ایران مذاکرات خود با عربستان را موقتا به حالت تعلیق درآورد

خبرگزاری تسنیم به نقل از منابع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران اعلام کرده که مذاکرات ایران و عربستان به صورت یک‌طرفه و موقت از سوی ایران به حالت تعلیق درآمده است. در این خبر تاریخ مجددی برای شروع مذاکرات ذکر نشده است. 

پیش از این قرار بود که مذاکرات بین این دو کشور روز چهارشنبه ۲۵ اسفند (۱۶ مارس) از سر گرفته شود. فواد حسین،‌ وزیر امور خارجه عراق شنبه ۲۱ اسفند (۱۲ مارس) در حاشیه کنفرانس آنتالیا اعلام کرده بود که دور پنجم این مذاکرات به میزبانی بغداد در روز چهارشنبه برگزار خواهد شد. 

چند روز پیش نیز فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی از تایید شروع دور پنجم این مذاکرات خبر داده بود. 

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

از سال ۲۰۲۱ میلادی، هم زمان با آغاز گفت‌وگوها میان ایران و کشورهای "چهار به علاوه یک" برای بازگشت به برجام، مذاکرات میان ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک با میانجی‌گری عراق آغاز شد.

ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت منطقه‌ای شیعه و سنی در بسیاری از مناطق، درگیر جنگ نیابتی با یکدیگر هستند، از جمله در یمن و لبنان.

اوایل ماه مارس ابراهیم رئيسی، رئيس جمهوری اسلامی ایران از آمادگی تهران برای گفت‌وگوهای  بیشتر با ریاض خبر داد، به شرطی که "عربستان این تمایل را داشته باشد و در فضایی پرتفاهم و محترمانه گفت‌وگوها را ادامه دهد."

تنش میان تهران و ریاض از سال ۲۰۱۹ پس از حمله شورشیان حوثی یمن به تاسیسات نفتی عربستان شدت گرفت. ریاض تهران را متهم به حمایت از شبه‌نظامیان حوثی می‌کند که در یمن علیه دولت رسمی این کشور می‌جنگند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  شورشیان حوثی‌ در یمن

  یمن یکی از کشورهای منطقه است که جنگ داخلی در آن ابعاد منطقه‌ای یافته است و کشورهای رقیب یعنی ایران و عربستان سعودی به صورت فعال در آن شرکت دارند. ایران خود را حامی حوثی‌ها می‌داند که با عنوان "انصارالله" شناخته می‌شوند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  حوثی‌ها و حملات موشکی به عربستان

  آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در اواسط ژوئن ۲۰۲۰ در گزارشی به شورای امنیت خبر داد که موشک‌های کروز و تجهیزاتی که در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و فرودگاه بین‌المللی ابها عربستان سعودی، و دست‌کم دو حمله پیش از آن استفاده شده "منشا ایرانی" داشته‌اند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  تماس‌های رسمی حوثی‌ها و مقامات ایران

  تحولاتی که درسال ۲۰۱۰ به "بهار عربی" موسوم شد، سبب تغییراتی در آرایش نیروهای سیاسی در بسیاری از کشورهای عربی از جمله یمن شد. پس از تصرف صنعا برخی از مقام‌های حوثی به ایران سفر کردند. بسیاری از رهبران حوثی روابط نزدیکی با روحانیون شیعه در ایران دارند. کارشناسان سازمان ملل می‌گویند که ایران به حوثی سلاح، پول ارسال می‌کند و کارشناسان نظامی ایران در یمن حضور دارند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  جنگ ریشه‌دار قومی یا جنگ نیابتی در یمن

  یمن که در دوران جنگ سرد به یمن جنوبی و یمن شمالی تفسیم شده بود، پس از وحدت نتوانست مشکلات قومی خود را حل کند. در حال حاضر نیز گروه‌های مختلف یمنی با منافع و اهداف متفاوت روبروی یکدگیر صف‌آرایی کرده‌اند. اما عربستان و متحدانش از یکسو و ایران از سوی دیگر، یمن را به کانون یک جنگ نیابتی بدل کرده‌اند. به گفته سازمان ملل تا کنون بیش از ۲۰۰ هزار نفر بر اثر جنگ یا پیامدهای پس از جنگ کشته شده‌اند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  گروه‌های شبه‌نظامی در عراق

  سقوط صدام حسین و نا‌كارآمدی سیاستمداران عراقی زمینه مناسبی را برای دخالت‌های جمهوری اسلامی در این کشور فراهم کرد. برخی از گروه‌های شیعه عراقی که در زمان جنگ ایران و عراق به ایران آمده بودند، ساختارهای تشکیلاتی خود را حفظ کردند و با کمک جمهوری اسلامی به گروه‌های سیاسی و شبه‌نظامی فعال در عراق بدل شدند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  همکاری نزدیک با ایران

  برخی از گروه‌های شیعه عراقی پنهان نمی‌کنند که با جمهوری اسلامی مناسبات نزدیکی دارند و سیاست‌های خود را با نظر ایران تنظیم می‌کنند. ایران از این گروه‌ها به عنوان اهرم فشار بر سیاستمداران عراقی استفاده می‌کند. از سوی دیگر جمهوری اسلامی در نزاع خود با آمریکا از این نیروها نیز بهره می‌گیرد.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  شبه‌نظامیان شیعه و جنگ علیه داعش

