پسری که به خواسته مادرش برای پدرش زن گرفت/ محدودیت‌های دست‌وپاگیر

مرتضی فرهادنیا کارگردان فیلم مستند کوتاه «زن پدر» درباره ایده اولیه و نحوه ساخت این فیلم به خبرنگار مهر گفت: ایده اولیه فیلم «زن پدر» توسط یکی از دوستانم محمد سلیمانیان مطرح شد. از این ایده، تصویرها، قصه‌ها و چه بسا چیزی همچون طرح آغازین و همراهش پژوهش‌هایی درباره مناطق و آداب و سنن آن‌ها به میان آمد و در ادامه این روند، چند طرح گسترده شد به گونه‌ای که به چیزی رسیدم که می‌توانستم آن را بپذیرم.

وی به محدودیت‌هایی که در ساخت این فیلم آشکارا جلوه می‌کرد، اشاره کرد و افزود: این محدودیت‌ها منجر به ساخت یک نفره فیلم شد. به هر ترتیب با مشکلاتی که وجود داشت منتظر بازتاب تماشاگران بودم و از بازخورد آن‌ها یکه خوردم. اولین حضور بین‌المللی «زن پدر» در سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و سپس حضور در هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه لندن، قوت قلبی بود تا اینکه هم اکنون فیلم به جشنواره فیلم کوتاه کن معرفی شده است و منتظر نتیجه هستیم.

فرهادنیا درباره سختی‌های ساخت فیلم مستند و همچنین مشکلاتی که برای ساخت «زن پدر» با آن مواجه بوده است، توضیح داد: ساخت مستند کوتاه «زن پدر» به دلیل محدودیت‌های غیرقابل درک، دشوارتر از آن بود که تصور می‌شد. این فیلم که به شیوه مستند مشارکتی ساخته شد، نیاز به تعامل سوژه با فیلمساز داشت. در گونه مستندهای تعاملی، سبک همانند محتوا دارای اهمیت است و این مهم کار را در ارائه اطلاعات فیلم دشوار می‌کرد، چرا که بخشی از نظام ارائه اطلاعات فیلم وابسته به فرم می‌شود و تمامی این محدودیت‌ها، نکته‌هایی را در شناخت سینما به من بازگرداند که من در بسیاری از فیلم‌هایم از کف داده بودم. هر چند که محمد سلیمانیان با بازی خوب و سنجیده‌اش در فیلم کمک بزرگی به من در رفع این موانع کرد اما به یاد دارم در آغاز به او گفتم این فیلمی حساب شده، فکر شده و استوار به جلوه‌های ویژه نیست و فیلمی ساده خواهد بود متکی بر بازی تو.

وی در توضیح بیشتر گفت: دکوپاژ، انتخاب دوربین، نوع لنز، عمق میدان و وضوح محدود، تدوین تداومی، بازی بازیگران که آسان نمی‌توان تفاوت اندیشه‌هایشان را با کلامی که به زبان می‌آورند، شناخت؛ همگی به حسی می‌ماند که گویی این اثر یک فیلمِ داستانی به چشم می‌آید. به همین دلیل تماشاگری که تیتراژ فیلم را ندیده باشد گمان می‌برد چندین دوربین سرگرم ضبط تصویر هستند اما به راستی من به عنوان کارگردان فیلمبرداری و صدابرداری نیز کردم؛ به بیان دیگر پیرامون دوربین کسی جز من به چشم نمی‌آمد.

این فیلمساز در پایان درباره اکران آنلاین و فیزیکی فیلمش در سینماها بیان کرد: برنامه‌ریزی برای تولید یک اثر ریشه در موارد بسیاری دارد که پیش از همه و مهمتر از همه، پخش و توزیع آن اثر مدنظر است. افزون بر این همه، فیلمساز پیش‌تر در زمان دکوپاژ، دانسته و به علم، تصویری به ابعاد پرده نقره‌ای سینما و سرانجام در سراسر مرحله تولید تلاش برای این نمایش کرده و تمامی مخاطرات جهان اثر خود را چونان بر پرده چند متری سینما تصور کرده است که به هنگام پخش از یک مانیتور چند اینچی بر هم می‌خورد، چراکه بدین گونه تصویری به چشم می‌آید که پیشتر بر سازنده ناشناخته بوده است. همچنین معتقدم در اکران آنلاین، تماشاگران چیزی را که می‌بینند متفاوت از تصورات سازنده خواهد بود به همین دلیل از اکران فیزیکی در سینماها بیشتر استقبال می‌کنم.

مرتضی فرهادنیا نویسنده، کارگردان و مدرس سینما است. او در کارنامه حرفه‌ای خود نویسندگی سریال «ارتباط» به کارگردانی رضا صفدری و سریال «پلاک ۱۴» ساخته مهران مدیری، کارگردانی مجموعه نمایشی «گلچین شبانه» شبکه یک، سریال «تخت حوض» شبکه آموزش و ساخت فیلم‌های کوتاه «پوک»، «مردگی»، «پانیک»، «زن پدر»، «روز قرار»، «صبحانه» و «فول» را دارد. فیلم کوتاه «روز قرار»، «مردگی»، «پوک» و «زن پدر» او در جشنواره‌های بین‌المللی و داخلی موفقیت‌هایی را داشته است.

مستند کوتاه «زن پدر» که بر اساس طرحی از محمد سلیمانیان است، روایتگر داستان زندگی پسری است که به خواسته مادرش می‌خواهد برای پدرش زنی بگیرد. صادق سلیمانیان، محمد سلیمانیان، آذر سلیمانیان، لیلا ابوالفتحی، ابراهیم احمدوند، حامد عزیزیان، علی ترکاشوند، ابراهیم خزایی و محمد خزلی بازیگران این فیلم هستند.

فهرست عوامل «زن پدر» عبارت است از: تهیه‌کننده، کارگردان، فیلمبردار و صدابردار: مرتضی فرهادنیا، صداگذار: آرش قاسمی، تدوین: مهدی نیازی، تصحیح رنگ: فربد جلالی، جلوه‌های ویژه بصری: شهاب مهرپرور، عکاس: محمد سلیمانیان، طراح لوگو: نیلوفر مقیمی، مترجم: امیرعلی یوسفی، مشاور رسانه‌ای: آزاده فضلی، سرمایه گذاران: مرتضی فرهادنیا و محمد سلیمانیان.