دستانی که دیگر طرح نمی‌زنند و نمی‌آفرینند/ افسوس‌های «تجسمی ۱۴۰۰»

خبرگزاری مهر - گروه هنر- آزاده فضلی: در سال ۱۴۰۰، کرونا همچون سال قبلش که سبب شد بسیاری از هنرمندان از میان ما بروند، باز هم قربانی گرفت و شاید هم بیشتر قربانی گرفت، چراکه در این سال اکثر جمعیت کشور و به ویژه هنرمندان چه پیشکسوت و چه جوان در واکسیناسیون جمعی شرکت کرده بودند و خیال‌شان از بابت مرگ و میر ناشی از این بیماری منحوس راحت بود اما این ویروس حتی به واکسن زده‌ها هم رحم نکرد و سبب شد تعدادی زیادی از هنرمندانی که حتی دو دوز واکسن خود را تزریق کرده بودند، از میان ما بروند. عزت الله مهرآوران و کامبیز درم‌بخش دو هنرمندی بودند که پس از درگذشت‌شان، مسئولان را بر آن داشت تا تزریق دوز سوم واکسن کرونا را جدی‌تر پیگیری کنند. البته در این میان بیماری، کهولت سن و حادثه نیز کم نبودند که باعث مرگ‌ها شدند. در هر حال، می‌توان گفت در سال ۱۴۰۰ به نسبت سال‌های قبل، سایه مرگ بر قشر هنرمندان به ویژه هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی بسیار بیشتر بود و کفه آن نیز به سمت گران‌سنگ‌ها بود.

یکی از سخت‌ترین بخش‌های روزنامه‌نگاری و خبرنگاری انتشار چنین اخبار تلخ و ناگواری است که طی دو سالی که جهان درگیر کرونا بود، شدت بیشتری یافت. هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی نیز از این وقایع تلخ، دور نبودند و در سال ۱۴۰۰ شاهد از دست رفتن چهره‌هایی بزرگ و برجسته در این عرصه بودیم که شاید تا سال‌های دور جایگزینی برای آنها یافت نشود.

در گزارش پیش‌رو، به بازخوانی اخبار ناگوار از سفر ابدی هنرمندان تجسمی در سال ۱۴۰۰ خواهیم پرداخت، هنرمندانی که قرن جدید را ندیدند و آدم‌های قرن جدید نیز شاید نتوانند امثال آنها را ببینند.

خبرگزاری مهر در راستای «یادبود درگذشتگان هنر ۱۴۰۰» پیش از این و در سه گزارش مجزا از هنرمندان فقید حوزه «موسیقی»، «تئاتر»، «سینما» و «رادیو و تلویزیون» یاد کرده بود.

۲۱ اردیبهشت؛ وداع با علی راهجیری خوشنویس پیشکسوت

علی راهجیری هنرمند خوشنویس پیشکسوت ٢١ اردیبهشت ١۴٠٠ در ۸۳ سالگی درگذشت.

این هنرمند فقید در مکتب استادان بزرگ خوشنویسی همچون زرین‌خط، محمّد فرزیب، ابوالفضل موسوی کجوری، حسن و حسین میرخانی و علی اکبر کاوه پرورش یافت. او سالیان متمادی در انجمن خوشنویسان ایران به تعلیم هنرجویان پرداخت و خوشنویسان فراوانی از آموزه‌های این استاد بهره بردند. وی علاوه بر مهارت در خوشنویسی در زمینه تحقیق و پژوهش نیز فعال بود و از آثار پژوهشی او می‌توان کتاب‌های «تذکره خوشنویسان معاصر»، «تاریخ مختصر خط»، «سیر خوشنویسی در ایران»، «زندگانی و آثار عمادالکتّاب» و «تذکره خوشنویسان ایران» را نام برد.

