چالش آب شرب در خوی/یک بام و دو هوای ساخت سد «الند» یا «آغ چای»

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها- سکینه اسمی: استفاده بی رویه از آب‌های زیرزمینی و کاهش نزولات آسمانی، وضعیت آب‌های زیرزمینی خوی را در شرایط نامطلوبی قرار داده و امروز کمبود آب شرب این شهرستان به وضعیتی رسیده است که برخی از مسئولان خبر از امکان مهاجرت مردم در صورت عدم چاره اندیشی برای حل این معضل خبر می‌دهند.

در حالی که کمبود آب شرب و تأمین آب موردنیاز از طریق اجرایی شدن «طرح تأمین آب شرب خوی از سد آغ چای» به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم این منطقه تبدیل شده اما مسئولان ذیربط با انداختن توپ مشکل در زمین یکدیگر خیال حل این مشکل را ندارند.

مشکل آب شرب خوی مربوط به چند سال اخیر نیست بلکه سالهاست این شهرستان درگیر مشکل تأمین آب شرب و در این مدت طرح‌های متعددی از جمله احداث سد آغ چای و غازان در دستور کار قرار داشت این طرح‌های با وجود طرح چندین باره به مرحله اجرا نرسیده منتفی شده و امروز احداث سند الند مهمترین راهکار حل این مشکل مطرح می‌شود.

احداث سد غازان و آغ چای منتفی شد

نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی در خصوص حل مشکل آب شرب این شهرستان گفت: تأمین آب شرب خوی به تنهایی برای رفع مشکل کم آبی خوی کافی نیست، متأسفانه در حالی که آب‌های رودخانه‌های خوی هدر می‌روند، دشت خوی به علت استفاده بی رویه از آب‌های زیرزمینی دچار نشست شده و برای رفع آن و تأمین آب کشاورزی و صنعتی باید سد سازی و ذخیره آب انجام بگیرد.

عادل نجف زاده در گفتگو با خبرنگار مهر خاطرنشان کرد: ۳۰۰ میلیون متر مکعب از حوزه رودخانه‌های الند و قطور از خوی خارج و به رودخانه ارس و در نهایت تبدیل به حق آبه بین المللی می‌شود و این در حالی است که هیچ توفیقی برای منطقه و مردم خوی ندارد.

وی با تاکید بر اینکه روند بررسی مطالعات سد غازان تا به حال به جایی نرسیده و به هدر رفت منابع منجر شده است، عنوان کرد: یکی ازخطراتی که خوی را تهدید می‌کند مشکل کم آبی است و برای رفع این مشکل با وزیر نیرو دیدار و قرار شده که سدی برای تأمین آب شرب و کشاورزی خوی دریکی از رودهای قطور و الند احداث شود.

نماینده مردم خوی در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برون رفت منطقه از بحران آب در اولویت برنامه‌های مسئولان شهرستان قرار دارد، اظهار کرد: باید در کنار وضعیت بحرانی خوی در حوزه آب، به جیب دولت هم نیم نگاهی داشت در این راستا ساخت سد غازان و انتقال آب از سدآغ چای منتفی بوده و پیگیر احداث سدالند هستیم.

وی ادامه داد: خوی علاوه بر آب کشاورزی و صنعتی، به حداقل ۳۵ میلیون مترمکعب آب شرب نیاز دارد که برای تأمین آن، ساخت سد غازان هزینه بر بوده و طبق مطالعات انجام گرفته، ضخامت رسوب آبرفتی در محل احداث این سد، ۴۵ متر بوده و برای برداشت این همه رسوب و ایجاد یک پرده در مقابل آن به حداقل ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

آب پشت سد غازان به ماده آرسنیک آلوده شده است

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از آلوده بودن آب پشت سدغازان به ماده آرسنیک اشاره کرده و گفت: آبی که از بویلاپوش به پایین سرازیر می‌شود، بعد از روستای عذاب با یک سری از سنگ‌های آرسنیک دار برخورد می‌کند که بسیار خطرناک بوده و پاکسازی بستر رودخانه از این نوع سنگ‌ها، تقریباً غیرممکن است.

