سریع‌تر گل بزنید (احتمالا) بازی را ببرید / ویژه؛ آماری که قوت قلب استقلال در دربی است

به گزارش ورزش سه، تاکنون ۳۰۹ گل در لیگ برتر به ثبت رسیده که در نیمه دوم ۴۵ گل بیشتر از نیمه اول زده شده. عنوان کلیشه‌ای «نیمه دوم، نیمه مربیان» برای یک مسابقه نود دقیقه‌ای فوتبال باعث شد در آستانه یکی از حساس‌ترین دربی‌های لیگ برتر با تقسیم دو نیمه بازی‌های لیگ بیست و یکم و ترسیم دو جدول به بررسی عملکرد کل تیم‌ها در این دو نیمه متفاوت بپردازیم.
دربی؛ ۴۵ دقیقه طلایی

با گذشت ۲۲ هفته از لیگ برتر و مشخص شدن مدعیان قهرمانی‌، استقلالِ فرهاد مجیدی پس از ثبت رکورد ۲۲ بازی بدون شکست در تاریخ لیگ برتر و پرسپولیسِ یحیی گل‌محمدی با بیشترین گل زده در فصل جاری به استقبال کورس قهرمانی می‌روند. استقلال با ۳۷ امتیاز در صدر جدول نیمه اول مسابقات نیز قرار دارد و تنها تیمی است که نیمه اول را بدون شکست و فقط با ۳ گل خورده به پایان رسانده‌ و این می‌تواند کلید قفل قهرمانی باشد. آبی‌های پایتخت فقط یک بازی از ۸ باری که نیمه اول را برنده به رختکن رفته‌اند موفق به حفظ برتری نشده‌اند، آن هم در اراک با دریافت گل در دقیقه ۹۱ که تنها باخت استقلال در نیمه دوم، مقابل آلومینیوم را نشان می‌دهد.
پرسپولیس با عملکردی ضعیف‌تر نسبت به نیمه دوم، در رتبه ششم جدول نیمه اول قرار گرفته؛ از سپاهان و گل‌گهر کمتر گل زده و مانند صنعت‌نفت در هر ۶ مسابقه که نیمه اول را برنده به رختکن رفته، در پایان زمین را با کسب ۳ امتیاز ترک کرده است. این آمار و تقابل دو تیم، حساسیت و اهمیت نیمه اول در دربی ۹۸ را نیز اثبات می‌کند. عدد ۱۴ تعداد تساوی سرخابی‌ها در نیمه اول را نشان می‌دهد که هر دو تیم در پایان آن‌ بازی‌ها ۸ بار به برتری رسیده‌اند و پرسپولیس ۱ بار دچار لغزش و مقابل آلومینیوم متحمل شکست شده است.
سرخابی‌ها در جدول نیمه دوم مسابقات در امتیاز ۴۳ و تفاضل گل برابر هستند و پرسپولیس به دلیل گل زده بیشتر و به عنوان رکورددار گل‌زنی در این نیمه، در صدر قرار دارد؛ مدافع عنوان قهرمانی برخلاف ۴۵ دقیقه ابتدایی که ۹ بازی در باز کردن دروازه حریفان ناکام مانده، در نیمه دوم فقط مقابل ۵ تیم گل‌ نزده و ۶۰ درصد گل‌هایش را در همین نیمه به ثمر رسانده. اما استقلال صدرنشین لیگ، در تعداد گل زده رتبه دوم و در تعداد گل خورده برترین تیم نیمه دوم را هم در اختیار دارد.

برتری در نیمه اول؛ ضامن امتیاز

از نکات مهم فصل جاری برنده شدن در نیمه اول است. تاکنون هیچ تیمی نبوده که پیروز به رختکن رفته باشد و در پایان بازی بدون امتیاز زمین را ترک کند.
- سپاهان با ۹ برد رکورددار پیروزی در نیمه اول است و هر ۹ مسابقه را با سه امتیاز به پایان برده. از طرفی تیم محرم نویدکیا هر ۵ مسابقه‌ای که نیمه اول را واگذار کرده، بدون امتیاز از زمین خارج شده که ۲ مرتبه با رقبای مستقیم قهرمانی و ۲ مرتبه دیگر مقابل تیم‌های بالای جدول بوده است.
- مس رفسنجان با وجود ۸ برد در نیمه اول اما با دریافت گل تساوی در نیمه دومِ سه بازی مقابل تیم‌های گل‌گهر، فولاد و هوادار، رکورددار ناکامی در حفظ پیروزی است. تیم ربیعی همچنین صاحب کمترین تعداد تساوی در نیمه اول است.
- شهرخودرو تنها تیمی است که برای برتری در ۴۵ دقیقه اول موفق نشده و تنها ۱ گل زده دارد که آن هم گل‌ به خودی حریف بوده است.
- نساجی علاوه بر رکورد مشترک بیشترین گل خورده، رکورددار ۹ شکست در نیمه اول است. شاگردان الهامی موفق شده‌اند ۳ بازی را مانند آلومینیوم به تساوی بکشانند اما به‌طور کلی تیم موفق در بازگشت‌، اراکی‌ها هستند که ۳ از ۶ بازی که عقب افتادند را در نیمه دوم موفق شدند به تساوی برسانند.