راهجیری آنچه را از استادان بزرگ خوشنویسی آموخته بود و حاصل سال‌ها پژوهش خود را بی دریغ به جوانان آموزش داد و در تداوم جریان خوشنویسی مؤثر بود. وی دغدغه و نگاه جامعی به مسائل و تاریخ هنر خوشنویسی داشت و از همین نگاه است که آموزش و پژوهش را با حمیت و جدیت همراه با خوشنویسی و کتابت آثار انجام داد. سال‌ها خوشنویسی کرد اما همیشه به چرایی و چگونگی در خوشنویسی هم اندیشید و درباره آن پژوهش کرد. استاد راهجیری خوشنویس ارزشمند و گرانقدری است چنانکه استادش علی اکبر کاوه لقب زُبدَه الکُتّاب را به او داد، در آموزش هم هنرمندانی را پرورش داد که مسیر خوشنویسی را با آموزه‌ها و کندوکاوهای خود پیش ببرند و گنجینه پژوهش‌های استاد هم تا همیشه برای خوشنویسی و فرهنگ و هنر ایران ماندگار است.

۲۳ تیر؛ درگذشت کاوه فرزانه بر اثر کرونا

کاوه فرزانه عکاس و پژوهشگر هنر بر اثر بیماری کرونا و روز ۲۳ تیر دارفانی را وداع گفت.

فرزانه، متولد مهاباد بود و نزدیک به سه دهه سابقه عکاسی داشت. او علاوه بر برپایی نمایشگاه‌های متعدد انفرادی و گروهی، سابقه داوری جشنواره‌های مختلف عکاسی از جمله: دومین و سومین دوره مسابقه عکاسی از پدیده‌های فیزیکی، چهارمین جشنواره عکس عاشورایی، اولین دوسالانه عکس نور و نگاه، مسابقه سراسری عکس آب، نخستین جشنواره ملی عکس وی را و اولین جشنواره ملی عکس حیران را بر عهده داشت. کتاب‌های «عکاسی ماکروگرافی و کلوزآپ»، «از آشوب ادراک تا ستایش تصویر (ترنگا ترنگ اندیشه)»، «واکاوی ساختارهای اسطوره و کهن الگو (نقد اسطوره‌ای _ کهن الگویی عکس)»، «رویاهای مشترک خدایان» و «آئینه مهر آئین» از جمله تألیفات زنده‌یاد فرزانه است.

۲۵ تیر؛ درگذشت نقاش و مجسمه‌ساز بر اثر کرونا

همایون ثابتی مطلق هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز پیشکسوت بر اثر ابتلاء به بیماری کرونا صبح امروز جمعه ۲۵ تیرماه دارفانی را وداع گفت.

همایون ثابتی مطلق متولد ۱۳۴۲ تهران و دارای مدرک فوق لیسانس نقاشی دانشگاه هنر تهران بود. وی مدرس دانشگاه هنر، دانشکده هنر و معماری، فنی و حرفه‌ای، دانشگاه جامع، هنرستان هنرهای زیبا و همچنین مؤسس و مدیر مسئول آموزشگاه هنرهای زیبا با درجه یک هنری بود. این هنرمند فقید عضو پیوسته انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران و عضو پیوسته انجمن هنرمندان نقاش ایران نیز بود. مهمترین اثر شاخص وی، مجسمه «گل‌ها» واقع در پارک ملت است که محصول اولین سمپوزیوم مجسمه‌سازی بوده است. همچنین اثر دیگری با الهام از همان اثر «گل‌ها» در برج میلاد تهران نیز جانمایی شده است.

۷ مرداد؛ «کرونا» بانوی نگارگر را در ۶۷ سالگی برد

مهرزمان فخارمنفرد پنجشنبه ۷ مرداد بر اثر ابتلاء به کرونا در ۶۸ سالگی در بیمارستان امیراعلم تهران دارفانی را وداع گفت.

مهر زمان فخارمنفرد از هنرمندان پیشکسوت عرصه نگارگری که طی روزهای گذشته در بیمارستان بستری بود، پنجشنبه ۷ مرداد بر اثر ابتلاء به کرونا در سن ۶۸ سالگی در بیمارستان امیراعلم تهران دارفانی را وداع گفت.

مرحومه فخارمنفرد، متولد سال ۱۳۳۲ در شهرری، دارای مدرک درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رشته گل و مرغ، نگارگری را نزد اساتیدی چون سوسن آبادی، علی اشراقی، علی مطیع فراگرفت و رشته‌های تذهیب، گل و مرغ، هنرهای لاکی، نقاشی روی چوب، نقاشی روی شیشه و پشت شیشه و آب رنگ‌پرداز را نزد استاد بیوک احمری آموخته است.

