سفر به تاریخ معاصر با گشتی در عمارت های شهر قزوین

قزوین به واسطه قدمت و سبقه تاریخی خود دارای جاذبه‌های تاریخی بسیاری است که بخش عمده‌ای از مردم کشورمان از این جاذبه‌های بکر و ناب بی خبر هستند.

جایگاه مهم قزوین در عهد صفویه و همچنین قاجار باعث شده تا این شهر مملو از آثار تاریخی بکر و زیبا باشد. آثاری که در کمتر استانی در کشور می‌توان شبیه و مانند آن را یافت.

بدون شک یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی این شهر را باید در عمارت‌های زیبا و منحصر به فرد آن جست جو کرد. عمارت‌هایی ممتاز تا جایی که برخی از آنها مورد پسند شاهان عصر خود نیز واقع شده بود.

حسینیه امینی‌ها مجموعه‌ای از شگفتی

یکی از مهم‌ترین جاذبه تاریخی قزوین در حوزه عمارت‌ها را باید در عمارت بی نظیر و بی مانند حسینیه امینی‌ها دانست. مجموعه‌ای که چشم هر بیننده‌ای زیبا پسندی را خیره می‌کند.

عمارت زیبای حسینیه امینی‌ها در سال ۱۲۷۵ قمری توسط محمدرضا امینی که از تجار برجسته عصر خود بود در ۲ طبقه ساخته شد.

این حسینیه در سه تالار شرقی و غربی ساخته شده که به وسیله پنج دری‌هایی مشبک و زیبا و همچنین متحرک از یکدیگر جدا می‌شوند.

تالار میانی که بزرگ‌تر از دو تالار دیگر است به طول ۱۸ و عرض ۵ متر ساخته شده و طول و عرض دو تالار دیگر، هر یک حدود ۱۰ متر است.

آمیختگی حساب شده و زیبای تزئینات گچ بری، نقاشی روی چوب و آئینه کاری در سقف، دیوارها، طاقچه‌ها، رف ها و دیوار واره های چوبی بسیار چشمگیر و در حد شاهکار است. دو اتاق شمالی و جنوبی نیز در شرق و غرب تالارها وجود دارد که از تزئینات کمتری برخوردار است. سردابه، آشپزخانه، انبارها و شربت خانه در طبقه زیرین حسینیه واقع شده است.

این حسینیه زیبا محل ساخت فیلم زیبای شب دهم بوده است.

چهل ستون نمادی تاریخ قزوین در قلب شهر قزوین

کاخ موزه چهلستون که با نام کلاه فرهنگی نیز شناخته می‌شود از آثار برجسته عصر صفوی است. این بنای زیبا تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است.

این بنا که توسط معماری ترک در دو طبقه ساخته شده دارای تالارها و اتاق‌هایی کوچک است. همچنین نقاشی‌های دیواری طبقه اول نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است.

گفته می‌شود بنای هشت بهشت اصفهان با گرته برداری از این اثر که هم اکنون موزه قزوین است ساخته شده است.

عمارت بلدیه

این بنا همزمان با مجموعه کلیسای کانتور و منبع آب توسط روس‌ها و برای بهره برداری اجتماعات هنری همچون سینما و تئاتر برای اتباعشان ساخته شده و دارای شش ستون در ایوان جنوبی است که در حد فاصل ستون‌ها، پایه‌های سنگی چهارگوشی تعبیه شده که به جای گلدان استفاده می‌شود.

این ستون‌های استوانه‌ای سرستون‌هایی تزئینی به شکل حلزون همراه با گل دارند و حامل سقف بنا هستند. چهار مناره کوتاه آجری به صورت مکعب در بالای پیشانی ساختمانی که تزئیناتی از گچ روکار و آجرکاری به سبک گره چینی داراست با طاق تزئینی همراه شده است.

در و پنجره‌های جنوبی، شرقی غربی ساختمان، قابی تزئینی به شکل طاق یا قوس و شیشه‌های رنگی دارند. چند اتاق بزرگ و کوچک و یک سالن تقریبا“ دویست متری با تزئینات گچ‌بری مختصری در سقف از ویژگی‌های دیگر این عمارت به شمار می‌روند.

