سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارش تازه خود پیشنهاد کرده که کمک‌کنندگان بین المللی برای اطمینان از دسترسی دختران و زنان به آموزش برابر بدون تبعیض جنسیتی در افغانستان سیاست‌های مشخصی را در پیش بگیرند.

این سازمان به حامیان مالی آموزش و پرورش (معارف) افغانستان پیشنهاد کرده که فقط بودجه آموزشی ولایت‌هایی را تامین کنند که دختران در آن تحصیل می‌کنند: "مردم وقتی ببینند که حقوق معلمان ولایت آنها به خاطر منع تحصیل دختران پرداخت نمی‌شود، با فشار جوامع محلی، طالبان تشویق به بازگشایی مدارس (دخترانه) شوند."

وزارت معارف تحت کنترل طالبان گفته ‌است که سال تحصیلی ۱۴۰۱ با حضور دانش آموزان دختر از روز چهارشنبه، سوم حمل/فروردین در سراسر افغانستان بازگشایی خواهد شد.

در اعلامیه وزارت معارف با امضای نورالله منیر، سرپرست طالبان، برای این وزارت آمده که "معلمین و متعلمین (دانش آموزان) در مدارس، مکاتب و سایر مراکز تعلیمی، باید در پوشیدن لباس و یونیفورم، معیارهای شرعی و ملی را در نظر داشته باشند."

پس از به دست گرفتن قدرت در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، طالبان دستور داد که از ۱۸ سپتامبر، تنها مدارس متوسطه پسرانه بازگشایی شوند، اما مدارس دخترانه در بیشتر ولایت‌ها بسته ماندند.

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید باید دیده شود که قول طالبان برای بازگشایی مدارس دخترانه در عمل چه معنایی خواهد داشت.

این در حالی است که حامیان مالی آموزش و پرورش در افغانستان به دنبال راه‌هایی برای وادار ساختن طالبان به احترام به حقوق بشر با تأکید ویژه بر آموزش دختران هستند.

در این تحقیق، دیده‌بان حقوق بشر از جمله تمرکز بر ولایت بلخ داشته است که با وجود دستور طالبان مدارس دخترانه تعطیل نشدند.

دیده‌بان حقوق بشر گفته است که با وجود اجازه حضور دختران در مدارس/ مکاتب متوسطه شرایطی ایجاد شده که بسیاری از دختران وادار به ترک تحصیل شده‌اند.

تنها "در ۶ تا ۹ ولایت از ۳۴ ولایت" کشور، مکاتب متوسطه دخترانه پس از ۱۸ سپتامبر سال گذشته به تدریج بازگشایی شدند.

در گزارش آمده که "طالبان اعلام کرده که به زنان و دختران اجازه ادامه تحصیلات بالاتر (از کلاس ششم) را می‌دهند، اما در عمل این کار را به گونه‌ای -شاید عمدا- انجام داده‌ که بسیاری از دانش آموزان دختر را از تحصیل رانده است."

"در بیانیه‌های طالبان شرایط خاصی برای بازگشایی مدارس دخترانه اعلام شده، اگرچه طالبان واضحا شرایط خود را مشخص نکرده است، هنوز روشن نیست که تا چه حدی برای عملی‌سازی آنها تلاش خواهد کرد و یا در پی بهانه‌ای برای بسته نگه‌داشتن مدارس دخترانه است."

نظام آموزشی افغانستان، مانند سایر بخش‌های خدمات عمومی در خطر سقوط قرار دارد. چهار اقدام که سازمان دیده‌بان حقوق بشر پیشنهاد کرده است:

اول. حامیان بین المللیباید به شرط آموزش بدون تبعیض جنسیتی کمک کنند

قبل از تسلط طالبان، حدود ۷۵ درصد از بودجه دولت و ۴۹ درصد از هزینه‌های آموزشی از سوی کمک کنندگان بین‌المللی تامین می‌شد. ادامه حمایت مالی حداقل در کوتاه مدت ضروری است.

به گفته دیده‌بان حقوق بشر اگر در یک ولایت به طور مثال مدارس متوسطه دخترانه بسته بمانند، حامی مالی بین المللی که نظام آموزشی در آن ولایت را تامین می‌کند نیز شریک در تبعیض جنسیتی خواهد شد.

