محمد ری‌شهری، از عوامل اصلی کشتار زندانیان سیاسی ایران درگذشت

آیت‌الله محمد ری‌شهری، یکی از جنایتکارترین مسئولان جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته، شامگاه اول فروردین ۱۴۰۱ در بیمارستان خاتم الانبیاء تهران درگذشت.

ری‌شهری که نام قبلی‌اش محمد درون‌پرور بود ۷ آبان ۱۳۲۵ در شهر ری به‌دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات ابتدائی وارد حوزه علمیه شهرری شد و در سال ۱۳۴۰ برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم رفت. در مدرسه حقانی، در کلاس‌های درس آیت‌الله علی مشکینی شرکت کرد و در ۲۰ سالگی با دختر دوم او که ۹ ساله بود ازدواج کرد.

او در دوران حکومت محمدرضا شاه پهلوی یک بار در سال ۴۴ مدت کوتاهی در مشهد بازداشت شد. پس از انقلاب اما او مدارج عالی در حکومت اسلامی را طی کرد. از سال ۱۳۶۳ تا سال ۱۳۶۸ به‌عنوان اولین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی فعالیت کرد و در این مدت بیشترین زندانیان سیاسی در ایران اعدام شدند.

او همچنین دادستان کل کشور، دادستان دادگاه ویژه روحانیت، حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب اسلامی و دادگاه انقلاب ارتش، نماینده تهران در مجلس خبرگان رهبری و سرپرست حجاج ایرانی نیز بود.

محمد ری‌شهری در سال‌های نخست انقلاب حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب دزفول، بهبهان، گچساران، بروجرد، رشت و گنبد‌کاووس بود. در سال ۱۳۵۸ ریاست دادگاه‌های ارتش را به‌عهده گرفت و در جریان کودتای نوژه شماری از خلبان‌ها و افسران ارتش را اعدام کرد.

او همچنین رئیس دادگاه صادق قطب‌زاده، از مشاوران روح‌الله خمینی در جریان انقلاب ایران در سال ۱۳۶۱ و دادگاه ۱۰۱ تن از رهبران و اعضای حزب توده ایران در سال ۱۳۶۲ بود که در دو نوبت بازداشت شده بودند. صادق قطب‌زاده با حکم دادگاه انقلاب اسلامی اعدام شد و بیشتر رهبران حزب توده ایران نیز در جریان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ اعدام شدند.

محمد ری‌شهری در زمان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی بود و گفته ‌می‌شود که او و احمد خمینی، فرزند روح‌الله خمینی فرمان و فتوای اعدام زندانیان سیاسی از خمینی دریافت و به کمیته چهار نفره موسوم به «هیأت مرگ» سپردند. در این کشتار هزاران زندانی سیاسی از گرایش‌های مختلف اعدام شدند و همچنان جزئیات آن در هاله‌ای از ابهام مانده است.

ری‌شهری در بازداشت و اعدام مهدی هاشمی برادر داماد حسنعلی منتظری، جانشین خمینی که بعد مغضوب او واقع شد نیز دست داشت. مهدی هاشمی مهر ۱۳۶۶ اعدام شد.

محمد ری‌شهری در انتخابات ریاست جمهوری دوم خرداد ۱۳۷۶ نیز کاندیدا شد و با محمد خاتمی، علی‌اکبر ناطق‌نوری و رضا زواره‌ای به رقابت پرداخت و با کسب تنها ۲,۵درصد آرا، چهارم شد.