وظیفه روشنفکران در عصر فضای مجازی؛ توهم تولید اندیشه در فیسبوک

به گزارش خبرنگار مهر، حسن انصاری در یادداشتی جدید، درباره عصر فضای مجازی و وظایف روشنفکران در مواجهه با پدیده‌های این عصر نوشته است.

انصاری پژوهشگر تاریخ و تفکر اسلامی و نویسنده کتاب‌هایی چون «بررسی‌های تاریخی در حوزه اسلام و تشیع»، «گنج پنهان، شرح احوال و آثار علامه مرحوم سیدعبدالعزیز طباطبایی یزدی» و مصحح کتاب‌هایی چون «التفصیل لجمل التحصیل» اثر سلیمان بن عبدالله خراشی و «شرح المقدمة فی الکلام» اثر ابوالقاسم عبدالرحمان بن علی حسینی است. او هم‌اکنون مدرس میهمان مدرسه مطالعات تاریخی مؤسسه مطالعات پیشرفته پرینستون است و در شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نیز عضویت دارد.

این یادداشت را در ادامه بخوانید:

فضای مجازی حسن‌های زیادی دارد. اما آفت‌هایی هم دارد. یکی از این آفت‌ها این است که عده ای را در توهم تولید اندیشه می‌اندازد. در فیسبوک و توئیتر به طور خاص آدم‌هایی را می‌بینیم که با وجود ادعای داشتن مدارک و مراتب دانشگاهی کار و وظیفه خود را در حد «نکته» گویی و «تأملات» نویسی و یادداشت نگاری‌های چند سطری فروکاسته اند؛ معمولا پر از انتقاد از وضع موجود، از فرهنگ گرفته تا اقتصاد و اجتماع و سیاست.

انتقاد البته در جای خود و از سوی آدم آشنا با جزئیات امور خوب است؛ متأسفانه خیلی اوقات فقط موج سواری است و بس. همه ما باید تلاش کنیم به این بیماری گرفتار نشویم. اگر بناست من و شما که کارمان تحقیق و نوشتن و پژوهش آکادمیک و روشمند است به جای انجام وظیفه خود و مساهمت و تلاش برای بهبود شرایط و ساختن آینده‌ای برای جوانان این مملکت دائما به «حاشیه» نگاری مشغول شویم؛ خوب کار ما را چه کسی باید انجام دهد؟ از خود بپرسیم کدام کتاب خوب را به طور نمونه در این ده سال نوشته‌ایم؟ چه متنی اساسی را در این ده سال تصحیح و ویرایش کرده‌ایم؟ چه کتاب ارزشمند و مهم در عرصه علوم انسانی را در این ده سال اخیر ترجمه کرده‌ایم؟ خود چه کرده‌اید و چه کرده‌ایم که باید دائما از این و آن اشکال بگیریم؟

مگر می‌شود فرهنگ این کشور را تنها با دو سطر اینجا در فیسبوک و سه سطر آنجا در توئیتر و تلگرام ارتقا داد؟ اگر فروزانفرها و مجتبی مینوی‌ها و قزوینی‌ها و همایی‌ها و یحیی مهدوی‌ها و ایرج افشارها و بسیاری دیگر در هشتاد سال گذشته چنین می‌کردند فکر می‌کنید اصلا امروز چیزی از ادبیات و فرهنگ و میراث ایرانی باقی مانده بود؟ آن نسل از بزرگان ما با وجود همه کمبودها و مشکلات هیچ گاه در انجام وظیفه کوتاهی نکردند. میراث آنان را امروز در دست داریم و بر سر سفره آنان نشسته‌ایم. ما برای آیندگان چه کرده ایم؟