دیده‌بان حقوق بشر پیشنهاد کرده که منابع مالی برای مدارس ابتدایی که دختران نیز در حال تحصیل اند، و کلاس‌های درسی که توسط جوامع محلی راه‌اندازی شده کمک مالی شوند.

در سطح آموزش عالی نیز باید همین قاعده اعمال شود.

دوم. حمایت از جوامع محلی که برای حق تحصیل دختران مبارزه می‌کنند

یک دانشجو به دیده‌بان حقوق بشر گفته است که "حتی اگر از گرسنگی بمیریم، نمی‌خواهم جامعه جهانی طالبان را به قیمت به خطر انداختن حقوق و آزادی ما به رسمیت بشناسد."

به گفته این نهاد، کمک‌های مالی بین المللی می‌تواند برای جوامع محلی و مسئولان طالبان نقش تشویقی مهمی داشته باشد.

برای مثال، در ولایت بلخ، دانش‌آموزان و معلمان گفتند که وقتی کمک‌ها را از طریق مکاتب توزیع کردند، باعث افزایش حضور بی‌نظیر دانش آموزان دختر شد و خانواده‌ها به دختران شان اجازه رفتن به مکاتب را دادند.

یک معلم در بلخ به دیدبان حقوق بشر گفته است که "معلمان و دانش آموزان دختر با وجود همه ترس‌ها بازگشتند، در ابتدا در یک کلاس فقط ۵ نفر از ۴۶ دانش آموز حضور داشتند."

سوم. حمایت از افغانهای مدافع حقوق زنان و دختران

دیده‌بان حقوق بشر گفته که زنان و دخترانی که برای احترام به حقوق بشر، از جمله حق تحصیل دختران و زنان مبارزه می‌کنند، "باید حمایت شوند، آنها با خطر جدی روبرو هستند. "

به گفته سازمان دیدبان حقوق بشر "طالبان به اعتراضات حقوق زنان پاسخ وحشیانه‌ای داده است، خبرنگاران زن را وادار به سکوت کرده و با آدم‌ربایی، بازداشت خودسرانه و اعترافات اجباری از فعالان حقوق زنان انتقام گرفته است."

چهارم. نظارت بر تمام جنبه‌های دسترسی به نظام آموزشی در افغانستان

دیدبان حقوق بشر می‌گوید "اظهارات و اقدامات طالبان اغلب در تضاد اند؛ در میان حامیان مالی حرفی بر سر زبان‌هاست که آنها طالبان را بر اساس رفتارش قضاوت می‌کنند، نه گفتارش."

در گزارش آمده که در حال حاضر نظارت بین المللی موثر کمی بر روند آموزش در افغانستان وجود دارد.

یک دانش آموز در مزارشریف در مورد مکتب خود گفت: "سطح حاضری (حضور و غیاب) به میزان قابل توجهی کاهش یافته بود. در هر کلاس تنها ۸ یا ۵ دانش آموز حضور داشتند."

"ترس دختران دانش آموز از خشونت اعضای طالبان"

در این گزارش دیده‌بان حقوق بشر آمده که ترس از خشونت اعضای طالبان، آزادی رفت و آمد دختران و زنان را در افغانستان مختل کرده است و طبیعتا ادامه تحصیل را برای آنها دشوارتر می‌کند.

یک معلم به این نهاد گفته است "دانش آموزان متوسطه نگرانند که اگر حجاب کامل نداشته باشند یا صورت خود را نپوشانند، در راه مکتب برای‌شان اتفاقی بیفتد. آنها از شلاق خوردن می‌ترسند."

این معلم حادثه‌ای را که خود وقتی که با دخترش می‌رفته شاهد آن بوده به دیدبان حقوق بشر تعریف کرده است:

"زنی برقع پوش را با دختر نوجوان بدون برقع دیدم. سرباز طالبان بر سر دختر فریاد زد و او را کلمات زشت خطاب کرد. از فردی که آنجا ایستاده بود پرسیدم که موضوع چیست؟ گفت دختر رژ لب سرخ زده بود. سرباز طالبان بر سر مادرش نیز فریاد زد و با شلاق به پای دختر زد. دختر گریه می‌کرد و (آن طالب) آدرس خانه‌شان را می‌پرسید."