فولاد-آلومینیوم؛ دو روی فلز

بیشترین اختلاف سطح در دو نیمه، متعلق به اهواز و اراک است. ۳ گل خورده در نیمه اول و ۱۵ گل خورده در نیمه دوم، تزلزل فولاد در ۴۵ دقیقه دوم را نشان می‌دهد. قهرمان جام حذفی و سوپرکاپ، ۶ بازی از ۸ پیروزی در نیمه اول را توانسته با برد پشت سر بگذارد اما از ۱۲ باری که با تساوی به رختکن رفته متحمل ۵ باخت شده و ۵ مساوی و فقط ۲ برد نصیبش شده. نکونام با بازگشت خود همراه خریدهای نیم‌فصل می‌تواند روی حفظ تیم از سه بعد تاکتیکی، جسمانی و روانی در نیمه دوم کار کند و همچنان به فکر برتری در نیمه اول نیز باشد.
آلومینیوم با ۲ گل زده و تنها ۱ برد در قعر جدول نیمه اول قرار گرفته اما در نیمه دوم با ۱۳ گل زده و ۸ پیروزی عملکردی بسیار متفاوت را ارائه کرده و در رتبه چهارم جدول حضور دارد. آلومینیوم با رسول خطیبی، ۵۰% بازی‌هایی که بازنده به رختکن رفته‌‌ به تساوی کشانده‌ و ۴ بازی از ۱۵ مساوی را در پایان بازی با کسب ۳ امتیاز ترک کرده. به هر جهت حتی اگر هدف کادرفنی کنترل بازی در نیمه اول و فشار در نیمه دوم بوده، استراتژی موفقیت‌آمیزی نبوده و تأثیر منفی عملکردِ نیمه اولِ تیم آنقدر در مجموع زیاد بوده که آلومینیوم در ۱۲ بازی اخیر بردی به‌دست نیاورده است.

176 بازی و 7 کامبک

در ۱۷۵ بازی که برگزار شده تاکنون فقط ۷ بازی بوده که یک تیم پس از باز شدن دروازه‌اش موفق شده بازی را در پایان به سود خود برگرداند. گل‌گهر با دوبار بازگشت بهترین عملکرد را داشته و پیکان، آلومینیوم، مس، هوادار و ذوب‌آهن هرکدام یک بار توانسته‌اند بازی را به سود خود بازگردانند. در میان مدعیان قهرمانی، بازگشتی برای سه امتیاز در کار نبوده؛ استقلال فقط ۱ بار مقابل صنعت‌نفت عقب افتاد که توانست بازی را به تساوی بکشاند اما پرسپولیس در ۵ مسابقه‌ای که عقب افتاده، ۲ شکست در کارنامه دارد و ۳ بار توانسته بازی را مساوی کند. در جمع مدعیان، سپاهان با ۴ باخت از ۵ مسابقه‌ای که عقب افتاده ضعیف‌ترین عملکرد را دارد و تنها ۱ بار موفق به کسب یک امتیاز شده است.
سریع‌تر گل بزنید، بازی را ببرید

حال با بررسی گل‌های لیگِ کم کامبک ایران و همچنین با نگاهی به شیوه بازی‌های مدعیان قهرمانی در لیگ برتر انگلستان به‌عنوان یکی از بهترین لیگ‌های جهان، دلیل شتاب و فشار بسیار زیاد تیم‌ها در ابتدای بازی‌ها برای رسیدن به گل و اثبات برتری خود همزمان با گذاشتن بار روانی بر دوش حریف، بیش از پیش روشن می‌شود. آمار بازی‌های سیتی-لیورپول به‌خوبی مشخص می‌کند که در هر مسابقه‌ اگر تا پایان نیمه اول به برتری نرسند و از فرصت ۱۵ دقیقه‌ای ابتدای نیمه دوم نیز بهره‌ای نبرند، همه چیز می‌تواند برعکس شود. عواملی که غیر از مسائل تاکتیکی، از بُعد روانی تأثیر بسیار زیادی بر نحوه بازی تیمِ جلو افتاده و تیمِ عقب افتاده می‌گذارد و علاوه بر جذابیت و پرگل شدن مسابقات می‌تواند به افزایش کیفیت یک لیگ و بازدهی بالای مجموعه‌ای از بازیکنان هم کمک کند. در لیگ برتر ایران با وجود قانون ۵ تعویض و دست باز کادر فنی در نیمه دوم برای بهره بردن از این امتیاز و اجرای برنامه‌های متفاوت و بالا نگه داشتن کیفیت تیم خود شبیه به یک بازی فوتسال، باز هم شاهد سرعت پایین بازی‌ها در نیمه اول و از هم گسیختگی ترکیب تیم‌ها در نیمه دوم هستیم.
اکنون در فوتبال متزلزل ایران و فراتر از آن فوتبال دنیا، با انتخاب استراتژی پایدار، پلن‌های مختلف در طول ۹۰ دقیقه و برنامه داشتن برای تک‌تک بازیکنان داخل زمین و روی نیمکت، می‌توان گفت نیمه اول نیمه‌ مربیان است.

(نکته: با توجه به مقایسه دو نیمه، بررسی گل‌های لیگ و شرایط فنی تیم‌ها، بازی‌های گل‌گهر محاسبه شده است اما بازی مس - شهرخودرو به دلیل برگزار نشدن آن، در جدول نتایج دو نیمه هم محاسبه نشده)

حامد خلیلی