وی تاکنون چندین نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از کشور و یک نمایشگاه انفرادی داشته است. فخارمنفرد با ابتکاری که در هنر گل و مرغ داشته موفق به کسب رتبه‌های مختلف هنری شده است.

۱۰ مرداد؛ درگذشت خالق عکس‌های مشهور فرار شاه از ایران

جعفر دانیالی بروجردی از عکاسان انقلاب و عکاس پیشکسوت جمعه ۸ مرداد در ۸۸ سالگی بر اثر عارضه قلبی دارفانی را وداع گفت.

مرحوم جعفر دانیالی بروجردی از عکاسان انقلاب و عکاس بازنشسته روزنامه اطلاعات بود که روز گذشته شنبه ۹ مردادماه در قطعه ۳۱۲ بهشت زهرا (س) خاکسپاری شد. مرحوم بروجردی در ۱۹ اسفند ۱۳۱۲ در بروجرد متولد شد. در جوانی به تهران آمد و در سال ۱۳۴۰ همکاری‌اش را با روزنامه اطلاعات آغاز کرد. مرحوم دانیالی ابتدا در چاپخانه روزنامه به عنوان کلیشه‌گراف عکس مشغول شد.

در یک روز تعطیل که عکاسی در روزنامه حاضر نبود، برای تهیه عکس برای صفحه حوادث اعزام شد و خوش درخشد. چرا که پیش از آن در بخش گراور و کلیشه روزنامه مشغول به کار بود. به گفته دانیالی یک روز در نبود عکاسان روزنامه در تحریریه از وی می‌خواهند از یک قاتل شرور در دادگستری عکس بگیرد که وی هنگام این مأموریت از یک دعوای خیابانی در مسیر دادگستری نیز یک عکس می‌گیرد و این عکس سبب می‌شود جذب تحریریه و بخش عکس شود.

او هم‌دوره عکاسان پیشکسوتی چون فریدون ابراهیم زاده، ایوب کلانتری و عباس جلایی بود. در دوران انقلاب اسلامی به عنوان دبیر سرویس عکس روزنامه اطلاعات فعالیت می‌کرد و تا زمان بازنشستگی در اوایل دهه ۶۰ در این روزنامه خدمت کرد. از معروف‌ترین عکس‌های وی می‌توان به فرار شاه مخلوع در ۲۶ دی ۱۳۵۷ و تشییع پیکر شهدای انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری در تیر ۱۳۶۰ اشاره کرد.

این هنرمند فقید، عکس‌های مشهور فرار شاه از ایران یعنی روز ۲۶ دی ۱۳۵۷ را ثبت کرده بود و چندین فریم از این عکس‌ها در روزنامه اطلاعات منتشر شدند. همچنین عکس زیاد دیده شده مصاحبه خبرنگاران با امام خمینی (ره) در قم، در فروردین ۱۳۵۸ نیز از او به یادگار مانده است.

وی برای خودش قبری در قطعه ۳۱۲ خریداری و رزرو کرده بود و عکسی هم از خودش بر سر مزار خویش ثبت کرد.

۱۰ شهریور؛ درگذشت خالق لوگوتایپ «روزنامه اطلاعات»

جهانگیر نظام العلما هنرمند پیشکسوت خوشنویسی و خالق لوگوتایپ «روزنامه اطلاعات» چهارشنبه شب ۱۰ شهریورماه درگذشت. نظام العلما متولد ۲۴ اسفند ۱۳۱۳ است که از کودکی خوشنویسی را دنبال کرد و بعد در هنرستان کمال الملک خوشنویسی را فرا گرفت و چند دهه در عرصه خوشنویسی فعالیت کرد.