مطالب مرتبط:

سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارش تازه خود پیشنهاد کرده که کمک‌کنندگان بین المللی برای اطمینان از دسترسی دختران و زنان به آموزش برابر بدون تبعیض جنسیتی در افغانستان سیاست‌های مشخصی را در پیش بگیرند.

این سازمان به حامیان مالی آموزش و پرورش (معارف) افغانستان پیشنهاد کرده که فقط بودجه آموزشی ولایت‌هایی را تامین کنند که دختران در آن تحصیل می‌کنند: "مردم وقتی ببینند که حقوق معلمان ولایت آنها به خاطر منع تحصیل دختران پرداخت نمی‌شود، با فشار جوامع محلی، طالبان تشویق به بازگشایی مدارس (دخترانه) شوند."

وزارت معارف تحت کنترل طالبان گفته ‌است که سال تحصیلی ۱۴۰۱ با حضور دانش آموزان دختر از روز چهارشنبه، سوم حمل/فروردین در سراسر افغانستان بازگشایی خواهد شد.

در اعلامیه وزارت معارف با امضای نورالله منیر، سرپرست طالبان، برای این وزارت آمده که "معلمین و متعلمین (دانش آموزان) در مدارس، مکاتب و سایر مراکز تعلیمی، باید در پوشیدن لباس و یونیفورم، معیارهای شرعی و ملی را در نظر داشته باشند."

پس از به دست گرفتن قدرت در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، طالبان دستور داد که از ۱۸ سپتامبر، تنها مدارس متوسطه پسرانه بازگشایی شوند، اما مدارس دخترانه در بیشتر ولایت‌ها بسته ماندند.

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید باید دیده شود که قول طالبان برای بازگشایی مدارس دخترانه در عمل چه معنایی خواهد داشت.

این در حالی است که حامیان مالی آموزش و پرورش در افغانستان به دنبال راه‌هایی برای وادار ساختن طالبان به احترام به حقوق بشر با تأکید ویژه بر آموزش دختران هستند.

در این تحقیق، دیده‌بان حقوق بشر از جمله تمرکز بر ولایت بلخ داشته است که با وجود دستور طالبان مدارس دخترانه تعطیل نشدند.

دیده‌بان حقوق بشر گفته است که با وجود اجازه حضور دختران در مدارس/ مکاتب متوسطه شرایطی ایجاد شده که بسیاری از دختران وادار به ترک تحصیل شده‌اند.

تنها "در ۶ تا ۹ ولایت از ۳۴ ولایت" کشور، مکاتب متوسطه دخترانه پس از ۱۸ سپتامبر سال گذشته به تدریج بازگشایی شدند.

در گزارش آمده که "طالبان اعلام کرده که به زنان و دختران اجازه ادامه تحصیلات بالاتر (از کلاس ششم) را می‌دهند، اما در عمل این کار را به گونه‌ای -شاید عمدا- انجام داده‌ که بسیاری از دانش آموزان دختر را از تحصیل رانده است."

"در بیانیه‌های طالبان شرایط خاصی برای بازگشایی مدارس دخترانه اعلام شده، اگرچه طالبان واضحا شرایط خود را مشخص نکرده است، هنوز روشن نیست که تا چه حدی برای عملی‌سازی آنها تلاش خواهد کرد و یا در پی بهانه‌ای برای بسته نگه‌داشتن مدارس دخترانه است."

نظام آموزشی افغانستان، مانند سایر بخش‌های خدمات عمومی در خطر سقوط قرار دارد. چهار اقدام که سازمان دیده‌بان حقوق بشر پیشنهاد کرده است:

اول. حامیان بین المللیباید به شرط آموزش بدون تبعیض جنسیتی کمک کنند

قبل از تسلط طالبان، حدود ۷۵ درصد از بودجه دولت و ۴۹ درصد از هزینه‌های آموزشی از سوی کمک کنندگان بین‌المللی تامین می‌شد. ادامه حمایت مالی حداقل در کوتاه مدت ضروری است.

به گفته دیده‌بان حقوق بشر اگر در یک ولایت به طور مثال مدارس متوسطه دخترانه بسته بمانند، حامی مالی بین المللی که نظام آموزشی در آن ولایت را تامین می‌کند نیز شریک در تبعیض جنسیتی خواهد شد.

