انتشار اسناد تازه مبنی بر استفاده سیا از یک زندانی برای آموزش عملی شکنجه

اسنادی که به‌تازگی از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌اند نشان از آن دارند که سازمان جاسوسی ایالات متحده آمریکا (سیا) از یک بازداشتگاه مخفی در افغانستان به‌عنوان محل آموزش روش‌های بازجویی و شکنجه به ماموران خود استفاده کرده و در این آموزش عمار البلوچی (البلوشی) زندانی متهم به دست‌داشتن در عملیات ۱۱ سپتامبر را به‌عنوان نمونه زنده به‌کار گرفته است. طبق گزارش دولت ایالات متحده، ماموران سازمان سیا از عمار البلوچی برای آموزش روش «دیوار» استفاده کرده‌اند و در حالی که برهنه بوده، سر او بارها به دیوار کوبیده شده تا همه کارآموزان مدرک دریافت کنند. این ضربه‌‌ها به وارد آمدن آسیب‌‌های مغزی به او منجر شده است.

جزئیات شکنجه عمار البلوچی در گزارش سال ۲۰۰۸ بازرس کل سیا آمده است. این گزارش به‌تازگی، به درخواست وکلای این زندانی و با حکم دادگاه از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده است. وکلای البلوچی برای ترتیب‌دادن یک معاینه پزشکی مستقل به این گزارش دسترسی پیدا کردند.

البلوچی، شهروند کویت و ۴۴ ساله است. او یکی از پنج متهمی است که در دادگاه نظامی گوانتانامو به مشارکت در توطئه ۱۱ سپتامبر متهم شد. اما این پرونده ۱۰ سال است که در مرحله جلسات پیش‌ از دادگاه و به‌واسطه مناقشه بر سر قانونی و معتبر نبودن شهادتی که زیر شکنجه گرفته شده، معطل مانده است.

بر اساس گزارش بازرس کل، سیا عمار البلوچی را پس از بازداشت در سال ۲۰۰۳، از بازداشتگاه پاکستان به یک محل مخفی در شمال کابل تحویل داده در حالی که از غیرقانونی بودن این انتقال آگاهی کامل داشته است. در آن زمان البلوچی در حوزه قضایی پاکستان قرار داشته و دیگر تهدیدی تروریستی به‌شمار نمی‌رفته است.

در این گزارش آمده است که بازجویان بازداشتگاه مخفی سیا که هم به نام «کبالت» و هم «گودال نمک» شناخته می‌شود، در شکنجه بلوچی از دستورالعمل‌های سیا هم فراتر رفته و از دو روش تاییدنشده استفاده کرده‌اند: قرار دادن تیرچوبی پشت زانوی او در نقاط حساس حتی در زمان زانوزدن و پاشیدن آب سرد به روی او.

شکنجه دیگری که علیه او استفاده شده به «دیوار» (walling) موسوم است که در دستورالعمل «روش‌های بازجویی پیشرفته» ارسال شده توسط ستاد مرکزی سیا تایید شده بوده. در این شکنجه پاشنه‌های زندانی جلوی یک دیوار تخته‌ای چندلایه منعطف و یک حوله پیچیده‌شده دور گردن او قرار گرفته. روشی که در آن با استفاده از یک «قلاده»، سر زندانی بارها به دیوار کوبیده می‌شود.

در گزارش سازمان سیا آمده است:

«سپس بازجوها ته حوله را در جلو و زیر صورت بازداشت‌شدگان می‌گیرند و [بلوچی] را به سمت عقب و دیوار پشتش هل می‌دهند اما حوله را رها نمی‌کنند».

یکی از بازجوها (که نام او در گزارش به‌صورت رمزی آمده) گفته که هدف از این تکنیک این بوده که بازداشتی به سمت مخالف دیوار هل داده شود. در این گزارش اشاره شده است که بلوچی در تمام مدت برهنه بوده است. همچنین «هیچ محدودیت زمانی برای انجام تکنیک دیوار وجود نداشته، اما معمولاً یک جلسه در هر زمان بیش از دو ساعت طول نمی‌کشیده است». آنها برای مدت طولانی این شکنجه را روی بلوچی که از او به عنوان یک وسیله آموزشی استفاده شده، تکرار کرده‌اند.

