نمایشگاه «دیدار در اصفهان» در دوبلین؛ شکوفایی هنری ایران در عصر صفوی

پژمان اکبرزاده - اصفهان در سده هفدهم میلادی به شهرتی جهانی دست یافت. پایتخت امپراتوری صفوی پس از تبریز و قزوین به این شهر منتقل شد و در پی آن، هنرمندان، صنعتگران و گردشگران از سرزمین‌های گوناگون در اصفهان گردآمدند. کاخ‌ها و مساجد اصفهان همچنان سالانه گردشگران بیشماری را به این شهر می‌کشانند. نمایشگاه «دیدار در اصفهان» در دوبلین تلاش کرده شکوه اصفهان در دوره صفوی را به ساکنان پایتخت جمهوری ایرلند یادآور شود. میزبان نمایشگاه، کتابخانه-موزه چِستر بیتی در قلب دوبلین است که صاحب گنجینه‌ای بزرگ از مینیاتور و نسخه‌های خطی است. بخش قابل توجهی از این آثار در ایران و به ویژه در اصفهانِ دوره‌ صفوی آفریده شده‌‌اند؛ تمرکز نمایشگاه «دیدار در اصفهان» نیز بر همین آثار است. مویا کاری، پژوهشگر هنر ایران و سرپرست هنری این نمایشگاه، می‌گوید تلاش کرده تا با کمک گرفتن از این آثار، دودمان صفویان و هویت آنها را بشناساند: «به این ایده در بخش نخست نمایشگاه توجه شده است. سپس به موقعیت سیاسی ایران در آن دوره می‌پردازیم و در ادامه به خود اصفهان می رسیم؛ تنوع گسترده در این شهر و طرح‌هایی که شاه عباس در آن به اجرا در آورد.»

• ثبات امپراتوری و شکوفایی هنر

صفویان در آغاز سده شانزدهم میلادی موفق شدند نخستین امپراتوری بزرگ ایرانی در دوران پس از اسلام را ایجاد کنند. پس از فروپاشی امپراتوری ساسانی در سده هفتم میلادی، گستردگی ایران هیچگاه به این حد نرسیده بود. قدرت و ثبات کشور، دوره‌ای شکوفا برای بسیاری از رشته‌های هنری - به ویژه معماری، نقاشی و سفالگری - پدید آورد. در نمایشگاه «دیدار در اصفهان»، هفتاد اثر هنری به نمایش درآمده است. بیشتر آثار به مجموعه چستر بیتی تعلق دارند و تعدادی اندکی نیز از موزه ملی ایرلند به امانت گرفته شده‌اند. در میان آنها بازدیدکنندگان، به ویژه، امکان تماشای نمونه‌هایی درخشان از مینیاتورهای ایرانی را پیدا می‌کنند؛ آثاری که بیشترشان در سده‌های شانزدهم و هفدهم میلادی در اصفهان آفریده شده‌اند.