 

عمارت عالی قاپو

از بین هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان، تنها در اصلی جنوبی که به خیابان و میدان شاه باز می شده و عالی قاپو نام داشته به یادگار مانده است.

عالی قاپو نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به صورت امروز تغییر شکل یافته است.

بر پیشانی این سردر رفیع که ۱۷ متر ارتفاع و قوسی تیزه دار دارد، کتیبه‌ای با کاشی معرق به خط ثلث جلی از علیرضا عباسی جلوه گر است که بر فراز آن پنجره مشبک بزرگی از کاشی قرارگرفته است.

هشتی بزرگی که پس از جلو خان سردر، قرار گرفته و دارای پلان هشت نگینی است به کتیبه‌ای از نستعلیق ممتاز و نقوش سحرانگیز دیواری مزین است. سقف هشتی مرتفع و از کاربندی و کاشی کاری برخوردار می‌باشد. پلکان‌های واقع در هشتی به طبقه بالا که جایگاه کوفتن نقاره بوده راه می‌یابند. این عمارت با شکوه در ابتدای خیابان سپه دیروز و شهدای امروز که نخستین خیابان ایران است قرار دارد.

خانه شهیدی اقامتگاهی کهن در قزوین

خانه شهیدی از خانه‌های قدیمی سبک معماری قزوین است که قسمت اندرونی آن از بین رفته و تنها قسمت بیرونی‌اش در دو طبقه باقی مانده است.

این خانه دارای حیاط مرکزی است و درون آن از تالار مرکز و مهمانخانه با سقف‌های بلند و اتاق‌هایی با سقف‌های کوتاه‌تر تشکیل شده است.

درون بنا ارسی زیبایی دارد و از تزئینات معماری همانند گچ‌بری، نقاشی روی چوب، خنجه پوش (طاقچه تزئینی) بهره برده است.

خانه شهیدی یا خانه امام جمعه شهیدی در محله آخوند قزوین قرار دارد. این محله از مناطق تاریخی قزوین به حساب می‌آید که قدمت شکل‌گیری آن را دوره صفویه می‌دانند.

گراند هتل آغازی بر تغییر تاریخ در ایران

گراند هتل را باید یکی از ساختمان‌های مهم و حساس در تاریخ ایران دانست. ساختمانی که برخی‌ها آن را محل نشست رضا خان با انگلیسی‌ها و برنامه ریزی برای کودتا در ایران می‌دانند.

این ساختمان برجای مانده از اواخر قاجاریه که در خیابان پیغمبریه و در کنار آستان مقدس چهارانبیاء قرار گرفته این روزها حال خوشی ندارد.

عمارت سردار مفخم

این بنا اواخر دوره قاجار ساخته شده است و به لحاظ قدمت، سبک معماری و تزئینات داخلی دارای ارزش تاریخی فرهنگی است.

بنا در سه طبقه در ضلع غربی حیاط قرار دارد. تعداد شش ستون فضای ورودی و ایوان طبقه دوم را تشکیل می‌دهند، پلکان مرکزی داخل بنا در طبقه دوم به یک راهروی چهار طرفه منتهی می‌شود. دور تا دور این راهرو را نرده و ستون‌های تزئینی فرا گرفته است. برخی از اتاق‌ها نیز دارای تزئینات گچ‌بری با نقش برجسته گل و برگ، مجلس شکار حیوانات و مجلس بزم و نیز طاقچه‌های تزئینی است.

این بنا در خیابان هلال احمر قزوین قرار دارد.

قزوین مملو از جاذبه‌های تاریخی و ماندگار است. جاذبه‌هایی که وجب به وجب آن خاطراتی بس مهم و ماندگار از تاریخ ایران دارند. تلاش برای معرفی و شناساندن این جاذبه‌ها امری مهم است و می‌تواند صنعت و درامدی پایدار برای قزوین ایجاد کند.

باشگاه خبرنگاران جوان قزوین قزوین