نگاه رسانه‌های ایران به تهاجم روسیه؛ زلنسکی 'دلقک' یا 'خادم ملت'؟
بی بی سی فارسی
- مسعود آذر
- بی‌بی‌سی
ولادیمیر زلنسکی در بین سربازان اوکراینی
ده روز از تهاجم روسیه به اوکراین گذشت. لشکر پر شمار روسیه با قطاری از خودروهای زرهی در راه کی‌یف است و از آسمان و زمین موشک‌ها به سوی شهرهای این کشور شلیک می‌شود تا این کاروان نظامی ۶۰ کیلومتری، زودتر به پایتخت برسد.
ایران همانند کشورهای اروپایی و آمریکا با حساسیت پیگیر تحولات اوکراین است و رسانه‌ها اخبار پیشروی سربازان روس و مقاومت سربازان و مردم غیرنظامی اوکراین را منتشر می‌کنند و این تب اطلاع رسانی آنقدر بالا گرفته که گویی جنگ در خرمشهر و آبادان است.
علاقه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران به تهاجم روسیه از یک جنس و رنگ نیست و در عمل دسته‌بندی مشخصی در انتشار اخبار جنگ به چشم می‌خورد و به عبارتی رسانه‌های حکومتی و دولتی بیشتر به پیشروی ارتش روسیه و اخبار کلی می‌پردازند و در مقابل شبکه‌های اجتماعی به مقاومت مردم اوکراین تمرکز بیشتری دارند و گاهی یک ویدئو یا عکسی به سرعت برق، در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود مثل سرباز اوکراینی که شعری از حمید مصدق را به زبان فارسی خواند و در میانه جنگ و بحران یاد این شاعر معاصر زنده شد و بسیاری این شعر را زمزمه کردند "به چه می‌اندیشی، چه کسی باور کرد، جنگل جان مرا آتش عشق تو خاکستر کرد...".
منبع تصویر، KEYHAN
توضیح تصویر،روزنامه کیهان روز هفتم اسفندماه ۱۴۰۰ نوشت اوکراین ۴۸ ساعت هم دوام نیاورد
پوتین به جای کرونا
صدای جنگ و توپ و گلوله آنقدر بلند شده که بقیه صداها را خاموش می‌کند یا مجالی برای شنیدن صدای دیگری نمی‌دهد حتی اگر این صدا، صدای هزاران نفری باشد که همچنان روزانه براثر بیماری کرونا در سراسر جهان می‌میرند.
در ده روزی که از تهاجم روسیه می‌گذرد کلمه "کرونا" بعد از دو سال حکمرانی درفضای خبری در سراسر جهان، حالا یک واژه جایگزین دارد؛ "پوتین".
روزانه در اقصا نقاط جهان هزاران بار در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی این اسم تکرار می‌شود و انواع و اقسام تحلیل و تفسیر درباره رئیس جمهور روسیه و اوکراین منتشر می‌شود و گمانه‌زنی و مطالب زیادی درباره رفتار و آنچه در ذهن پوتین می‌گذرد، گفته و نوشته می‌شود.
رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در ایران نیز همانند بسیاری از رسانه‌های خارجی به دنبال یافتن پاسخی به این سوالات هستند.
خبرگزاری مهر هفته گذشته به دنبال رمزگشایی از "ذهن پوتین" براین نکته تاکید می‌کند که "این سوال هرگز به طور کامل پاسخ داده نشده است" و تلاش می‌کند تصویر واقع‌بینانیه‌ای از تحولات خارجی و نقش روسیه در روابط بین‌الملل بدهد و بعد از چند پیش فرض می‌گوید" روسیه، از نظر پوتین، حق کامل دارد که در تمام تصمیمات مهم بین‌المللی، بر سر میز مذاکره در صدر باشد" و در پایان نتیجه می‌گیرد "پوتین مصمم است تا همسایگان روسیه را وادار به پذیرش الزامات مسکو کند و غرب را چه از طریق دیپلماسی و چه با زور مجبور به پذیرش این الزامات کند".
