منطقه پرواز ممنوع چیست و چرا غرب به اوکراین گوش نمی‌دهد؟

منطقه پرواز ممنوع چیست و چرا غرب به اوکراین گوش نمی‌دهد؟یک ساعت پیشتوضیح تصویر،

در جریان مصاحبه بوریس جانسون زنی اوکراینی با گریه از او پرسید چرا منطقه پرواز ممنوع اعلام نمی‌شود

"مردم اوکراین ناامیدانه از غرب می‌خواهند که از آسمان‌مان حفاظت کند. ما خواهان استقرار منطقه پرواز ممنوع هستیم."

این درخواست پرشور زنی اوکراینی بود که چند روز پیش در جریان مصاحبه مطبوعاتی بوریس‌جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، با او مطرح کرد.

داریا کالنیوک گفت بیشتر اعضای خانواده‌اش در اوکراین هستند: "زنان اوکراین و کودکان اوکراینی در هراس شدید هستند چرا که بمب‌ها و موشک‌های از آسمان بر سرشان آوار می‌شود."

• اوکراین؛ ناتو چیست و چرا روسیه به آن اعتماد ندارد؟
• آیا پوتین دکمه سلاح هسته‌ای را فشار می‌دهد؟
• بحران اوکراین؛ خطر درگیری هسته‌ای چقدر است؟
• بحران روسیه اوکراین؛ حرکت بعدی پوتین چیست؟
• روسیه چقدر سلاح هسته‌ای دارد؟

اما با وجود حملات روسیه به مناطق مسکونی اوکراین، و افزایش شمار غیرنظامیان کشته شده، نشانه‌ای وجود ندارد که غرب بخواهد منطقه پرواز ممنوع اعلام کند. دلیل آن را اینجا توضیح می‌دهیم.

منطقه پرواز ممنوع چیست؟

منطقه پرواز ممنوع به بخشی از حریم هوایی گفته می‌شود که هواپیماهای خاص نمی‌توانند در آن پرواز کنند.

این منطقه ممنوعه ممکن است برای حفاظت از نقاط حساس، مانند اقامتگاه‌های سلطنتی و حکومتی، یا به طور موقت بر فراز محل رویدادهای ورزشی و تجمع‌های بزرگ تعیین شود.

همچنین ممکن است برای مقاصد نظامی اعمال شود. یعنی برای نظارت، حملات پیشگیرانه علیه سیستم‌های پدافندی یا سرنگونی هواپیماهایی باشد که وارد منطقه ممنوعه می‌شوند.

منبع تصویر، EPA

توضیح تصویر،

سربازی در کنار لاشه یک هواپیما که در اوکراین ساقط شده است

منطقه پرواز ممنوع در آسمان اوکراین به این معناست که نیروهای نظامی به ویژه نیروهای ناتو، می‌توانند مستقیم با هر هواپیمای روسی که در آن بخش آسمان مشاهده شود، مقابله و در صورت لزوم به آنها شلیک کنند.

چرا غرب در آسمان اوکراین منطقه پرواز ممنوع اعلام نمی‌کند؟

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بی‌بی‌سی

پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی

برنامه ها

پایان پادکست

درگیری مستقیم نیروهای ناتو با جنگنده‌ها یا تجهیزات روسی می‌تواند خطر یک درگیری شدیدتر را در پی داشته باشد.

فیلیپ بریدلاو، فرمانده سابق نیروی هوایی آمریکا به نشریه فارین پالیسی گفته است: "شما نمی‌توانید فقط بگویید 'این منطقه پرواز ممنوع است'. باید شرایط پرواز ممنوع را اعمال کنید."

ژنرال بریدلاو که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ معاون فرمانده نیروهای ائتلاف ناتو بود، می‌گوید گرچه از درخواست‌ها برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در اوکراین حمایت می‌کند، اما این تصمیمی بسیار جدی است.

"این برابر با اعلان جنگ است. اگر قرار است منطقه پرواز ممنوع اعلام کنیم، باید توانایی دشمن را برای شلیک در این منطقه از بین ببریم."

توبیاس الوود، نماینده پارلمان در بریتانیا، که رییس کمیته دفاعی است، از پیشنهاد ایجاد منطقه پرواز ممنوع در بخشی از آسمان اوکراین دفاع کرده و از ناتو خواسته که به خاطر حفظ جان شهروندان و ادعای وقوع جرایم جنگی، در درگیری‌های اوکراین مداخله کند.

اما ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، دخالت نیروهایش را رد کرده و اخیرا به شبکه خبری ان‌بی‌سی گفت: "ما هیچ قصدی برای حرکت به سمت اوکراین نداریم چه در زمین و چه در هوا."

او به برنامه رادیو ۴ بی‌بی‌سی هم گفت: "من ماشه یک جنگ اروپایی را شلیک نمی‌کنم، اما کاری که خواهم کرد این است که به اوکراین کمک کنم در هر خیابان با هر قطعه از تجهیزاتی که می‌توانیم به دستشان برسانیم، مبارزه کنند و آنها را حمایت خواهیم کرد."

و آمریکا هم به دلایل مشابه اعمال منطقه پرواز ممنوع در آسمان اوکراین را رد کرده است.

خطر بیشتر از جانب هرگونه تشدید تنش با روسیه، شبح به کارگیری سلاح‌های هسته‌ای است. پای این ترس وقتی به میان آمد که ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، اعلام کرد نیروهای هسته‌ای این کشور را به حالت آماده‌باش "ویژه" درآورده است.

بسیاری این اقدام او را نوعی فرستادن سیگنال عمومی تلقی کردند نه اینکه واقعا قصد داشته باشد از چنین سلاح‌هایی استفاده کند.

اما حتی ضعیف‌ترین اشاره به یک جنگ جهانی که بتواند به یک جنگ هسته‌ای تبدیل شود، به این معنی است که با وجود انتشار صحنه‌های وحشتناک از غیرنظامیانی که زیر بمباران هستند، احتمال استفاده از منطقه پرواز ممنوع تقریبا نزدیک به صفر است.

آیا قبلا از منطقه پرواز ممنوع استفاده نشده است؟

بعد از اولین جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱، آمریکا و متحدانش دو منطقه پرواز ممنوع در عراق تعیین کردند که مانع حمله علیه بعضی از گروه‌های مذهبی و قومی اقلیت شوند. این اقدام بدون حمایت سازمان ملل متحد انجام شد.

در سال ۱۹۹۲ و در جریان جنگ بالکان، سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای تصویب کرد که پروازهای نظامی بدون مجوز بر فراز بوسنی را ممنوع می‌کرد.

شورای امنیت سازمان ملل متحد هم در سال ۲۰۲۱ در جریان مداخله نظامی در لیبی اجرای منطقه پرواز ممنوع را تصویب کرد.

مناطق پرواز ممنوع بر فراز بوسنی و لیبی توسط نیروهای ناتو اجرا شد.

• خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید