آن‌چه باید درباره اختلال هویت تجزیه‌ای بدانید

امیر پروسنان - پنجم مارس روز آگاهی از اختلال چند شخصیتی یا اختلال تجزیه هویت است؛ در این اختلال دو یا چند هویت یا شخصیت متفاوت در یک شخص واحد وجود دارد که هر بار یکی از آنها کنترل و مهار رفتار او را در دست می‌گیرد.

نازنین آهنگری، روان شناس بالینی در گفت‌وگو با ایران پزشک درباره اختلال هویت تجزیه‌ای گفت: اختلال هویت تجزیه‌ای اختلالی نادر محسوب می‌شود که فرد در آن بیشتر از یک هویت را تجربه می‌کند. این اختلال معمولا سیر تدریجی داشته و پیش آگهی خوبی ندارد.

وی ادامه داد: این اختلال دیگر در دسته اختلالات شخصیت قرار نداشته و امروزه توسط انجمن روان پزشکی آمریکا به اختلال هویت تجزیه‌ای تغییر نام داده است.

این روان شناس بیان کرد: شخصیت چندگانه با وجود دو یا چند شخصیت در یک فرد واحد مشخص می‌شود که هر زمان یکی از شخصیت‌ها کنترل فرد را بر عهده دارد. هر شخصیت از جهات مختلفی مثل تفکر، هیجانات، خاطرات، آرزوها، آهنگ کلام، سلامت روان، گرایش‌های سیاسی و غیره با شخصیت دیگر متفاوت است. نکته دیگر این‌که حین غالب بودن یک شخصیت، فرد شخصیت‌های دیگر و ویژگی‌های مربوط به آن را کاملا فراموش می‌کند.

آهنگری گفت: طبق مدل پس از سانحه، تجربه سوء استفاده جسمی، هیجانی و جنسی طولانی مدت در دوران کودکی منجر به آسیب روان شناختی شدیدی به فرد می‌شود. فرد برای مقابله با آن آسیب، شخصیت جدیدی را خلق می‌کند و از این طریق، اضطراب تحمیل شده بر فرد قابل تحمل می‌شود.

وی اظهار کرد: در شخصیت چندگانه، افسرده بودن یا نبودن یا تغییر از افسردگی به شیدایی و برعکس، با تغییر شخصیت‌ها تغییر می‌کند، اما در اختلال دو قطبی، این تغییرها معمولا آهسته‌تر از تغییر خلق در شخصیت چندگانه است.

این روان شناس بالینی گفت: اگرچه درمانی برای اختلال هویت تجزیه‌ای وجود ندارد، اما درمان طولانی مدت شامل روان درمانی و دارو درمانی برای فردی که متعهد به درمان باشد، مفید خواهد بود. از جمله درمان‌های مبتنی بر شواهد برای این اختلال، DBT یا رفتار درمانی دیالکتیک است. در درمان کمک می‌شود که بخش‌های مختلف هویت که تجزیه شده‌اند، یک پارچه شوند. البته این فرآیند ممکن است تنش زا و سخت باشد، زیرا شامل یادآوری و مقابله با تجربه‌های آسیب زای گذشته خواهد بود.