اما به نظر می‌رسد این خبرگزاری وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی توجه‌ای به این نکته ندارد که ایران نیز همسایه روسیه است و "الزمات مسکو" شامل ایران نیز می‌شود و این همان هشداری است که منتقدان نزدیکی روابط ایران و روسیه همواره آن را گوشزده می‌کنند.
- جنگ در اوکراین چطور تمام می‌شود؟ پنچ سناریوی احتمالی
- جنگ اوکراین: چرا دو شهر جنوبی خرسون و ماریوپول برای پوتین مهم هستند
منبع تصویر، SHAHRVAND
توضیح تصویر،صفحه اول روزنامه شهروند ۵ اسفندماه ۱۴۰۰
'ایوان مخوف'
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بیبیسیپادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی
برنامه ها
پایان پادکست
از زمانی که بحران اوکراین داغ شد و ارتش روسیه وارد خاک همسایه‌اش شد، رویکرد رسانه‌های ایران به این بحران با چرخش و تغییراتی روبرو بوده است اما این تغییرات شامل رسانه‌های نزدیک به حکومت نبود و آنها همچنان به طور مستقیم یا غیر مستقیم حامی روسیه بودند یا اوکراین را مقصر تهاجم نشان دادند.
روز پنجشنبه پنجم اسفندماه، همزمان با تهاجم روسیه به اوکراین، محور بیشتر روزنامه‌های ایران که شب قبل از حمله برای چاپ آماده شده بود، طرح "صیانت" در مجلس ایران بود. در این میان روزنامه شهروند تمام صفحه اولش را به طرحی از رئیس جمهور روسیه با تیتر "پادشاه پوتین" اختصاص داد و در مطلبی به جایگاه پوتین در ساختار قدرت این کشور و خدمات او اشاره داشت و نتیجه گرفته بود که آقای پوتین در "بهترین حالت کپی برابر اصل ایوان چهارم، معروف به «ایوان مخوف»، توسعه‌طلب‌ترین تزار تاریخ روسیه است که از قضا روس‌ها وسعت کنــــونی سرزمیـــن‌شان را تا حد بسیار زیادی مدیون او هستند.
روز شنبه هفته گذشته که روزنامه‌ها منتشر شد روزنامه‌هایی مانند ایران، خراسان، جام جم،شهروند و کیهان نامی از روسیه در تیترهایشان نبردند و "ناتو" و غرب را مقصر بحران اوکراین نشان دادند و روزنامه شهروند با کنایه به سابقه آقای زلنسکی، تیتر "تراژدی کمدین"،او را ناتوان در اداره کشور قلمداد کرد و روزنامه کیهان در صفحه اول نوشت "اوکراین ۴۸ ساعت هم داوم نیاورد!"
به فاصله یک روز، روزنامه اعتماد از مقاومت مردم اوکراین و "داستان یک مقاومت غیرمنتظره" نوشت و اینکه "کی‌یف مثل استالینگراد" در جنگ جهانی دوم در حال مقاومت در برابر تهاجم روسیه است.
با سخنان روز سه شنبه آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، درباره اوکراین، جانبداری در تلویزیون دولتی ایران از روسیه به اوج رسید. تلویزیون دولتی در این روز مصاحبه مطبوعاتی وزیر خارجه روسیه را پوشش زنده داد و یک مستند از رژه ارتش روسیه و مصاحبه‌ای از آقای پوتین را پخش کرد.
به گفته برخی از کارشناسان رسانه، عملکرد تلویزیون در پوشش یک سویه اخبار و میزان توجه به روسیه"بی‌سابقه" بود و این پوشش خبری در حالی صورت گرفت که رهبر حکومت ایران صبح همان روز از مقام‌های اوکراین انتقاد کرده بود و جنگ را نتیجه اعتماد این کشور به آمریکا دانسته بود.
عملکرد اکثر رسانه‌های ایران با گذشت چند روز از جنگ، به نقد تهاجم روسیه و فراهم شدن فرصت تجاری برای صنعت نفت و گاز ایران تغییر کرد و حالا صحبت از فرو رفتن پوتین در "باتلاق اوکراین" می‌شود.
