نشست نادر اسرائیل و اعراب؛ آمریکا در پی جلب اطمینان متحدان خود در مورد توافق احتمالی با ایران است

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به اجلاس کم‌سابقه کشورهای عربی و اسرائیلی که روز دوشنبه ۸ فروردین / ۲۸ مارس در اسرائیل برگزار می‌شود می‌پیوندد تا اعتماد متحدان خاورمیانه‌ای آمریکا در مورد توافق هسته‌ای احتمالی با ایران و همچنین حمایت قوی‌تر متحدان خود در مورد جنگ اوکراین را جلب کند.

محل نشست وزیران امور خارجه «سده بوکر» واقع در جنوب اسرائیل است، جایی که دیوید بن گوریون، بنیانگذار اسرائیل و نخستین نخست‌وزیر این کشور به‌خاک سپرده شد.

بلینکن که در سفر به اسرائیل، کرانه باختری، مراکش و الجزایر به‌سر می‌برد، روز یکشنبه با نفتالی بنت نخست‌وزیر اسرائیل ملاقات کرد. بامداد دوشنبه ۸ فروردین / ۲۸ مارس تست کرونای بنت مثبت اعلام شد. یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت بلینکن که با بنت تماس نزدیک داشت مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.

این اجلاس که اسرائیل و چهار کشور عربی شرکت‌کننده ـ بحرین، مصر، مراکش و امارات متحده عربی ـ آن را «تاریخی» نامیده‌اند، در حالی برگزار می‌شود که متحدان آمریکا در خاورمیانه نسبت به آن‌چه که عدم کارایی دولت جو بایدن در برقراری امنیت منطقه می‌نامند، نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند.

واشنگتن بارها گفته است که مسائل خاورمیانه همچنان بااهمیت است، اما تمرکزش در درازمدت روی چین و در کوتاه‌مدت بر حمله روسیه به اوکراین است.

آنتونی بلینکن به‌دنبال اطمینان بخشیدن به متحدان خود در مورد ایران است. او روز یکشنبه در سخنانی در اورشلیم در کنار همتای اسرائیلی خود یائیر لاپید، گفت احیای برجام بهترین راه برای مهار برنامه هسته‌ای ایران است.

بلینکن گفت:

«ما هر دو متعهد و مصمم هستیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند.»

یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز تأکید کرد که «اسرائیل هر کاری که برای توقف برنامه هسته‌ای ایران لازم باشد انجام خواهد داد».

اما متحدان عرب خلیج فارس و همچنین اسرائیل همچنان نگران هستند.

مذاکرات هسته‌ای بین قدرت‌های جهانی و تهران چندین هفته پیش به توافق نزدیک شده بود تا این‌که روسیه در آخرین لحظه درخواست‌های خود از ایالات متحده را مطرح کرد و گفت تحریم‌های اعمال‌شده بر مسکو به دلیل تهاجم این کشور به اوکراین نباید بر تجارت این کشور با ایران تأثیر بگذارد.

نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل که پیش از این هشدار داده بود توافق هسته‌ای با ایران برای اسرائیل الزام‌آور نخواهد بود، پس از گفت‌وگو با بلینکن گفت امیدوار است واشنگتن به نگرانی‌های منطقه‌ای توجه کند.

گیل هسکل، از مسئولان وزارت امور خارجه اسرائیل به رادیو کان اسرائیل گفت:

«میانه‌روها برای گفت‌وگو و تشکیل یک جبهه علیه افراط‌گرایان گرد هم می‌آیند.»

او افزود:

«تفاوت‌های ظریفی وجود دارد، دیدگاه‌های مختلفی مورد بحث قرار می‌گیرند، در مورد برخی موضوعات توافق وجود دارد و در مورد برخی دیگر کمتر، اما در دور میز مذاکرات تردیدی وجود ندارد که ایران نباید هسته‌ای باشد.»

در این مذاکرات همچنین انتظار می‌رود که بلینکن متحدان عرب را تحت فشار قرار دهد تا حمایت خود از اوکراین برای مقابله با تهاجم روسیه را افزایش دهند، زیرا تاکنون چندین کشور خلیج فارس از ارائه کمک‌های کافی کوتاهی کرده‌اند. اسرائیل با انجام مذاکراتی با رهبران روسیه و اوکراین تلاش می‌کند تا برای پایان دادن به بحران میانجی‌گری کند.

انتظار می‌رود که کشورهای عربی و اسرائیلی در مورد چگونگی پیشبرد روابط خود پس از توافق‌نامه موسوم به پیمان ابراهیم که با میانجی‌گری دولت دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۰ انجام شد نیز گفت‌وگو کنند. سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر که کشورش روز شنبه چهل‌وسومین سالگرد صلح با اسرائیل را گرامی داشت نیز به این اجلاس خواهد پیوست.

برای اسرائیلی‌ها، این نشست دیپلماتیک تا حدودی تحت‌الشعاع حمله‌ مرگبار اواخر روز یکشنبه قرار گرفت. مهاجمان که مقام‌های امنیتی آن‌ها را شهروندان اسرائیلی و هواداران گروه «دولت اسلامی» (داعش) شناخته‌اند، دو افسر پلیس مرزی را در شهر خدرا، واقع در ۵۰ کیلومتری شمال تل آویو کشتند. پلیس این دو مرد را به ضرب گلوله از پا در آورد.

داعش در شبکه تلگرام مسئولیت این حمله را برعهده گرفت و آنتونی بلینکن آن را محکوم کرد.

بلینکن قبل از سفر به محل اجلاس وزیران خارجه، در کرانه باختری اشغالی با محمود عباس، رئیس‌ تشکیلات خودگردان فلسطین گفت‌وگو کرد و تعهد ایالات متحده به راه‌ حل دو کشور در مناقشه اسرائیل و فلسطین را اعلام کرد.