خارجی‌های محروم از حق رأی چگونه می‌توانند در انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه رأی بدهند؟

یکشنبه ۲۴ آوریل، شهروندان فرانسوی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری پای صندوق رای خواهند رفت و از میان امانوئل مکرون و مارین لوپن،‌ رهبر حزب راست افراطی مجمع ملی، یکی را به عنوان رئیس‌جمهور فرانسه برای پنج سال آینده انتخاب خواهند کرد.

در دور نخست انتخابات امانوئل مکرون توانست ۲۷,۸ درصد آرا را کسب کند و مارین لوپن با کسب ۲۳,۱ درصد آرا در رقابتی تنگاتنگ از ژان لوک ملانشون رهبر حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» پیشی گرفت تا رقیب رئیس‌جمهور فرانسه در دور دوم انتخابات باشد.

دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری در شرایطی برگزار شد که مسئله «خارجی‌ها»، «مهاجران» و «مسلمانان» همچون سالهای گذشته یکی از موضوعات اصلی مباحث و مجادلات انتخاباتی بود. مارین لوپن و اریک زمور دو نامزد اصلی جریان راست افراطی مجموعه‌ای از ایده‌ها و برنامه‌های خارجی ستیز را به نمایش گذاشتند و حالا یکی از آنها این شانس را دارد که این ایده‌ها را به اجرا بگذارد. سرنوشت مهاجران و پناهجویان اگرچه یکی از موضوعات اصلی انتخابات است، اما خود مهاجران و پناهجویان، به دلیل محرومیت از حق رای، امکانی برای مشارکت موثر در تعیین سرنوشت خودشان ندارند.

موضوع حق رای خارجی‌های ساکن در فرانسه مدت‌هاست در مرکز مباحثات سیاسی وجود دارد،‌ بدون آنکه عملاً تحولی در خصوص آن رخ بدهد. از سال ۱۹۹۲ و به موجب معاهده ماستریخت، اروپایی‌های ساکن در فرانسه از حق رای و نامزدی در انتخابات پارلمان و شهرداری برخوردار شدند. اما این حق شامل انتخابات ریاست‌‌جمهوری نمی‌شود. غیر اروپایی‌ها نیز هیچ حق مشارکتی ندارند. و صرفاً ناظر انتخاباتی خواهند بود که نتیجه آن به ویژه در شرایط کنونی سرنوشت آنها را رقم خواهد داشت.

در این شرایط، ابتکار شهروندی آلتر-وتان بستری ایجاد کرده است که خارجی‌های محروم از حق رای بتوانند در سرنوشت خود مشارکت کنند.

این سایت، خارجی‌های محروم را از حق رای با شهروندانی مرتبط می‌کنند که خودشان نمی‌‌‌خواهند رای بدهند اما حاضرند به جای ساکنان خارجی رای داده و نظر آنها را به صندوق بریزند. این پلتفرم در سال ۲۰۱۷ توانست شرایط رای دادن نیابتی ۲۰۰۰ نفر را فراهم کند.

در حال حاضر حدود ۴,۳ میلیون نفر متولد خارج فرانسه و هشتصد هزار متولد فرانسه، در خاک این کشور زندگی می‌کنند که بدون آنکه حق رای داشته باشند. ۷۰ درصد این خارجی‌ها بیش از ده سال است که در این کشور زندگی می‌کنند. بسیاری از آن کار می‌کنند و مالیات می پردازند، و در پویایی‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه فرانسه نقش بازی می‌کنند.

پلتفرم آلتر-وتان درصدد است تا این جمعیت بیش از پنج میلیونی را در پیوند با شهروندان فرانسوی‌ای قرار دهد که رای نمی‌دهند.

در دور نخست انتخابات ریاست‌ جمهوری فرانسه، نرخ کسانی که از رای دادن خودداری کردند، اگرچه به رکورد سال ۲۰۰۲ نرسید، بسیار بالا بود: ۲۶ درصد آنهایی که برای مشارکت ثبت‌نام کرده بودند، پای صندوق‌ها نرفتند. و این یعنی ۱۲ میلیون و هشتصد هزار نفر.

هر دو نامزدی که به دور دوم انتخابات رای یافته‌اند، مخالف حق رای خارجی‌ها در انتخابات هستند.