روزه داری؛ عمل عبادی، تدبیر درمانی

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، دکتر ناصر رضایی پور با بیان اینکه عمل به توصیه‌های طب ایرانی در ماه مبارک رمضان می‌تواند بهره‌های مادی و معنوی این ماه عزیز را بیشتر کند، گفت: گرسنگی و تشنگی یکی از عوارض طبیعی روزه داری است، یادمان باشد که فلسفه طبی روزه داری تحمل کمی گرسنگی و تشنگی است و نباید آنقدر بخوریم و بیاشامیم تا گرسنه یا تشنه نشویم. اما برای کاهش گرسنگی باید در طول سال هم رژیم غذایی مناسبی داشته باشیم یا دست کم از چند روز مانده به رمضان با تنظیم رژیم غذایی و کاهش حجم غذا به استقبال روزه داری برویم.

این پزشک و متخصص طب سنتی افزود: در یک روزه داری مناسب توقع داریم بسیاری از افراد دست کم نیم تا یک و نیم کیلو کاهش وزن داشته باشند، ولی این کاهش وزن جز در افراد چاق نباید زیاد و ناگهانی (بیش از سه کیلو) باشد. از این نگاه روزه داری یک تدبیر درمانی است مثلا بیش از هر داروی ضد چاقی و چربی سوز موجب دفع مواد خام و زائد بدن، کاهش وزن و سایز و معتدل شدن مزاج بدن می‌شود.

وی با تأکید بر اهمیت خوردن وعده سحری، اظهار داشت: با نخوردن سحری معده انسان به مدت زیادی خالی میماند که به ویژه در افراد مستعد میتواند موجب بدبویی دهان، سردرد و درد‌های عضلانی، کاهش وزن شدید و زیان بار و مشکلات گوارشی جدی شود که گاه تا ماه‌ها و سال‌ها گریبان گیر فرد خواهد بود. برخی افراد هم به خیال کاهش وزن سحری نمیخورند، ولی پژوهش‌ها نشان داده اند معمولا در چنین حالتی افراد افطاری را با ولع و حجم بیشتر میخورند که موجب ناکامی در کاهش وزن یا حتی افزایش آن می‌شود.

دکتر رضایی پور در خصوص تدابیر طب ایرانی در کاهش تشنگی ناشی از روزه داری، بیان کرد: در وعده‌های سحر و افطار می‌توان در کنار پرهیز از خوراکی‌های سرخ کردنی و چرب، خوردنی‌های عطش آور، چون بادنجان، کشک، ماکارونی، لازانیا، ماهی، کنسرو‌ها و مصرف شیرینی‌ها به ویژه شیرینی‌های قنادی، چون زولبیا و بامیه یا پشمک؛ با خوردن خوراک‌های دارای آلوبخارا، تمر هندی و زرشک، نوشیدن شربت‌های سرکه شیره، سکنجبین، شربت آبلیمو یا شربت بیدمشک با گلاب یا آب آلو، نوشیدن عرق کاسنی به تنهایی یا همراه با یک قاشق چای خوری تخم خرفه و نوشیدن ماء الشعیر طبی به جای آب و چای از ایجاد تشنگی زیاد در طول روز پیشگیری کرد. همچنین اسپری کردن گلاب خنک در فضای اتاق، بوییدن سیب، خیار، لیمو و گلاب به کاهش تشنگی کمک می‌کند.

وی با اشاره به شرایط خاص ماه رمضان و همچنین مراسم عبادی و توصیه به شب زنده داری و تغییر ساعات خواب، گفت: حدود دو تا سه ساعت پس از افطار سبک بخوابید و از بیدار ماندن تا سحر پرهیز کنید. دست کم ۱-۱/۵ ساعت برای وعده سحر وقت بگذارید و پس از سحر نیز ۱-۲ ساعت بیدار باشید و از خوابیدن بلافاصله پس از نماز صبح بپرهیزید. ساعات نخستین روز تا ظهر زمان مناسبی برای مطالعه و درس خواندن هستند.

وی افزود: در صورت احساس ضعف شدید یا عطش شدید در طول روز استراحت کنید، ولی تلاش کنید این خواب حدود میانه روز باشد که هوا گرم است و تا جایی ممکن از خوابیدن در نزدیکی غروبآفتاب بپرهیزید. خواب روزانه باید در محیطی ساکت، تاریک و با تهویه مناسب باشد.

چگونه روزه را باز کنیم؟

در روزه داری مخاط دستگاه گوارش انسان، خشک می‌شود و معده تحمل هضم یک غذای سنگین را در زمان باز کردن روزه ندارد. به همین دلیل، پس از روزه‌ای طولانی مناسب است که افطار خود را با یک نوشیدنی گرم و ترجیحا کمی شیرین و یک غذای سبک و ساده و زودهضم آغاز کنیم. استفاده سنتی از آب جوش چای کمرنگ، شیر گرم و شربت عسل گرم به عنوان نوشیدنی ناظر به همین آموزه طبی است، البته شاید بی اغراض بتوان گفت که بهترین گزینه برای افطار خرما با یک نوشیدنی گرم است که ضمن افزایش سریع قند خون و رفع ضعف ناشی از افت آن با اصلاح وضعیت اشتها موجب جلوگیری از پرخوری می‌شود. کشمش و انجیر و عسل نیز می‌توانند جایگزین خرما شوند.

وی در ادامه افزود: یکی دیگر از توصیه‌های رایج زمان افطار گشودن روزه با کمی نمک است که معده‌های سرد و‌تر موجب تقویت هاضمه و دفع رطوبات لزج دستگاه گوارش می‌شود. البته در این مورد باید رعایت حال فرد و بیماری‌های وی را نیز نمود. ضمن اینکه اگر فرد معده گرم و خشک داشته باشد یا در اثر روزه داری دچار گرمی و خشکی معده شده باشد لازم است از این کار پرهیز کند.