گذشته و اکنون سپاه حذف نام آن را از فهرست گروه‌های تروریستی مشکل کرده است

تبلیغ بازرگانی

چند ساعتی پس از سخنان رابرت مالی، کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، در همان نشستِ دوحه در گفت و گو با خبرنگاران گفت: سپاه یک ارتش ملی است و ارتش ملی نباید گروه تروریستی شناخته شود. این برای ایرانی‌ها بسیار مهم است که سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج شود.

دولت آمریکا سپاه پاسداران را نزدیک به سه سال پیش در ۸ آوریل ۲۰۱۹ در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد. در آن روز مایک پُمپئوُ، وزیر امور خارجۀ آمریکا، هنگام اعلام این خبر گفت: سپاه پاسداران نه از انقلابیان بلکه از مشتی باج‌گیر تشکیل شده است. بنابراین، این کارِ آمریکا نباید کسی را غافلگیر کند. اکنون با قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی همه می‌فهمند که این نهاد تا چه اندازه تارهای خود را چه به صورت قانونی و چه غیرقانونی در اقتصاد ایران تنیده است.

سپاه پاسدارانِ انقلاب اسلامی در ماه مه ۱۹۷۹ به فرمان خمینی تشکیل شد. در فرمان خمینی آمده بود که سپاه زیر نظر «دولت موقت» فعالیت خواهد کرد، اما کمی بعد به درخواست تنی چند از فرماندهان سپاه، خمینی نظارت بر فعالیت آن را به عهدۀ «شورای انقلاب» گذاشت. نخستین وظیفه‌ای که خمینی به عهدۀ این نیرو گذاشت، پاسداری از نظام جمهوری اسلامی در برابر دشمنان داخلی و خارجیِ نظام بود. به این ترتیب، سپاه از همان آغاز در بیرون از اقتدار دولت قرار گرفت و به زیر فرمانِ رهبر انقلاب درآمد.

درواقع، با تشکیل سپاه و واگذاریِ اختیاراتِ فراقانونی به رهبر انقلاب، دولتی بر فراز دولتِ به ظاهر قانونی شکل گرفت که تاکنون عالی‌ترین تصمیم‌ها را دربارۀ سرنوشت کشور گرفته و پاسخگویِ هیچ مرجع و نهادی نبوده است. سپاه پاسداران برای حفظ استقلال خود رفته رفته به فعالیت اقتصادی روی آورد و اکنون بیش از ۶۰ درصد اقتصاد کشور را به انحصار خود در آورده است.

اما آنچه دولت آمریکا را به تحریم سپاه پاسداران و قرار دادن آن در فهرست گروه‌های تروریستی واداشت، عملیات نظامی برون مرزی سپاه است که به نمونه‌هایی از آن‌ اشاره می‌کنیم. یکی از هدف‌های اعلام شدۀ سپاه «صدور انقلاب» است. برای این منظور نیرویی به نام «سپاه قدس» تشکیل شده که مأموریت اصلی‌اش سازماندهی جنبش‌های انقلابی اسلامی در جهان و تجهیز آن‌هاست. سپاه قدس بازوی نظامی سیاست خارجی جمهوری اسلامی است که خطوط کلی آن را رهبر تعیین می‌کند. حضور فعال این نیرو در عراق، لبنان و سوریه بر کسی پوشیده نیست. سپاه قدس در بسیاری از کشورها به اعتبار قدرت مالی‌اش کارگزاران بومی را به خدمت گرفته که همه در جهت پیشبرد سیاست‌های آن عمل می‌کنند. حزب‌الله لبنان یکی از آن‌هاست که به کمک سپاه قدس در سال ۱۹۸۲ تشکیل شد.

سپاه قدس در افغانستان نیز هر زمان به حزبی یا نیرویی یاری رسانده است. گفته می‌شود طالبان در جنگ با حکومتِ «حامد کرزَی» از کمک‌های بی‌دریغ این نیرو برخوردار بودند.

انفجار قرارگاه تفنگداران آمریکایی و فرانسوی را در بیروت در اکتبر ۱۹۸۳ کار سپاه قدس می‌دانند. در آن انفجار نزدیک به ۲۹۰ تن از نیروهای آمریکایی و فرانسوی کشته شدند. در انفجار پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر ظَهرانِ عربستان سعودی در ژوئن ۱۹۹۶ نیز نیروی قدس دست داشت. در آن انفجار ۱۹ سرباز آمریکایی کشته و در حدود ۴۰۰ نفر زخمی شدند.

به نوشتۀ روزنامۀ «الشرق الاوسط»، سپاه قدس در همۀ عرصه‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادیِ منطقۀ حفاظت شدۀ سبز بغداد نفوذ کرده است. عراقی‌هایی که به خدمت این سپاه درآمده‌اند شیعه مذهب‌اند و بی آنکه وابستگی‌شان را به این نیرو آشکار کنند در همه جا حتی در دور و برِ مقامات و سیاستمداران عراقی حضور دارند. آنان در مناطق کردنشینِ عراق نیز با تأسیس شرکت‌های تجاری نفوذ کرده‌اند.

گفته می‌شود در تظاهرات سراسریِ سوریه در ۲۰۱۱ بشار اسد با اطمینان از کمک‌های مالی، انسانی، تسلیحاتی و نظامیِ سپاه قدس بود که تصمیم به سرکوب خونین آن جنبش گرفت. خامنه‌ای قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، را راهی سوریه کرد تا به بشار اسد اطمینان بدهد.

آمریکایی‌ها حمایت مالی و تسلیحاتیِ سپاه قدس را از حوثی‌های یمن بزرگ‌ترین مانع صلح در آن کشور می‌دانند. کارشناسان پدیدۀ «گروه‌های نیابتی» را به گونه‌ای که امروز در کشورهای خاور میانه دیده می‌شود از فراورده‌های سپاه قدس می‌دانند. مدل نیروهای امنیتی خارج از کنترل دولت نیز مدلی است که سپاه قدس به کشورهای منطقه منتقل کرده است. کارشناسانی مانند «تام واریک» معتقدند که با جایگیر شدن چنین مدلی در کشورهای منطقه بعید به نظر می‌رسد که آن کشورها روی آرامش به خود ببینند.

با چنین پیشینه‌ای است که دولت آمریکا در حذف نام سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی دودل است.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید