روزه‌داری و آیین‌های خاطره انگیز کرمانشاهیان

«روژیتی» و یا همان ماه مبارک رمضان در آیینه تاریخی کرمانشاه با رسوم متفاوت و شیرینی همراه بود، رسومی که برخی از آنان خاطره شده و سینه به سینه نقل می‌شود و یا آیینی که هنوز به قوت خود باقی مانده است.

رمضان ماهی پرفضیلت برای برپایی مراسمات جمعی در میان مردمان اهل سنت و شیعه کرمانشاه به حساب می‌آید.

مشارکت اجتماعی در غباروبی مساجد و برگزاری مراسم آشتی‌کنان در آستانه فرارسیدن ماه مبارک رمضان، پهن شدن سفره‌های افطاری به همراه غذا‌های متنوع محلی از حلیم و شیربرنج گرفته تا کوفته کرمانشاهی و آش محلی و ترخینه در کنار دورهمی‌های رمضانی، اتفاقات خوشایندی است که در خاطره پدر و مادربزرگ‌های این دیار نقش بسته است، غذا‌های محلی که قدمت برخی از آنان همانند آش عباسعلی به ۲۰۰سال هم می‌رسد.

رویت هلال آغاز و پایان ماه در کرمانشاه در ارتفاعات انجام می‌شد و با سحری خوانی و بیدارباش سفره‌های سحری درخانه‌های کاه گلی انداخته می‌شد. این ماه به مردمان دیندار کرمانشاه فرصتی دوباره برای محکم شدن ارتباطات معنوی و نیز تحکیم پیوند‌های خانوادگی و دوستانه می‌دهد و دل‌ها را از کینه‌ها خالی می‌کند.

پرتاب توپ و به صدادرآمدن ساعت زنگی مسجد عمادالدوله

یک کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه گفت: امروزه آداب و رسوم کرمانشاهیان در ماه مبارک رمضان تقریبا همانند دیگر نقاط کشور است، اعلان اذان صبح و آغاز روزه داری در زمان قاجار از طریق توپ در بلندای شهر کرمانشاه انجام می‌شد و از سوی دیگر ساعت زنگی مسجد عمادالدوله به صدادر می‌آمد و در زمانی دیگر این امر از طریق جارچیان برای اعلام فرارسیدن سحر صورت می‌گرفت.

علیرضا مرادی بیستونی از پهن شدن سفره‌های افطاری و دعوت از همسایه‌ها به عنوان رسم دیگر یاد کرد و گفت: این مراسم کاسه همسایه نام داشت و غذا‌های نذری و افطاری بین همسایه‌ها و یا افراد کم بضاعت پخش می‌شد.

او گفت: مسجد عمادالدوله، حاج ابوتراب آل آقا، بنکدارها، هاشمی، بخشی از این مساجد است، کتابت قرآن توسط افرادی که نیت می‌کردند صورت می‌گرفت و مراسم احیا و شب زنده داری در مساجد همانند دیگر نقاط انجام می‌شد.

 چرخیدن جارچی در کوچه پس کوچه‌های شهر

یکی از پژوهشگران کرمانشاهی به نوعی اطعام ویژه مناطق کردنشین استان در عید رمضان اشاره کرد و گفت: در برخی از مناطق روستایی استان پس از رویت ماه و آغاز روز عید فطر، اهالی روستا به همسایگان خود سر زده و مهمان سفره آنان می‌شوند.

اردشیر کشاورز گفت: در گذشته روستایی به نام دره لول (تپه فتحعلی خان) که اکنون انتهای کوچه ثبت ورودی شهرک بعثت شهر کرمانشاه است، وجود داشت که این مکان به دلیل قرار رفتن در ارتفاعات توسط ارتش برای اعلام زمان سحر و افطارروزه داران انتخاب شده بود.

به گفته این پژوهشگر تاریخی، در این مکان توپ‌هایی با استفاده از باروت و پارچه‌های کهنه به دلیل داشتن صدایی رسا شلیک می‌شد و ساکنان شهر از زمان اوقات شرعی برای روزه داری مطلع می‌شدند.

 برگزاری نماز تراویح در میان مردمان اهل سنت

در پایان «شکوه هاشمی» آموزگار و پژوهشگر دینی به برگزاری نماز تراویح پس از نماز عشا در مساجد اهل سنت اشاره کرد و گفت: نماز تراویح توسط مسلمانان اهل سنت در شب‌های رمضان به جماعت خوانده می‌شود که پس از اتمام آن نماز وتر هم خوانده می‌شود.

او می گوید:  مراسم آشتی کنان و برقراری پیوند دوستی یکی از مرسوم‌ترین آیین‌های کرمانشاهیان است که  این رسم معمولا در آستانه فراررسیدن ماه مبارک توسط ریش سفیدان انجام می‌شود و  پیوند‌ها را محکم می‌کند.

نحوه پرداخت سرفطر

این پژوهشگر دینی گفت: مردمان کُرد زکات فطر را «سرفطر» می‌نامند که از سوی بزرگ خانواده کنار گذاشته و پرداخت می‌شود و شیوه پرداخت آن را «قولاندن» می‌نامند که به معنای قبولاندن است.

هاشمی از اقامه نماز عید فطر، رفتن بر مزار درگذشتگان و دید و بازدید به عنوان یکی دیگر از رسوم مردم کرمانشاه درروز عید فطر یاد کرد.

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه کرمانشاه