هنر و خوشنویسی در تمام جنبه‌های زندگی جهانگیر نظام العلما جریان داشت و همواره از دریچه هنر و ادبیات و طبیعت جهان هستی را نگریست. از کودکی به خوشنویسی گرایش داشت و با جدیت و علاقه خوشنویسی را در هنرستان کمال الملک و نزد استادان فراگرفت و تا امروز با عشق و علاقه خوشنویسی کرد و آموزش داد و برای تداوم و تقویت جریان خوشنویسی تلاش کرد. استاد نظام العلما سال‌ها در روزنامه اطلاعات و کیهان خوشنویسی کرد و نشانه و عنوان روزنامه اطلاعات از جمله آثار ماندگار این هنرمند گرانقدر است.

۱۱ شهریور؛ هنرمند آئینه‌کار در اثر عوارض کرونا درگذشت

محسن دلجو هنرمند پیشکسوت آئینه‌کاری، صبح پنجشنبه ۱۱ شهریورماه بر اثر عوارض ابتلاء به کرونا در سن ۸۲ سالگی دارفانی را وداع گفت.

دلجو متولد ۱۳۱۸ اردبیل، از نوادگان میرزا محسن مجتهد و دارای نشان درجه یک هنری در رشته آئینه‌کاری بود.

محسن دلجو سال‌ها در هنر اصیل و ارزنده آیینه‌کاری فعالیت می‌کرد و نشان چشم‌نواز هنر او را بر بسیاری از بناهای تاریخی و آثار ماندگار این حوزه می‌توان یافت.

۱۰ مهر؛ وداع به کاوه نجم‌آبادی پژوهشگر هنری

کاوه نجم‌آبادی هنرمند و پژوهشگر هنری شنبه ۱۰ مهرماه بر اثر سکته قلبی درگذشت.

این هنرمند و پژوهشگر هنری پیش از این به عنوان هنرمند در نمایشگاه‌های گروهی همچون «ماسک بزن» در سال ۱۳۹۹ گالری کاما، «پشت نویسی» سال ۱۳۹۷ در گالری‌ای سو شهر آمل و نمایشگاه گروهی نقاشی در گالری سیحون سال ۱۳۹۳ اثر ارائه کرد. نجم‌آبادی همچنین، در «سه نمایشگاه انفرادی نقاشی در یک گالری» که سال ۱۳۹۷ در گالری ایوان برگزار شد و نمایشگاه گروهی طراحی و نقاشی «از تضاد تا هماهنگی» که سال ۱۳۹۸ در گالری اُ برگزار شد، به عنوان کیوریتور حضور داشت.

۱۴ مهر؛ درگذشت علی گلستانه هنرمند نقاش

علی گلستانه هنرمند نقاش که مجموعه آثار طبیعت او از شهرت به سزایی برخوردار است، چهارشنبه ۱۴ مهرماه به علت عوارض ناشی از ابتلاء به کرونا دارفانی را وداع گفت.

محمد گلستانی معروف به علی گلستانه، در سال ۱۳۱۹ در تهران متولد شد. گلستانه آموزش نقاشی را در نوجوانی نزد اصغر پتگر آغاز کرد. برای تحصیلات مقدماتی به دبیرستان جم قلهک رفت و در آن‌جا با آیدین آغداشلو و عباس کیارستمی هم‌کلاس شد. او در سال ۱۳۳۸ دیپلمش را گرفت و همراه آن دو به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت.

خصیصه مهمی که گلستانه در آثارش، به‌خصوص در مناظر به‌دست آورد به تصویر درآوردن تفاوت اقلیم و آب‌وهوا در کارهایش بود؛ به‌طور مشخص در تصاویر او از مناظر شهر یزد می‌توان گرمی و خشکی هوا و آفتاب داغ را کاملاً احساس کرد یا در مناظر اسپانیای او آب‌وهوای معتدل مدیترانه را لمس کرد.

پرتره و پیکره انسان نیز همواره از اصلی‌ترین دغدغه‌های علی گلستانه بود. او با به تصویر درآوردن تک‌چهره‌هایی از دوستان و اطرافیانش، چون فروغ فرخزاد (شاعر)، لیلی گلستان (گالری‌دار)، پرویز ملکی (گالری‌دار)، زویا پیرزاد (نویسنده)، مصطفی دشتی (نقاش)، سیمین بهبهانی (شاعر)، ژیلا ایپکچی (تدوین‌گر)، محمد مقدم (زبان‌شناس)، نادرشاه افشار و دیگران، وجهی دیگر از کارش را بازگو کرد.