یکی از کارآموزان سابق حاضر در این بازداشتگاه به بازپرسان گفت:

«همه کارآموزان بازجویی در صف «دیوار» عمار قرار گرفتند تا [مدرس] بتواند آنها را در مورد توانایی آنها در استفاده از این تکنیک تأیید کند».

در این گزارش آمده است:

«به‌ویژه در مورد «دیوار»، [دفتر بازرس کل] در تعیین اینکه آیا جلسه برای استخراج اطلاعات از عمار طراحی شده بود یا برای اطمینان از این‌که همه کارآموزان بازجو مدرک خود را دریافت کنند، به مشکل برخورد.

اما در پایان گزارش اینطور نتیجه‌گیری شده که این واقعیت که بازجوها برای انجام «دیوار» بر روی البلوچی در صف قرار گرفتند، حاکی از آن است که «گرفتن مدرک» هدف اصلی به شمار می‌رفته.

یک عصب‌روان‌شناس در اواخر سال ۲۰۱۸ از سر البلوچی آزمایش MRI انجام داد و متوجه «ناهنجاری‌ها»یی شد که «نشان‌دهنده آسیب متوسط ​​تا شدید مغزی» در بخش‌هایی از مغز او بود که بر شکل‌گیری و بازیابی حافظه و همچنین تنظیم رفتار تأثیر می‌گذارد. این متخصص دریافت که «ناهنجاری‌های مشاهده شده با آسیب مغزی تروماتیک مطابقت دارد».

گزارش بازرس کل سازمان جاسوسی ایالات متحده همچنین این‌طور نتیجه‌گیری کرده که شکنجه البلوچی اطلاعات مفیدی به همراه نداشته است. این گزارش خاطرنشان کرده که بازجویان در کبالت بیشتر بر روی «سازگار بودن» البلوچی تمرکز داشته‌اند، تا کیفیت اطلاعاتی که ارائه می‌کرده. این گزارش همچنین منطق سیا در توجیه این بازداشت را «مبهم و بی‌سروته» خواند.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است:

«عمار تحت «روش‌های پیشرفته بازجویی» اطلاعات ساختگی ارائه کرده است. او بعداً در جمع بازجویان خود اعتراف کرد که ترسیده بود و دروغ گفته تا از افسران آژانس بخواهد شکنجه را متوقف کنند … عمار همچنین توضیح داد که هم از گفتن دروغ و هم از گفتن حقیقت می‌ترسید چون نمی‌دانست چیزی که می‌گوید چه برداشتی به همراه خواهد داشت».

بازجوهای سیا به خاطر این‌که بلوچی برادرزاده رمزی یوسف، تروریست پاکستانی و طراح خودخوانده حملات ۱۱ سپتامبر است، متقاعد شده بودند که البلوچی از آن‌چه گفته، اطلاعات بیشتری دارد. البلوچی بیش از سه سال را در بازداشت سیا گذراند و در مجموع بین شش بازداشتگاه مخفی سیا دست به دست شد تا این‌که نهایتا در سال ۲۰۰۶ به زندان گوانتانامو در کوبا منتقل شد؛ جایی که هنوز در انتظار محاکمه به‌سر می‌برد.

آلکا پرادان، یکی از وکلای او به روزنامه گاردین گفت:

«اگر سیا این همه مدت گزارش خود را در مورد غیرقانونی بودن شکنجه عمر پنهان نمی کرد، دولت ایالات متحده نمی‌توانست او را متهم کند، زیرا اکنون می‌دانیم که این شکنجه‌ها منجر به آسیب مغزی پایدار به شکل یک آسیب مغزی تروماتیک و سایر بیماری‌های فلج‌کننده شده که در گوانتانامو قابل درمان نیستند.»

گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد شکنجه در گزارشی که سال ۲۰۱۷ منتشر شد به شکنجه‌های انجام‌شده بر روی البلوچی اشاره کرده و اعلام کرده بود شکنجه زندانیان در گوانتانامو «همچنان ادامه دارد».

سازمان عفو بین‌الملل از نهادهای ناظر بر حقوق بشر، در ژانویه سال جاری میلادی و همزمان با بیستمین سال آغاز فعالیت زندان گوانتانامو از جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده خواست که بازداشتگاه گوانتانامو را تعطیل کند.