راهی برای نقل و انتقال پول پیدا کنند. برای مثال چین سیستم پرداخت خودش را دارد.

بعضی از اعضای کنگره در آمریکا خواهان اعمال محدودیت هستند اما جو بایدن،‌ رییس‌جمهور ایالات متحده می‌گوید شیوه‌های دیگر تحریم را ترجیح می‌دهد، و بیشتر به این دلیل که زیانش به کشورها و اقتصادهای دیگر هم وارد خواهد شد.

و در نهایت تصمیم درباره اینکه آیا دسترسی روسیه به سوئیفت قطع بشود یا نه، بر عهده کشورهای اتحادیه اروپا است که بسیاری از آنها همین الان هم تمایلی به این کار ندارند چرا که نگران وضعیت اقتصادی خودشان هستند.