آینده دولت پاکستان در هاله‌ای از ابهام/ سناریو‌های پیش رو چیست؟!

گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو؛ علی صفری- عمران خان ستاره سابق کریکت پاکستان و رهبر حزب تحریک انصاف پاکستان پس از تلاش‌های ناکام متعدد در، در انتخابات سال ۲۰۱۸ و با شعار مبارزه با فساد پیروز شد و ۱۵۵ کرسی از مجموع ۳۴۲ کرسی مجمع ملی را از آن خود نمود. عمران خان با ایجاد ائتلافی متشکل از؛ حرکت متحده قومی، مسلم لیگ شاخه قائد اعظم و حزب عوامی بلوچستان که مجموعا ۱۷ کرسی لازم برای رسیدن به اکثریت را در اختیار او قرار می-داد نسبت به تشکیل دولت خود اقدام نمود.

حال پس از گذشت حدود سه سال و نیم از روی کار آمدن دولت عمران خان، حدود یک ماه است که اپوزیسیون پاکستان بصورت رسمی پروسه رای عدم اعتماد و عزل عمران خان از سمت نخست وزیری پاکستان را کلید زده اند. بنا بر اعلام مجمع ملی پاکستان روز یکشبه سوم آوریل در این خصوص رای گیری خواهد شد. دو حزب اصلی مسلم لیگ شاخه نواز با ۸۴ کرسی و حزب مردم با ۵۶ کرسی دست اندر کاران اصلی این پروسه هستند. اپوزیسیون با استناد به مشکلات اقتصادی پاکستان، افزایش تورم و بهای انرژی، کاهش روز افزون ارزش روپیه و افزایش بدهی¬ها، دولت مستقر را فاقد کفایت لازم جهت کشور خوانده و خواهان پیوستن سایر احزاب به این حرکت شده¬اند. در مقابل دولت پاکستان با اشاره به مسائلی مانند شیوع ویروس کرونا، کمبود انرژی و اخلال مفسدین اقتصادی را عامل به وجود آمدن چنین مشکلاتی دانسته اند.

دولت پاکستان اخیرا جهت دریافت وام ۶ میلیارد دلاری از صندوق بین المللی پول پس از ماه ها مذاکره و مقاومت به بیشتر پیش شرط های صندوق، در حذف بسیاری از یارانه و ایجاد شفافیت های مالی و همکاری با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) تن داده است. همین مسئله نیز انتقادات بسیاری را علیه تیم اقتصادی دولت پاکستان را بر انگیخته بود.

عمران خان اخیرا در یک سخنرانی عمومی یک دولت خارجی را عامل برنامه ریزی سرنگونی دولت خود قلمداد کرده، او با نشان دادن یک نامه که در دستانش بود مدعی شد که این نامه سندی است که آن را یک دولت خارجی برای او ارسال کرده و این سند نشان می دهد که دولت خارجی بدنبال ساقط کردن حکومت او است، اما برای صلاح کشورش فعلا سکوت می¬کند و بعد‌ها بیشتر سخن خواهد گفت. او در سخنرانی زنده روز بعد خود در حالی که از توطئه یک کشور خارجی صحبت می کرد به صورت ناخودآگاه نامی از آمریکا به زبان آورد و بلافاصله سخنش را تصحیح نمود و گفت نمی خواسته اسمی از کشوری بیاورد. وزارت امور خارجه بلافاصله ادعای عمران خان را تکذیب نمود و مدعی شد دخالتی در مسائل داخلی پاکستان نکرده است. عمران خان روز شنبه در سخنرانی تلویزیونی از جوانان حامی خود خواسته همزمان با رای گیری در مجلس، علیه توطئه خارجی در خیابان ها راهپیمایی کنند.

او هم چنین در سخنرانی خود در جمع هوادارانش از مردی لندن نشین سخن به میان آورد و مدعی شد او در حال توطئه علیه او و هدایت این جریان است. اشاره او به نواز شریف رهبر حزب مسلم لیگ است که بعد از ساقط شدن حکومتش و بوجود آمدن پرونده های قضایی متعدد علیه او پاکستان را ترک کرده و در لندن ساکن شده است. برخی نیز معقتدند سفر آقای عمران خان به مسکو همزمان با آغاز درگیری‌های نظامی روسیه و اوکراین و دیدار سه ساعته با رئیس جمهور روسیه و عدم همراهی با قطعنامه‌های پیشنهادی غرب علیه روسیه از جمله دلایل تیره و تار شدن رواط عمران خان با کشور‌های غربی است.

آقای عمران خان گفته است که عده ای اورا بین سه گزینه مخیر کرده اند: استعفا، برگزاری انتخابات زودهنگام و عزل از طریق استیضاح، او گفته هرچند با برگزاری انتخابات زود هنگام مشکلی ندارد، اما استعفا نمی دهد و تا لحظه آخر به مبارزه ادامه خواهد داد. گفتنی است تا کنون هیچ نخست وزیری موفق نشده در تمام دوره پنج ساله پارلمان روی کار بماند.
در پی تلاشهای احزاب اپوزیسیون پاکستان احزاب همراه عمران خان یک به یک به صف حامیان خلع عمران خان از قدرت پیوسته اند، در آخرین حرکت جنبش متحده قومی به اردوگاه عدم رای اعتماد پیوست. مسئله ای که به حساسیت انتخابات روز سوم آوریل افزوده است. از سویی احزاب مخالف از تماس و اعلام همراهی تعدادی از نمایندگان حزب تحریک انصاف نیز خبر داده¬اند، مسئله ای که عمران خان را بر آن داشته تا از همه ی اعضای حزب بخواهد در جلسه رای¬گیری شرکت نکنند تا بدینوسیله مانع همراهی مخفیانه اعضای حزبش با مخالفین شود.

در صورت سرنگونی دولت عمران خان دو سناریو پیش روی مجلس ملی پاکستان خواهد بود، در سناریو اول احزاب موجود بدنبال تشکیل ائتلاف جدید و ایجاد دولت تا اکتبر سال ۲۰۲۳ خواهند بود. در صورت احقاق این احتمال پارلمان پاکستان به کار خود ادامه خواهد داد و انتخابات نیز در موعد مقرر برگزار خواهد شد.

محتمل‌ترین گزینه در صورت تشکیل چنین ائتلافی شهباز شریف رهبر حزب مسلم لیگ شاخه نواز است که بعد از حزب تحریک انصاف بالاترین کرسی را در دست دارد. بلاول بوتو رهبر حزب مردم که سومین حزب ائز اکثریت است نیز از نخست وزیری آقای شریف اعلان حمایت کرده است.

سناریو دوم در صورت عدم توفیق مجلس در تعیین دولت جدید است، در چنین شرایطی مطابق قانون اساسی دولت پارلمان مقدمات برگزاری انتخابات زود هنگام ظرف ۶۰ روز را فراهم ساخته و تا آن زمان آقای عمران خان بعنوان نخست وزیر موظف به کار خود ادامه خواهد داد.