وی، با اشاره دلایل مخالفت با احداث سد غازان گفت: این سد در انتهایی ترین نقطه خوی، یعنی منطقه دیزج دیز و سید تاج الدین به اتمام رسیده و ۸۰ میلیون مترمکعب آب هم، پشت آن جمع شده و قرار است به روستاهایی مانند پارچی، پسک، قشلاق و عسگرآباد، در سطحی بالاتر و در انتهای دیگر شهرستان آب برسانیم که هزینه اش به صورت تقریبی برابر با یک هزار میلیارد تومان است.

نجف زاده، تنها راه برون رفت از این بحران را احداث سد الند اعلام کرد و گفت: پیگیر احداث سد الند در منطقه قریس و ورودی جهنم دره هستیم، چون آب این رودخانه، طبق مطالعات انجام گرفته، برترین آب شربی است که به تصفیه نیاز ندارد، در ارتفاع بالاتری قرار داشته و گنجایش ذخیره ۷۵ میلیون مترمکعب آب را دارد و علاوه بر تأمین آب شرب مورد نیاز، به مرور، آب تجمیع شده به لایه‌های زیرزمینی خوی نفوذ کرده و دشت خوی را احیا خواهد کرد و احتمال فرونشست خوی هم به صفر می‌رسد.

نماینده مردم خوی در مجلس افزود: نتایج مطالعاتی این سد تا پایان خرداد ماه اعلام می‌شود و در طول ۵ الی ۶ سال احداث و به بهره برداری می‌رسد.

وضعیت آب شرب شهرستان خوی در نقطه سربه سر است

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهرستان خوی نیز در خصوص وضعیت آب شرب این شهرستان با بیان اینکه تأمین آب آشامیدنی در این شهرستان در نقطه سر به سر قرار دارد، افزود: ما در شرکت آب و فاضلاب خوی سه مرحله کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برنامه ریزی کرده‌ایم.

یدالله سلطانی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: در مرحله کوتاه مدت حفر و تجهیز ۴ حلقه چاه همچنین در برنامه میان مدت حفر چاه فلمن (دهانه گشاد) با دبی ۱۵۰ لیتر در ثانیه با تأمین اعتبار شرکت منابع آب استان و نهایتاً تأمین آب شهرستان از آب‌های سطحی برنامه ریزی شده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوی با اشاره به خشکسالی‌های اخیر و کمبود آب شرب اضافه کرد: برای تأمین آب شهرستان با مشکل مواجه هستیم و اگر می‌توانستیم بخشی از آب خاکستری را بازچرخانی و به استفاده مجدد در بیاوریم تا حدی از مشکلات کمبود آب حل می‌شد.

وی به اقدامات انجام شده در این زمینه پرداخت و افزود: برگزاری پویش آب رفته باز می‌گردد یکی از اقدامات این شرکت برای شناساندن آب خاکستری با حداقل امکانات برای بازچرخانی آب خاکستری بود که امسال از اول آبان ماه به مدت سه ماه در حال برگزاری است.

مدیر عامل شرکت در مورد بازچرخانی آب در ساختمان نیز اظهار داشت: حدود ۷۰ درصد آب‌های یک ساختمان مسکونی، آب خاکستری و قابل بازچرخانی است که از آنها می‌توان دوباره برای سیفون، آبیاری فضای سبز، درمان و شست و شو استفاده کرد.

وی با اشاره به وضعیت بحرانی تأمین آب شرب شهرستان اظهار کرد: آب شرب شهرستان فقط از منابع زیر زمینی تأمین می‌شود که ۴۰ حلقه چاه بخش شهری و ۶۰ حلقه چاه نیز بخش روستایی را تأمین می‌کنند.

سلطانی متوسط سطح ایستابی چاه‌های شهرستان خوی را ۷۰ متر اعلام کرد و ادامه داد: با ادامه روند خشکسالی سطح ایستابی چاه‌ها از این هم پایین‌تر خواهد رفت.

خوی از دشت‌های ممنوعه استان به شمار می‌رود و در این راستا تنها اجازه حفر چاه برای تأمین آب شرب در این شهرستان صادر می‌شود اما این امر نیز خطر خالی شدن سفره‌های زیرزمینی را در پی دارد.

باید منتظر ماند و دید مراحل اجرای سد الند خوی چقدر زمان می‌برد تا مشکل آب شرب خوی بعد از چندین سال سامان یابد.