آیت الله ری شهری در گذر تاریخ ؛ از نخستین وزیر اطلاعات تا رئیس دانشگاه قرآن و حدیث

زندگی‌نامه

آیت اللّه‌ محمّد محمّدی ری ‌شهری در آبان ۱۳۲۵ ش در شهر ری درخانواده‌ ای متدین دیده به جهان گشود . وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی ، درسال ۱۳۳۹ ش ، وارد حوزه علمیه شهر ری (مدرسه برهان) شد و در سال ۱۳۴۰ ش ، برای ادامه تحصیل به قم رفت و تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ ـ بجز مدّت کوتاهی که به دلایل سیاسی به حوزه ‌های علمیه مشهد و نجف مهاجرت کرد ـ به گذراندن مدارج تحصیلی و تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت .

وی سطوح عالی حوزه را نزد اساتید بزرگی همچون آیات عظام : حاج میرزا علی مشکینی ، حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی و حاج سید محمدباقر طباطبایی سلطانی تلمّذ نمود . همچنین درس خارج اصول را از محضر آیات عظام: مرحوم حاج شیخ محمدعلی اراکی و حاج شیخ حسین وحید خراسانی استفاده کرد و درس خارج فقه را از محضر آیات عظام : حاج میرزا علی مشکینی ، حاج شیخ جواد تبریزی ، مرحوم حاج سید محمدرضا گلپایگانی و مرحوم حاج شیخ مرتضی حائری  بهره برد .

وی پس از سالها حضور در دروس خارجِ فقه و اصول ، به درجه اجتهاد نایل آمد و اجتهاد وی از سوی برخی اساتید برجسته حوزه علمیه قم گواهی گردید که پس از نصب ایشان در دوران حیات امام راحل و مقام معظّم رهبری به مَناصبی که شرط احراز آنها «اجتهاد» است ، بارها تأیید گردید . وی همچنین به دریافت اجازه روایت حدیث از برخی علما و محدّثان بزرگ جهان اسلام ، از جمله آیت‌اللّه‌ حاج ‌آقا رضا بهاء الدینی ، توفیق یافت . از دیگر موفقیت ‌های ایشان ، می ‌توان به توفیق حفظ کلّ قرآن کریم اشاره کرد .

فعالیت‌های اجتماعی ـ سیاسی

آیت‌اللّه‌ ری ‌شهری از ابتدای نهضت اسلامی بویژه در جریانات ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ،با اهداف و دیدگاه‌های حضرت امام قدس ‌سره آشنا شد . وی در تاریخ بیستم تیر ۱۳۴۴به وسیله ساواک مشهد دستگیر و به زندان محکوم گردید . وی در سال ۱۳۴۵ ضمن تمرّد از شرکت در جلسه دادگاه تجدید نظر ساواک ، به نجف اشرف رفت و در سال ۱۳۴۶ به ایران باز گشت و حدود هجده ماه در حوزه علمیه مشهد به تحصیل پرداخت . وی در همین مدّت مجددا تحت تعقیب ساواک قرار گرفت و در دادگاه تجدید نظر ، بار دیگر به زندان محکوم شد .

آیت اللّه‌ ری ‌شهری در سال ۱۳۵۶ به دلیل سخنرانی علیه رژیم شاه در حسینیه اصفهانی ‌های آبادان از سوی ساواک ، ممنوع المنبر شد . همچنین به دلیل سخنرانی علیه رژیم در نهاوند ، آبادان ، مشهد ، هرمزگان و زابل ، مورد تعقیب ساواک بود.

 مسئولیت‌ها

آیت‌ اللّه‌ ری ‌شهری پس ‌از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به ‌فعالیت‌ های اجتماعی ـ سیاسی اشتغال داشته است .

مسئولیت ‌های وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی عبارت ‌اند از :

۱. حاکم شرع دادگاه‌ های انقلاب اسلامی
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سمت حاکم شرع دادگاه های انقلاب اسلامی دزفول، بهبهان، گچساران، بروجرد، رشت و گنبد کاووس خدمت کرد.

۲. رئیس دادگاه انقلاب ارتش
با توجه به اهمیت حفظ و اصلاح نیروهای مسلح پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به منظور مقابله با توطئه های گروهکهای ضد انقلاب در این رکن مهم، آیت الله ری شهری در اواسط سال ۱۳۵۸ به ریاست دادگاه انقلاب ارتش منصوب شد. مهمترین مسایلی که در طول تصدی ایشان مورد بررسی قرار گرفت عبارتند از:

الف : رسیدگی به اتهامات متهمین به توطئه در پایگاه های هوایی .