۱۸ مهر؛ آغاز سفر ابدی هنرمند پیشکسوت نگارگری

امیرحسین قهرمانی هنرمند پیشکسوت نگارگر، نقاش و طراح گرافیک متولد ۱۳۱۵ فارغ التحصیل هنرستان کمال الملک از شاگردان حسین بهزاد، محمدعلی زاویه و نصرت الله یوسفی بود که امروز ۱۸ مهر به دلیل کهولت سن درگذشت.

از این هنرمند فقید، در دهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران تجلیل به عمل آمد. زنده یاد قهرمانی همچنین داور بخش نگارگری یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سال ۱۳۹۷ بود.

آثار هنری قهرمانی ملهم و برگرفته از ادبیات فارسی و حماسه‌ها و روایت‌های تاریخ ادبیات و فرهنگ و اشعار شاعران کشور است. زنده یاد قهرمانی در هنرستان کمال الملک تحصیل کرده و از شاگردان استادان بزرگ نقاشی و نگارگری ایران بود و برای تداوم راه و جریان نگارگری تلاش کرد. استاد قهرمانی در زمینه گرافیک و تبلیغات نیز فعالیت کرد اما همواره دل در گرو نگارگری داشت و به این هنر خدمت کرد. آثار و نقش این هنرمند در حفظ و پویایی نگارگری ایران در یادها زنده است.

۱۹ مهر؛ درگذشت نقاش و پژوهشگر هنری

اصغر کفشچیان مقدم هنرمند نقاش، پژوهشگر و مدرس دانشگاه ۱۹ مهرماه بر اثر عوارض ناشی از کرونا درگذشت.

اصغر کفشچیان مقدم متولد ۱۳۴۲ مشهد بود. او دکترای هنرهای تجسمی داشت و به عنوان طراح، نقاش، هنرمند حوزه هنر جدید و پژوهشگر و عضو هیئت علمی و استادیار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران فعالیت می‌کرد.وی دارای کارشناسی نقاشی از دانشگاه تهران و دکترای هنرهای تجسمی از دانشگاه سوربون و استراسبورگ و عضو هیأت علمی و استادیار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و به عنوان طراح، نقاش و هنرمند حوزه هنرهای جدید فعالیت داشت.

از سوابق وی می‌توان به انتشار کتاب‌های مجموعه کاریکاتور، چاپ آثار کاریکاتور در نشریات داخلی، مدیر گروه نقاشی و مجسمه سازی دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه تهران، مؤلف مقالات متعدد در زمینه هنرهای تجسمی و هنر جدید در نشریات فرهنگی و هنری، دبیر سومین و چهارمین نمایشگاه هنر جدید تهران، داور و عضو شورای سیاستگذاری و انتخاب آثار چند نمایشگاه جشنواره هنری و شرکت در نمایشگاه‌های متعدد داخلی و خارجی هنری اشاره کرد.

این هنرمند تجسمی سال‌ها در زمینه هنر جدید به جامعه هنری و دانشگاهی ایران خدمت کرد و آثار ماندگاری را از خود به جای گذاشت. وی شاگردان بسیاری را تربیت کرد و کتاب‌های بسیاری از ایشان در حوزه هنر به زیور طبع آراسته شده است.

او در زمره معدود مدرسین دانشگاه بود که نگاهی معاصر به هنر داشت و دانشجویان را نیز به همین رویکرد سوق می‌داد. ثمره سال‌ها تدریس او، هنرمندانی هستند که امروز در جریان معاصر تأثیرگذارند. وی در زمره مشاورینی بود که موزه در ساماندهی و برنامه‌ریزی فعالیت‌های خود از همفکری و همدلی ایشان بهره می‌گرفت. نقش فعال ایشان به ویژه در نمایشگاه‌های «هنر مفهومی» و «هنر جدید» همچنین شوراهای انتخاب هنرمند برای دوسالانه جهانی هنر ونیز، فراموش نشدنی است.

۲۰ مهر؛ وداع با کاریکاتوریست پیشکسوت

ایرج یکه زارع کاریکاتوریست پیشکسوت به دلیل عوارض ناشی از ابتلاء به ویروس کرونا ۲۰ مهرماه در سن ۸۰ سالگی در منزل درگذشت.

