قرآن را از گورستان‌ها خارج کنید/ضرورت آسان‌سازی فهم کلام‌الله

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، همزمان با شب‌های مبارک رمضان و پنجمین روز از برگزاری بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، نشست تخصصی «جریان شناسی مطالعات قرآنی جهان اسلام: روش‌ها و گرایش‌ها» دیشب چهارشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۱ در مصلی امام خمینی (ره) تهران برگزار شد.

علی مخلبی، مدیر مجله قرآنی مداد از تونس در سخنرانی خود با عنوان «جریان‌های تفسیری در مغرب عربی» به تشریح روش‌ها و گرایش‌های مطالعات قرآنی در تونس و مغرب عربی به‌ویژه در یک دهه اخیر پرداخت.

وی گفت: اولین جریان مطالعات قرآنی، آسان سازی فهم قرآن را دنبال می‌کند و نمونه آن تفسیر صادق بالخیر است. جریان دوم، جریانی است که دانشگاهیان دنبال می‌کنند و عبدالمجید شرفی به این جریان بستگی دارد. جریان سوم، جریان مطالعات قرآنی ایدئولوژی محور است که در حقیقت از جریان تفسیر سنتی قرآن فاصله می‌گیرد و هر کدام در نگاه خاص فلسفی و علمی، بحث تفسیر را دنبال می‌کنند.

مخلبی همچنین با اشاره به ویژگی‌های تفسیر سنتی، ادامه داد: در جریان تفسیر سنتی و آسان سازی فهم قرآن کریم، نگاه غالباً اختلاف انگیز نیست. مفسرین در مغرب عربی تونس تلاششان این است از طرح مسائل اختلاف انگیز پرهیز کنند که موضوع مهمی است. به طور کل جریان‌های مطالعات قرآنی در شمال آفریقا از همگرایی اسلامی بالایی برخوردار هستند که می‌تواند به تقریب مذاهب کمک کند.

قرآن و حدیث از گذشته و حال از دیدگاه شیعه و سنی

در ادامه این نشست، محمدرضا آرام، استاد علوم قرآن و حدیث از کانادا گفت: قرآن کریم در زمان پیامبر اکرم (ص) کتابت شده و اکنون فقط از نظر خطاطی تغییر کرده است. همچنین هیچ کدام از احادیث در کتب نقل شده دروغ نیستند و حدیث بین شیعه و سنی مشکل خاصی نداشته است؛ در واقع حدیث‌هایی بودند که در آن زمان گفته شده است.

استاد دانشگاه «تورنتو» کانادا همچنین به موضوع هارمونی قرآن و صوت مخصوص آن پرداخت و گفت که لازم است که در ترجمه و تفسیر متون قرآنی آهنگ آیات و سوره‌های قرآن رعایت شود. وی ادامه داد: از آنجایی که قرآن در همان زمان پیامبر (ص) جمع‌آوری و کتابت شده است، گفت: آیات قرآن با گذشت زمان تغییر نکرده و این مزیت کتاب مقدس اسلام بر کتب مقدس دیگر ادیان است.

قرآن را از گورستان‌ها خارج کنید

علی شریفی، استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در تهران سومین سخنران این نشست بود که بر ضرورت خارج کردن قرآن از گورستان‌ها و آوردن کلام وحی به سطح جامعه تأکید کرد و در ادامه به نقش مهم دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه در احیای تفکر قرآنی در جامعه اسلامی پرداخت.

وی در بخش دیگری از سخنان خود «قرآنیون» و «نومعتزلیان» را از جریان‌های مهم قرآنی دانست و گفت: قرآنیون نقش حدیث را در فرآیند استنباط و فهم نادیده می‌گیرند و برخاسته از تفکر «حسبنا کتاب الله» هستند. گروه «قرآنیون» در شبه قاره هند و جهان عرب از جمله شمال آفریقا طرفدارانی برای خود دارند.

این استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در بخش پایانی سخنان خود به جریان نومعتزلیان اشاره کرد و گفت: طرفداران این جریان قرائت و تعریف جدیدی از عقل دارند و نگاهی تاریخ‌گرایانه به قرآن دارند در حالی که در تفکر شیعه ناب بر این باور است که قرآن اختصاص به تاریخ و مکان خاصی ندارد.