ب : محاکمه متهمین به شرکت در کودتای نافرجام نوژه  .

۳. وزیر اطلاعات
وی نخستین وزیر اطلاعات در جمهوری اسلامی ایران است که با کسب آراء اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ ششم شهریور ۱۳۶۳ به این سمت منصوب گردید. برجسته ترین اقداماتی که در طول تصدی ایشان صورت گرفت عبارتند از:

الف: تأسیس وزارت اطلاعات

ب : برخورد قاطع با عوامل ترور و بمب گذاری و گروهکهای ضد انقلاب.

۴. دادستان کلّ کشور

وی در تاریخ  ۳۰ مرداد ۱۳۶۸ به دادستانی کل کشور منصوب شد و تا اوایل سال ۱۳۷۰ در این سمت خدمت کرد.

۵. دادستان دادگاه ویژه روحانیت

در تاریخ ۱۳ دی  ۱۳۶۸ از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان دادستان ویژه روحانیت منصوب شد،

۶. دبیر کلّ جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی

طی سالهای ا خیر، شماری از مقامات علمی و سیاسی، ضمن مراجعات مکرّر به آقای محمّدی ری شهری، با تشریح شرایط کشور، حضور فعال ایشان را در صحنه سیاسی برای کمک به حل معضلات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی امری لازم می خواندند تا اینکه ایشان پس از بررسی و مشورتهای لازم در پانزدهم خرداد ۱۳۷۴ به همراه جمعی از شخصیتهای مذهبی و سیاسی، جمعیت دفاع ارزشهای انقلاب اسلامی را بنیان نهاد که در تاریخ ۲۴ آبان  ۱۳۷۷ طی بیانیه ای تعطیلی خود را اعلام کرد .

۷. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‌ السلام

وی در تاریخ ۲۰ فروردین   ۱۳۶۹ به فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای به تولیت آستان مقدّس عبدالعظیم حسنی علیه السّلام منصوب گردید. انتصاب ایشان آغاز تحول اساسی در عمران و توسعه این مجموعه مهم مذهبی بوده است، مطالعه اولیه و طراحی پروژه های مورد نظر با هدف ایجاد امکانات مذهبی، فرهنگی و رفاهی برای زائران، ارتقاء سطح فرهنگی منطقه و ارج نهادن به مقام شامخ اهل بیت پیامبر اسلام صلوات الله علیهم اجمعین از سال ۱۳۶۹ آغاز شد و از سال ۱۳۷۱ به صورت اجرایی درآمد. زیربنای تقریبی طرح یکصدوبیست هزار متر مربع است که در زمینی به مساحت سی وهفت هزار متر مربع در حال احداث است.

۸. نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری

ایشان در انتخابات دومین دوره مجلس خبرگان رهبری به عنوان داوطلب منفرد شرکت کرد و از سوی مردم استان تهران برگزیده شد، همچنین در سومین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری داوطلب منفرد بود که این بار کاندیداتوری ایشان از سوی جامعه محترم مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز و سایر گروههای سیاسی مورد حمایت قرار گرفت و با رأی قاطع مردم بار دیگر به نمایندگی این مجلس انتخاب گردید.

۹. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام

۱۰. نماینده ولیّ فقیه و سرپرست حجاج

آقای ری شهری در تاریخ ششم اردیبهشت  ۱۳۷۰ به سمت نماینده مقام معظم رهبری و سرپرست حجاج منصوب شد،

۱۱. رئیس مؤسسه علمی ـ فرهنگی دار الحدیث

اوّلین و بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگی در زمینه حدیث و علوم مربوط به آن . این مؤسسه که ریشه در تحقیقات و تألیفات شخصی ایشان دارد، در تاریخ ۲۲ آبان  ۱۳۷۴ مصادف با سالروز ولادت فرخنده حضرت فاطمه زهراعلیها السلام با پیام مقام معظم رهبری و با حضور اندیشمندان و بزرگان حوزه و دانشگاه رسماً افتتاح شد.

۱۲. رئیس دانشگاه قرآن و حدیث

این دانشگاه شامل دانشکده های : ۱- دانشکده علوم و معارف قرآن، ۲- دانشکده علوم و معارف حدیث، ۳- دانشکده علوم و معارف اسلامی

۱۳. رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث

این پژوهشگاه شامل پژوهشکده های :۱- پژوهشکده علوم و معارف حدیث، ۲- پژوهشکده تفسیر اهل بیت(علیهم السلام)، ۳- پژوهشکده کلام  اهل بیت(علیهم السلام)، ۴- پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی   

2323