این هنرمند پیشکسوت، مدت‌ها به دیابت مبتلا بود و اخیراً نیز کمی از بینایی‌اش را از دست داده بود.

ایرج زارع دی ماه سال ١٣٢٠ در تهران به دنیا آمد. او ابتدا به نقاشی علاقه داشت و کم‌کم به سمت کاریکاتور کشیده شد. سال ٤٥ کارش را با مجله توفیق شروع کرد و سال ٤٧ از توفیق بیرون آمد و به مجله کاریکاتور رفت.

این کاریکاتوریست پیشکسوت و قدیمی نشریات و مطبوعات طنز و کاریکاتور به سبک و شیوه خود کار می‌کرد و آثار او در مهمترین نشریات طنز و کاریکاتور چند دهه قبل منتشر شده است و در راه اندازی و اداره چند نشریه نیز نقش داشت. گرچه در این سال‌ها حضور کمرنگی در عرصه کاریکاتور داشت اما نقش و جایگاه او در کاریکاتور کشور محفوظ و به یادماندنی است.

۲۱ مهر؛ درگذشت مهرداد ذوالنور هنرمند عکاس و طراح گرافیک جوان

مهرداد ذوالنور هنرمند عکاس و طراح گرافیک شامگاه چهارشنبه ۲۱ مهرماه به دلیل اختلال دارویی درگذشت.

مهرداد ذوالنور، از اعضای اولیه انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران بود اما مدتی پیش از حضور در این انجمن استعفا داده بود. از سوابق کاری دیگر وی، می‌توان به مدیریت گالری‌های خانه هنرمندان ایران در دوره مدیریت قبلی و نیز همکاری مستمر با مجله تصویر و ۱۸ دوره گذشته جشن تصویر سال اشاره کرد. ذوالنور متولد شهریور سال ۱۳۵۲ علاوه بر فعالیت در حوزه گرافیک در زمینه عکاسی هم فعالیت داشت و عکس‌هایش از افغانستان در نشریات لوموند، گاردین، نیویورک تایمز و ال‌پائیس چاپ شده است.

۲۳ مهر؛ رفتن نقاش پیشکسوت که از چهره‌های نسل دوم نقاشان نوگرای ایران بود

جمشید سماواتیان نقاش پیشکسوت نوگرا صبح جمعه ۲۳ مهرماه بر اثر عارضه قلبی در سن ۸۳ سالگی در خانه خود درگذشت.

سماواتیان از چهره‌های نسل دوم نقاشان نوگرای ایران، در دوره‌ای در دانشکده هنرهای زیبای تهران هنرآموزی می‌کرد که هم آموزه‌های علی‌محمد حیدریان از شاگردان برجسته کمال‌الملک، در دانشکده نفوذ داشت و هم استادان نوگرایی چون محمود جوادی‌پور به کار آموزش مشغول بودند.

او متأثر از هنرهای سنتی و دیوارنگاره‌های عصر صفوی زادگاهش اصفهان به خلق آثاری پرداخته که یادآور و نشان‌دهنده گذر زمان و تخریبی است که بر هنرهای سنتی ایران رفته است. سماواتیان با تسلط بی‌نظیر بر انواع ابزارها و تکنیک‌های غیرمتعارف، به احیای هنر گذشته ایرانی با نگاهی نو و بن‌مایه‌های انتزاعی اهتمام ورزیده است.

این هنرمند پیشکسوت، در نقاشی‌های نیمه‌فیگوراتیو خود از موادی چون خاک، گل، گچ، مواد ترکیبی، ورق‌های طلا و نقره همراه با شیوه‌های مختلف پتینه‌کاری بهره می‌گیرد تا فرسودگی، ریختگی و ترک‌ها را به نمایش بگذارد.

۷ آبان؛ درگذشت ایران درودی بانوی نقاش نوگرای ایرانی

ایران درودی نقاش پیشکسوت و مطرح ایرانی صبح جمعه هفتم آبان ماه بر اثر ایست قلبی درگذشت. ایران درودی از ۱۱ شهریور ۱۴۰۰ و بعد از بهبود ابتلای به کرونا، همچنان درگیر رفتن به بیمارستان بود و چند باری هم بستری شد اما در نهایت هفتم آبان ماه دار فانی را در ۸۵ سالگی وداع گفت.

ایران درودی نقاش مطرح ایرانی در ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ در خراسان به‌دنیا آمد. وی، نقاش، نویسنده، منتقد هنری و استاد دانشگاه رشته تاریخ هنر بود. درودی در نمایشگاه‌های گروهی فراوانی در ایران و در سطح بین‌الملل شرکت داشته که از متأخرترین آن‌ها می‌توان به نمایشگاه هنرمندان پیشکسوت اشاره کرد. این نمایشگاه در آبان ۱۳۹۸ در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. وی همچنین از جمله هنرمندانی بود که ایده تأسیس موزه هنرهای معاصر تهران را مطرح کرده بود.

عمید نایینی رئیس بنیاد ایران درودی در مراسم تشییع این هنرمند در سخنانی گفت: نقاشی برای ایران درودی صرفاً یک اثر هنری نبود بلکه برخاسته از درون و ایمان او بود که بر بوم فرو می‌ریخت. خودش می‌گفت با نقاشی به عمق تاریکی راه یافتم و به اوج کهکشان پرواز کردم. همه می‌دانستیم که تصویر در خیال او تا به روی بوم نقش نمی‌بست، او نمی‌توانست خودش را از غریزه ناشناخته‌اش رها کند و این روحیه تا به آخر در او وجود داشت. در دوره‌ای تخیل و تصویرسازی او صرف ساخت برنامه‌هایی برای تلویزیون شد و در دانشگاه نیز هنر تدریس می‌کرد اما نویسندگی او نیز بسیار قوی بود. او اولین‌بار از زمان دست به قلم شدن حدود چهار ماه بعد آثارش را نوشت. او در سبک نگارش بر واژگان سوار و جدا از تسلط بر زبان فرانسه به زبان مادری خودش آگاه بود. او در این عرصه هم پیروز بود، چون کتابش سی و یک بار چاپ شده است.

۱۵ آبان؛ وداع با عمو کامبیز درم‌بخش خالق طرح‌های ساده کارتونی

کامبیز درمبخش هنرمند پیشکسوت کاریکاتور در سن ۷۹ سالگی به دلیل ابتلاء به کرونا دار فانی را وداع گفت.

کامبیز درم‌بخش زاده ۸ خرداد ۱۳۲۱ در شیراز طراح، کاریکاتوریست و گرافیست است. او برندهٔ چندین جایزه بزرگ معتبر جهانی است و تاکنون چندین نمایشگاه مستقل از آثارش در کشورهای مختلف جهان برگزار شده‌است.

کامبیز درم بخش اهل دیدن بود، دنیای پیرامون، پدیده‌ها و ناراستی‌های فرهنگی و اجتماعی و انسانی را دقیق می‌دید و خلاقانه در طرح‌ها و کاریکارتورهایش بیان می‌کرد. خلاقیت مشخصه اصلی و همیشگی آثار درمبخش است، نگاه و قلمش به همه آثارش وجوه مشترکی داده اما خلاقیت که عنصر جدانشدنی در کارهای این هنرمند است هر اثری را از دیگری متمایز می‌کند.

کامبیز درمبخش هنرمند بود، آرام و مهربان. کم می‌گفت اما دیدن و دقیق دیدن را با کوتاه‌ترین و گویاترین بیان یاد می‌داد و در کار هنر مستمر، با اراده و فعال بود.

۱۳ دی؛ درگذشت عکاس و معمار بر اثر سرطان

عطاالله امیدوار هنرمند عکاس، نقاش و معمار شب گذشته ۱۳ دی به دلیل بیماری سرطان دار فانی را وداع گفت.

معماری، سینما، موسیقی، عکاسی و هنر دیجیتال حوزه‌های متکثر فعالیت عطاالله امیدوار بود. مرسوم است اذان را در بیات ترک از دستگاه شور می‌خوانند؛ امیدوار خوانش اذان را در شیوه‌های آوازی نوا، همایون و چهارگاه در کارنامه خود دارد.

عطاالله امیدوار در سال ۱۳۲۵ در شهر بافت استان کرمان متولد شد. وی از کودکی به موسیقی و آواز گرایش داشت و به همین سبب، مقام نخست آواز در دبیرستان‌های کشور را به دست آورد. او در سال ۱۳۴۵ به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۵۱ در رشته معماری از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. وی در ادامه، به فعالیت‌های موسیقی نیز پرداخت و با تأیید مشیر همایون شهردار، مجوز همکاری با برنامهٔ گل‌ها را به دست آورد. وی در سال ۱۳۵۲ با سعید هرمزی آشنا شد و نزد او به فراگیری نواختن تار و سه‌تار پرداخت. قطعاتی با ساز سعید هرمزی و آواز امیدوار از آن دوران به جای مانده‌است.

امیدوار همچنین چند فیلم کوتاه ساخته است که نمونه‌هایی از فیلم‌های او در سینما تک موزه هنرهای معاصر تهران و خانه هنرمندان به نمایش درآمده است. عباس کیارستمی، آثار سینمایی امیدوار را به روز دانسته و در این مورد گفته بود: «آنهایی که آثار امیدوار را نمی‌خواهند بفهمند درست همچون کسانی هستند که در گذشته صنعت چاپ را نمی‌فهمیدند.»

وی در نقاشی نیز آثاری را از سال ۲۰۰۰ میلادی خلق کرد و نمایشگاه‌های متعددی در ایران و پاریس از آثار نقاشی‌های دیجیتالی امیدوار برپا شده است. وی در عکاسی، به ویژه عکاسی ماکت و پرتره نیز فعال بوده و نمایشگاه‌هایی از آثار عکاسی‌اش برگزار شده‌است.

۲۸ بهمن؛ درگذشت محمد گل جامجو عکاس پیشکسوت

محمد گل‌جامجو عکاس و مجموعه‌دار پیشکسوت ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۰ در ۷۴ سالگی درگذشت.

محمد گل جامجو متولد سال ۱۳۲۶ در تهران است و از سال ۱۳۴۰ فراگرفتن عکاسی را آغاز کرده است. او سال‌های بعد در سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران مشغول به کار شد و در حوزه عکاسی سینما از آثار هنرمندانی همچون ساموئل خاچکیان، ایرج قادری، ناصر تقوایی، داریوش مهرجویی و علی حاتمی عکاسی کرد. گل جامجو همچنین صاحب دو عنوان کتاب «خوزستان، تاریخ و ثروت» و «مشهد قدیم» است. او در سال‌های فعالیت خود علاوه بر عکاسی، آرشیو ارزشمندی از اسناد تصویری ایران را نیز گردآوری کرده است و تمامی عکس‌ها، نگاتیوها، اسلایدها و مجموعه آرشیوی او در سال‌های اخیر در اختیار آژانس عکس ایران‌ایمیجز قرار گرفته و توسط این آژانس منتشر می‌شود.

در سال ۱۴۰۰ فیلم مستندی از فعالیت‌ها و زندگی این عکاس پرتلاش با عنوان «جام عکاسی» به کارگردانی ابوالفضل توکلی از شبکه مستند پخش شد.

۲۲ اسفند؛ درگذشت هنرمند طراح گرافیک و خوشنویس انقلابی

عبدالرضا چارئی هنرمند طراح گرافیک، خوشنویس و مدیر اسبق گروه ارتباط تصویری دانشکده هنر دانشگاه شاهد ۲۲ اسفندماه به دلیل بیماری درگذشت.

چارئی، مقطع کارشناسی خود را در رشته گرافیک؛ ارتباط تصویری دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و مقطع کارشناسی ارشد و دکتری را در دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس به ترتیب در رشته ارتباط تصویری و پژوهش هنر گذراند. وی سال ۷۷ جذب دانشکده هنر دانشگاه شاهد شد.

این هنرمند سال‌های متمادی علاوه بر آموزش هنر، به خوشنویسی و طراحی گرافیک مشغول و بیشترین فعالیت اش در زمینه هنر بر خوشنویسی، گرافیک خط، نقاشی خط و تجربه‌هایی در تکنیک‌های نقاشی خط معطوف بود.