منبع تصویر، AFTABYAZD
توضیح تصویر،صفحه اول روزنامه آفتاب یزد در ۹ اسفندماه ۱۴۰۰
زلنسکی دلقک یا "خادم ملت"؟
در دو سال اخیر پس از سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی در آسمان تهران از سوی سپاه پاسداران، اسم اوکراین بیش از هر زمانی به گوش مخاطبان ایرانی آشنا شده با این وجود در میان اخبار اوکراین کمتر کسی نام رئیس جمهور اوکراین را می‌دانست یا شنیده بود و جذاب‌ترین یا بیشترین نکته‌ای که شاید مخاطبان ایرانی درباره او می‌دانستند این بود که ولادیمیر زلنسکی کمدینی بود که در عرصه سیاست سابقه‌ای نداشت و کسی که روزگاری نقش یک رئیس جمهور را در سریال "خادم ملت" بازی کرده بود حالا در همین جایگاه ظاهر شده و جهانی شده است.
بعضی از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در ایران اگرچه در ابتدا صرفا یک نگاه ضد روس به این بحران داشتند اما از زمانی که دیدند رئیس جمهور اوکراین کشور را ترک نکرده و او را در لباس رزم دیدند آرام آرام توجه بیشتری به شخصیت آقای زلنسکی کردند و او را تحسین کردند و حتی یک گام جلوتر رفتند و به مقایسه دولتمردان ایران و اوکراین پرداختند.
روزنامه آفتاب یزد روز دوشنبه ۹ اسفندماه در پاسخ به نوشته مدیر مسئول روزنامه همشهری که آقای زلنسکی را به ندانستن الفبای سیاست به تمسخر گرفته بود در مطلبی با عنوان "درس زلنسکی به سیاستمداران پر مدعا" نوشت ابزار خوشحالی برخی از اصولگرایان جای سوال دارد.
این روزنامه که نزدیک به اصلاح‌طلبان است ایستادگی زلنسکی را ستود و در مقایسه با کسانی مانند اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان می‌نویسد او پای اشتباهاتش ایستاده و با ایستادگی خود امید را در دل مردم اوکراین زنده نگه داشته است.
علی اکبر دانش سرارودی فعال رسانه در کانال تلگرامی‌اش در مطلبی با عنوان "ایکاش شما هم دلقک بودید" می‌نویسد رسانه‌های متنوع اصولگرا آقای زلنسکی را "دلقک و کمدینی فرومایه" معرفی می‌کنند ایکاش با این همه وعدهای قشنگ و قول و قرارهای آرمانی در این انقلاب، شما نیز در حد همین "دلقک فرومایه" انسانیت داشتید.
اکبر اعلمی نماینده پیشین مجلس نیز از سخنان روزسه شنبه رهبر جمهوری اسلامی به مناسبت عید مبعث درباره اوکراین انتقاد کرده و نوشته "مقایسه موقعیت دولت «ولادیمیر زلنسکی» با موقعیت دولت صدام در زمان حمله آمریکا به عراق، احتمالا ناشی از اطلاعات نادرستی است که مشاورین رهبری به ایشان ارائه داده‌اند، زیرا ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهوراکراین، پس از نامزدی در انتخابات ۲۰۱۹ ریاست‌جمهوری کشورش و وعده پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو، از چنان محبوبیتی برخوردار بوده که در رقابت با ۳۸ نامزد ریاست جمهوری، بیش از ۷۰ درصد از آرای شرکت کنندگان در انتخابات با نرخ مشارکت ۶۳درصدی را کسب و با شکست دادن رئیس جمهور وقت کشورش پترو پروشنکو، رییس‌جمهور اوکراین شد".
آقای اعلمی با اشاره به محبوبیت ۹۰ درصدی آقای زلنسکی به مقایسه انتخابات ایران با اوکراین پرداخته و نوشته ابراهیم رییسی در رقابت با ۶ نفر از نامزدهای فاقد پایگاه اجتماعی لازم، در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، با نرخ مشارکت ۴۸.۸درصدی، تنها ۶۳درصد از آرای شرکت‌کنندگان در انتخابات را بدست آورده است.
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: نگاه رسانه‌های ایران به تهاجم روسیه؛ زلنسکی 'دلقک' یا 'خادم ملت'؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