  پیروز‌های اولیه داعش در عراق و سوریه نشان داد که دولت‌های مرکزی در این کشورها عاجز از بسیج عمومی علیه این افراط‌گرایان هستند. دولت عراق که هم‌چنان به طور عمده از سیاستمداران شیعه تشکیل شده با نادیده گرفتن منافع اقلیت سنی راه برای نارضایتی سنی‌ها در این کشور باز کرد و مناطق شمالی و شرقی عراق به راحتی به دست نیروهای داعش افتاد. در سال ۲۰۱۶ شبه‌نظامیان شیعه در جنگ علیه داعش نقشی فعال داشتند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  نزدیکی سپاه قدس و حشد‌الشعبی

  قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس و ابومهدی مهندس از رهبران حشد الشعبی از جمله کسانی بودند که در عملیات "آذرخش کبود" توسط نیروهای آمریکایی در عراق در ژانویه ۲۰۲۰ کشته شدند. مقامات آمریکایی بارها هشدار داده بودند که قاسم سلیمانی به طور مستقیم و غیرمستقیم نقشی اساسی در حمله به نیروهای آمریکایی مستقر درعراق داشته است.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  شبه‌نظامیان عراقی تحت فرماندهی سپاه

  گروه‌های شیعه شبه‌نظامی با انگیزه‌های متفاوتی در عراق شکل گرفته‌اند. این گروه‌ها، از عصائب اهل حق گرفته تا سپاه بدر، بنا به مصلحت‌ها و ضروت در امور مختلفی دخالت می‌کنند. آمریکا به گروه‌های شیعه عراقی تحت کنترل ایران عنوان "گروه‌های ویژه" را داده است. همه این گروه‌ها به درجات معینی در راستای منافع ایران عمل می‌کنند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  جنگجویان خارجی تحت فرماندهی سپاه

  ایران از جنگجویان خارجی در جنگ سوریه استفاده می‌کند. نیروهای شیعه افغان موسوم به لشکر فاطمیون از داوطلبانی تشکیل شده که برای تثبیت رژیم بشار اسد به سوریه اعزام شدند. ایران از این نیروها به عنوان مدافعان حرم نام می‌برد. در مورد شمار لشکر فاطمیون ارقام متفاوتی از ۱۲ تا ۴۰ هزار نفر یاد می‌شود. اما بنا به گفته یکی از رهبران این لشکر در سال ۲۰۱۸ حدود ۲ هزار از آنان کشته و ۸ هزار نفر زخمی شده‌اند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  جنگجویان که به آنان اعتمادی نیست

  برخی از نیروهای فاطمیون که به دلایل مختلف به افغانستان بازگشته‌اند، بنا به گفته مقامات افغانستان می‌توانند سبب بی‌ثباتی در این کشور شوند. بنا به گزارش‌های مختلف، افغان‌ها اغلب به دلیل فقر و بیکاری به لشکر فاطمیون پیوسته‌اند. برخی‌ها از آنها در ایران زندگی می‌کنند، اما هزاران نفر از آنان به افغانستان بازگشته‌اند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  زینبیون، جنگجویان شیعه پاکستانی

  در صفوف جنگجویان خارجی در سوریه اتباع پاکستانی نیز تحت لشکر زینبیون حضور دارند. گرچه این گروه در آغاز وظیفه اصلی خود را دفاع از "حرم زینب" دختر امام اول شیعیان می‌دانست، اما در بسیاری از جبهه سوریه در صف مقدم علیه مخالفان اسد وارد جنگ شده است.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  زینبیون، آوارگان افغان در پاکستان

  به گفته سایت‌های وابسته به سپاه پاسداران، بخش اعظم لشکر زینبیون (برخی آن را تیپ زینبیون می‌نامند) از آوارگان افغان هستند که در پاکستان زندگی می‌کنند. این افغان‌ها شامل شیعیان هزاره می‌شوند که در شرایط بسیار بدی درپاکستان روزگار می‌گذرانند.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در حلب

  مقامات ایرانی مدعی‌اند که نیروهای نظامی این کشور تنها به عنوان مستشاران نظامی در سوریه عمل می‌کنند و نقشی مستقیم در عملیات جنگی ندارند. اما تا کنون ده‌ها نفر از فرماندهان سپاه در نبردهای سوریه کشته شده‌اند. اسرائیل نیز تا کنون صدها بار مواضع نیروهای ایرانی و متحدانش را در سوریه هدف قرار داده است.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  حزب‌الله لبنان، متحد استراتژیک سپاه

  جمهوری اسلامی ایران در نحوه همکاری و اعتماد به گروه‌های خارجی به گونه‌های مختلف عمل می‌کند. شکل‌گیری حزب الله لبنان از آغاز توسط نیروهای ایرانی صورت گرفت. ایران از طریق این گروه شیعه در جنوب لبنان، رویارویی غیرمستقیم با اسرائیل دارد.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  حزب‌الله و عمق استراتژیک جمهوری اسلامی

  مقامات مختلف جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده‌اند که عمق استراتژیک ایران در غرب تا دریای مدیترانه است. سیاست "نابودی اسرائیل" از یک سو و بلندپروازی‌های ایدئولوژیک جمهوری اسلامی از سوی دیگر توجیه‌ای برای حضور ایران در لبنان تلقی می‌شود.

• شبه‌نظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه

  حزب‌الله در سوریه

  بر خلاف گروه‌های فلسطینی مورد حمایت ایران که تنها در غزه و کرانه باختری فعال هستند، حزب‌الله نه تنها در لبنان سیاستی منطبق با خواست‌های جمهوری اسلامی را نمایندگی می‌کند، بلکه یکی از بازوهای نظامی ایران در منطقه به حساب می‌آید. هزاران نفر از نیروهای حزب‌الله تا کنون در جنگ سوریه شرکت داشته‌اند. به گفته محافل غربی کارشناسان نظامی حزب‌الله در یمن نیز در کنار ایران حوثی‌ها را آموزش می‌دهند.