شب قدر؛ شب نزول گنجینه پیام الهی

شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست. قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن می‌گوید. براساس آیات قرآن و روایات، ارزش شب قدر بیش از هزار ماه است. این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند. در آستانه دومین شب قد ر ماه رمضان، با حجت الاسلام احمدتقوایی به گفتگو پرداختیم.

اساس مفهوم شب قدر ریشه در کجا دارد؟

قدر به معنای شان و منزلت است و شب قدر یعنی شب مهم و با فضلیت که از هزار شب بالاتر است.شب قدر برترین و مهم‌ترین شب سال در فرهنگ اسلامی است. بنابر روایتی از پیامبر(ص)، شب قدر از موهبت‌های خدا بر مسلمانان است و هیچ‌یک از امت‌های پیشین از این موهبت برخوردار نبوده‌اند. در قرآن کریم، سوره‌ای کامل به توصیف و ستایش شب قدر اختصاص یافته و بدین نام (سوره قدر) خوانده شده است.در این سوره، ارزش شب قدر بیشتر از هزار ماه دانسته شده است. آیات یکم تا ششم سوره دخان نیز به اهمیت و رخدادهای شب قدر می‌پردازد.  بنابر آیات و روایات متعدد شیعه و اهل سنت، قرآن در این شب بر قلب پیامبر نازل شده است. قرآن کلام الهی است که از جانب مقام والای پروردگار در این شب  بر قلب پیامبر ص نازل شده است. قرآن دارای قدر و منزلت بلایی است و تمام راه های سعادتمندی بشر در آن وجود دارد.  نزول قرآن در این شب ، اهمیت شب قدر را مشخص می‌کند. 

 دقیقا این شب چندمین شب از ماه مبارک رمضان است؟
 تاریخ دقیق و مشخصی برای این شب تعیین نشده است اما بر اساس روایات شب نوزدهم، شبی است که در آن مقدرات تعیین می شوند. شب بیست و یکم شبی است که مقدرات کم یا زیاد شده و تغییر می کنند و شب بیست و سوم شبی است که مقدرات به امضای امام حاضر می رسد.

چرا تاریخ دقیق این شب مشخص نیست؟

به دلیل بالا بودن شان و منزلت ماه رمضان و آن هدفی که برای روزه تعیین شده است. هدف روزه تقوای الهی است. یعنی هدف خدا از روزه ایجاد تقوای الهی در وجود بندگان است . تقوا یعنی اینکه یک ملکه وجودی وعادت رفتاری ایجاد بشود که در بزنگاه ها و خطرات انسان را از افتادن در پرتگاه نجات دهد. یکی از دلایلی که این تاریخ دقیقا مشخص نشده این است که انسان با تمرین به سعه صدر و تقوا برسد.

به گفته علامه مجلسی، شب قدر از نظر علمای امامیه منحصر در یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان است و روایات نیز در این باره فراوان است. شیخ صدوق گفته است که اساتید ما اتفاق نظر دارند که احتمال زیاد شب قدر،‌ شب ۲۳ رمضان است. به گفته ملافتح الله کاشانی در کتاب منهج الصادقین نیز از نظر بیشتر علمای امامیه، شب قدر، شب ۲۳ رمضان است.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت