بامیان زیر حاکمیت طالبان؛ آخرین بقایای بودا در حال نابودی است

بامیان یکی ازولایت‌های مرکزی افغانستان است که بیشترین اثرهای تاریخی فرهنگ بودایی درآن جای گرفته است. پیش از سقوط دولت قبلی، این ولایت محل رفت‌وآمد گردشگران داخلی وخارجی بود که از این آثار بازدید می‌کردند. 

گروه طالبان پیکره‌های صلصال و شهمامه را درسال ۲۰۰۱ منفجر کردند. این پیکره‌ها نماد تمدن دوران بودایی دربامیان بود. بر اساس داده‌های تاریخی، پیکره‌های بودای بامیان بین سال‌های ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلادی، دردل کوه کندن‌کاری شده است.

تنها دلیلی که درسال ۲۰۰۱ طالبان برای تخریب بودا اعلان نمود این بود که بودا نماد بت‌پرستی است و موجودیت آن درکشور اسلامی جواز شرعی ندارد. اما اینک که پیکره‌های بودا تخریب شده است، طالبان به امید یافتن معدن‌های طلا، اطراف این ساحه‌ی تاریخی را به گونه غیرمسلکی حفاری می‌کند. 

شماری از باشندگان محل و یک منبع طالبان در بامیان به زمانه می‌گویند که افراد طالبان هم در عقب و هم در دامنه تندیس‌هایی که در سال ۲۰۰۱ منفجر کرده‌اند، در حال کندن‌کاری و حفریات هستند.

یک کارمند ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در بامیان که نمی‌خواهد از او نام گرفته شود نیز می‌گوید: 

«کندن‌کاری در پای بودای کلان از سوی نیروی طالبان جریان دارد. حدود ۱۵ الی ۲٠ متر ساحه پشت بودای ۵۳ متری، حفر شده است.»

این منبع می افزاید افرادی که در اطراف بودا کندن کاری می‌کنند به زبان های حاکم درافغانستان سخن گفته نمی‌توانند:

«نه پشتو می‌فهمند‌، نه فارسی و امکان دارد که رواق خالی بودای ۵۳ متری را دوباره انفجار دهند. رفت‌وآمد در محلی که کندن‌کاری جریان دارد، کاملاً ممنوع شده است.»

تصویرهای که زمانه به آن دست یافته نشان می‌دهد که چندین محل اطراف بودا که جزء میراث‌های فرهنگی یونسکو هستند، کندن‌کاری شده است.

تصویرهایی از حفاری در نزدیکی پیکره‌های بودا در بامیان

در همین حال، ملا عبدالله سرحدی، والی بامیان کندن‌کاری در اطراف بودای بامیان را توسط نیروهای طالبان تایید کرده است. او گفته که از طرف وزارت‌خانه‌ها به آن‌ها اطلاع داده  که چیزی در آن‌جا پنهان شده و برای همین رفته و آن‌جا را حفر کرده‌ایم.

اما باستان‌شناسان دراین ولایت، علت حفاری دراطراف بودا را چیزی دیگر می‌دانند.

کمال جمال پوری که  استاد دانشگاه و باستان‌شناس دربامیان است، می‌گوید:

«احتمال اینکه دراطراف بودا مجسمه های کوچک طلایی بودا پیدا شود خیلی زیاد است. طالبان اصل هدف‌شان از کندن‌کاری یافتن اشیایی قیمتی است تا بفروشند، تا هزینه دولت‌داری خود را تأمین کنند.»

این باستان‌شناس بامیانی بر این باور است که همراهی کردن افراد عمدتا پاکستانی با طالبان در حفاری بودا نشان می‌دهد که این گروه بدون هیچ گونه درک تأریخی و ارزشی، اثرهای باستانی یک تمدن فرهنگی را ویران می‌کنند، به امید اینکه اشیای قیمتی به دست آوردند.

با این همه، خبرنگاران در بامیان می‌گویند با وجود اعتراض شهروندان بامیان، طالبان شش ماه است که اطراف بودای بامیان ومناطق تأریخی را به روی گردشگران داخلی وخارجی انسداد نموده اند و به هیچ‌کسی اجازه بازدید نمی‌دهند.

این خبرنگاران تأیید می‌کنند که تنها یک حلقه‌ی خاص طالبان تنها اجازه بازدید ازمحل بودای بامیان را دارند و حتی به سایر نیروهای طالبان نیز اجازه بازدید داده نمی‌شود.

با وجود این، آخرین بقایای اثرهای تاریخی، فرهنگی و تمدنی ولایت باستانی بامیان در حال نابود شدن است، اما تاکنون هیچ نیروی نیست که جلو آن را بگیرد.

انتظار می‌رود که جامعه جهانی و به ویژه سازمان جهانی یونسکو به گروه طالبان فشار بیاورد تا از نابودی بیشتر این اثرهای تاریخی ثبت یونسکو، دست بردارند.