دیده‌بان حقوق بشر پیشنهاد کرده که منابع مالی برای مدارس ابتدایی که دختران نیز در حال تحصیل اند، و کلاس‌های درسی که توسط جوامع محلی راه‌اندازی شده کمک مالی شوند.

در سطح آموزش عالی نیز باید همین قاعده اعمال شود.

دوم. حمایت از جوامع محلی که برای حق تحصیل دختران مبارزه می‌کنند

یک دانشجو به دیده‌بان حقوق بشر گفته است که "حتی اگر از گرسنگی بمیریم، نمی‌خواهم جامعه جهانی طالبان را به قیمت به خطر انداختن حقوق و آزادی ما به رسمیت بشناسد."

به گفته این نهاد، کمک‌های مالی بین المللی می‌تواند برای جوامع محلی و مسئولان طالبان نقش تشویقی مهمی داشته باشد.

برای مثال، در ولایت بلخ، دانش‌آموزان و معلمان گفتند که وقتی کمک‌ها را از طریق مکاتب توزیع کردند، باعث افزایش حضور بی‌نظیر دانش آموزان دختر شد و خانواده‌ها به دختران شان اجازه رفتن به مکاتب را دادند.

یک معلم در بلخ به دیدبان حقوق بشر گفته است که "معلمان و دانش آموزان دختر با وجود همه ترس‌ها بازگشتند، در ابتدا در یک کلاس فقط ۵ نفر از ۴۶ دانش آموز حضور داشتند."

سوم. حمایت از افغانهای مدافع حقوق زنان و دختران

دیده‌بان حقوق بشر گفته که زنان و دخترانی که برای احترام به حقوق بشر، از جمله حق تحصیل دختران و زنان مبارزه می‌کنند، "باید حمایت شوند، آنها با خطر جدی روبرو هستند. "

به گفته سازمان دیدبان حقوق بشر "طالبان به اعتراضات حقوق زنان پاسخ وحشیانه‌ای داده است، خبرنگاران زن را وادار به سکوت کرده و با آدم‌ربایی، بازداشت خودسرانه و اعترافات اجباری از فعالان حقوق زنان انتقام گرفته است."

چهارم. نظارت بر تمام جنبه‌های دسترسی به نظام آموزشی در افغانستان

دیدبان حقوق بشر می‌گوید "اظهارات و اقدامات طالبان اغلب در تضاد اند؛ در میان حامیان مالی حرفی بر سر زبان‌هاست که آنها طالبان را بر اساس رفتارش قضاوت می‌کنند، نه گفتارش."

در گزارش آمده که در حال حاضر نظارت بین المللی موثر کمی بر روند آموزش در افغانستان وجود دارد.

یک دانش آموز در مزارشریف در مورد مکتب خود گفت: "سطح حاضری (حضور و غیاب) به میزان قابل توجهی کاهش یافته بود. در هر کلاس تنها ۸ یا ۵ دانش آموز حضور داشتند."

"ترس دختران دانش آموز از خشونت اعضای طالبان"

در این گزارش دیده‌بان حقوق بشر آمده که ترس از خشونت اعضای طالبان، آزادی رفت و آمد دختران و زنان را در افغانستان مختل کرده است و طبیعتا ادامه تحصیل را برای آنها دشوارتر می‌کند.

یک معلم به این نهاد گفته است "دانش آموزان متوسطه نگرانند که اگر حجاب کامل نداشته باشند یا صورت خود را نپوشانند، در راه مکتب برای‌شان اتفاقی بیفتد. آنها از شلاق خوردن می‌ترسند."

این معلم حادثه‌ای را که خود وقتی که با دخترش می‌رفته شاهد آن بوده به دیدبان حقوق بشر تعریف کرده است:

"زنی برقع پوش را با دختر نوجوان بدون برقع دیدم. سرباز طالبان بر سر دختر فریاد زد و او را کلمات زشت خطاب کرد. از فردی که آنجا ایستاده بود پرسیدم که موضوع چیست؟ گفت دختر رژ لب سرخ زده بود. سرباز طالبان بر سر مادرش نیز فریاد زد و با شلاق به پای دختر زد. دختر گریه می‌کرد و (آن طالب) آدرس خانه‌شان را می‌پرسید."

مطالب مرتبط: