رسانه‌ای که شریک غم‌ها و شادی‌ها شد/ رادیو چگونه پیشتاز باشد؟

به گزارش خبرنگار مهر، چهارم اردیبهشت ماه روز رادیو بود روزی که در سال ۱۳۱۹ اولین میکروفن‌های رادیو روشن شد و البته هنوز رسانه‌ای اختصاصی و حتی فاخر و مهم برای هر خانواده‌ای بود. رادیو حالا ۸۲ ساله شده است و بسیاری از هنرمندان، برنامه سازان و گویندگان

حالا همزمان با روز رادیو برخی از پیشکسوت‌ها و هنرمندان رادیویی درباره رسانه‌ای که سال‌ها خانه دوم و حتی اولشان شده است سخن گفتند و یا چند خطی از این رسانه نوشتند که در زیر می‌خوانید.

علی‌اصغر نادرپور پیشکسوت گزارشگری رادیو در سخنانی به خبرنگار مهر بیان کرد: اولین کلام در رادیو در سال ۱۳۱۹ تا به امروز با قهر و آشتی همراه بوده و اما هستند بسیاری که همیشه خود را با رادیو همراه و همدل کرده و هر روز به اعتماد خود بیافزایند. پس باید بکوشیم تا در بین رسانه شنیداری ما (رادیو) با احترام به سواد رسانه‌ای شنونده، همچنان قرص و محکم و پویا در بین رسانه بدرخشد.

شریک همه غم‌ها و شادی‌های مخاطبین

عذرا وکیلی برنامه ساز و مجری پیشکسوت رادیو که چندین دهه جزو چهره‌های شاخص برنامه سازان رادیویی بوده است گفت: بعد از حدود ۵۰ سال کار مداوم و کسب تجارب مختلف و متنوع و همچنین حضور مستمری که طی این سالیان در رادیو داشتم به این نتیجه رسیدم که این رسانه از آغاز فعالیتش در ایران جزو یکی از مهمترین اعضای خانواده‌ای ایرانی به حساب آمده و همچنان این ارتباط خانوادگی به صورت ادامه دار و موثر در سطوح مختلف کماکان پا برجاست.

وکیلی در ادامه گفت: رادیو به عنوان عضوی بزرگ و مسئول، خانواده خودش را شریک همه غم‌ها و شادی‌های مخاطبین قرار داده است. هر چند که مدتی ارتباط بین رادیو و مخاطبینش به دلایل گوناگون با دشواری‌هایی روبرو شد اما با گسترش امکانات فنی، تولیدی و هنری دلسوزان، به لطف خدا توانست دوباره موقعیت خودش را بازسازی و جایگاه خودش را پیدا کرد. این بدین معناست که با توجه به سهولت دسترسی به رادیو در هر زمان و مکانی و پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه ارتباطات در کنار حضور جوانان کار آزموده و علاقمند به طور حتم جایگاه رادیو بیش از آنچه امروز می‌شنویم بالاتر و مثمرثمرتر خواهد شد.

رضا خضرایی گوینده پیشکسوت رادیویی به مناسب سالروز تاسیس رادیو در ایران نیز در یادداشتی نوشت:

یک روز، ناگهان، صدایی در گوش تمام شهر پیچید و به همه سلام گفت!

صدا نابهنگام بود، اما از مدت‌ها پیش همه انتظارش را می‌کشیدند. جایش خالی بود تا سکوت مردم را به سمت نغمه‌ها و واژه‌های امید

زندگی ساز پل بزند!

ناگهان، آغاز شد و از آن روز -چهارم اردیبهشت سال ۱۳۱۹ -رادیو در همه لحظه‌ها، با تمام لهجه‌ها و لحن‌های زیبا، با اهالی این سرزمین سخن گفت!

از آن روز، این صدای گرم میهمان خانه‌های مردم شد. رادیو همواره دل‌ها را به انسی زیبا، زندگانی را به تداومی شورانگیز و خستگی‌ها را به امیدی روشن فراخوانده است!

برخی امواج آرام صدا از رادیو را به نسیم تشبیه کرده‌اند! نسیم می‌وزد تا با ملایمت روح‌انگیز و زندگی بخش خود، جان طبیعت را بیدار کند. همکاران رادیو نیز با رسالتی آگاهانه، روح انسان سازی و امید را در مخاطب زنده می‌کنند!

روز رادیو بر شنوندگان و همدلان همیشگی و همکاران پر توان و تلاشگر، مبارک و فرخنده باد!

تخصص‌گرایی و تغییر در محتوا مهمترین مزیت رادیو

آدابی که از برنامه سازان برجسته رادیویی است و مدتهاست به صورت تخصصی در حوزه سلامت اقدام به تولید برنامه‌های فاخر می‌کند گفت: تقریباً به مدت ۲۰ سال است که در رسانه رادیو کار می‌کنم.به طور کلی در این زمان با فرازها و فرودهای زیادی روبرو بوده‌ایم ولی در نهایت توانستیم با تلاش و پشتکار مسیر خود را ادامه دهیم. چون رادیو رسانه‌ای بسیار شاخص و در دسترس است که به خاطر مزایای زیادی که دارد می‌توان آن‌را رسانه‌ای گرم و پویا دانست. به همین خاطر باید گفت که مردم هم توجه ویژه ای به آن دارند زیرا با گذشت زمان شاهد تغییر مثبت بسیاری در برنامه‌ها بودیم. از سویی با توسعه شبکه‌های رادیویی و افزایش تعداد آنها در بخش‌های عمومی، اختصاصی و تخصصی باعث تجلی هرچه بیشتر این رسانه در ابعاد مختلف نیز شدیم.

آدابی در خصوص نقش موثر رادیو افزود: در حقیقت تغییر رویکردها در کنار افزایش کمی و کیفی شبکه‌های رادیویی زمینه ساز تجلی جایگاه مخاطب در این رسانه شد. البته باید توجه کرد که رسانه‌های تصویری اساساً به خاطر استفاده از جلوه‌های بصری به صورت طبیعی تفاوت‌هایی را میان رادیو و آنها ایجاد می‌کند.

وی همچنین بیان کرد: باید توجه کرد که تنها ابزار رادیو موسیقی و کلام است که باید بر اساس آنها مفاهیم و احساسات را منتقل کرد. اما رادیو به خاطر شاخصه‌های مختلف کماکان متشخص است. از سویی باید توجه کرد که مزایای ماندگار رادیو توانست آن‌را به عنوان یک رسانه فاخر و اصیل معرفی کند. در حقیقت این دو موضوع مهم رادیو را ماندگار کرده است.

تطبیق سریع با زمان و مکان مولفه رادیوی مطلوب

محمد مهدی سدیفی پیشکسوت تهیه‌کنندگی و مدرس دانشگاه نیز در سخنانی گفت: رادیو در طول زمان نه تنها در ایران بلکه در همه جای جهان، جایگاه خاصی داشته و هنوز هم دارد. منتهی همان طور که در طول زمان همه چیز دچار تغییر شده، رادیو هم دچار تغییراتی شده است.

وی با اشاره به رویکرد رادیوهای جهانی بیان کرد: آن رادیوهایی در جهان موفق هستند که بتوانند خودشان را هرچه سریع‌تر با شرایط زمان و مکان روز تطبیق بدهند. این یکی از موارد مهم در یک رادیوی مطلوب، با مخاطبان زیاد است.

سدیفی تصریح کرد: به دلیل اینکه رادیو رسانه‌ای تخیل آفرین است و با این تخیل آفرینی که رادیو در مخاطبین ایجاد می‌کند مستلزم مطالعات، تحقیقات، پژوهش‌ها و به روز بودن است. اگر رادیو بتواند این شرایط را برای ساخت برنامه‌هایش ایجاد کند، می‌تواند رادیوی موفقی باشد و به همین ترتیب می‌تواند در آینده پیش رو، رسانه‌ای تاثیر گذار برای مخاطبین باشد.

قدرت انتشار اخبار موثق با اتکا به مزیت دسترس بودن

عبدالله فجری گوینده برنامه «تقویم تاریخ» رادیو ایران نیز در سخنانی عنوان کرد: رادیو به دلیل اینکه به راحتی در اختیار عموم قرار می‌گیرد، همیشه از جایگاه خاصی در میان سایر رسانه‌ها برخوردار بوده است، لذا باید فرایند اطلاع رسانی این رسانه به گونه‌ای باشد که شنونده آن را در اولویت خودش قرار بدهد.

وی درباره نقش رادیو در آینده یادآور شد: رادیو نقش مهمی را می‌تواند در همه جا ایفا کند و هر چقدر بتواند قدرت انتشار اخبار موثق را با اتکا به مزیت دسترس بودن این رسانه در کنار برنامه سازی صحیح و اصولی مد نظر قرار بدهد، شاهد افزایش مخاطبان رادیویی می‌توانیم باشیم.

فاطمه نیرومند گوینده پیشکسوت رادیو نیز با اشاره به سالروز رادیو عنوان کرد: رادیو رسانه‌ای گرم، ژرف و عمیق است و برغم گسترش ارتباطات در جامعه بشری و نفوذ فضای مجازی در میان جوامع، اما همچنان در اعتمادسازی موفق بوده و مردم و مسئولان را به حرکت در می‌آورد. بطور مثال در سال‌های دفاع مقدس در جبهه‌ها، در میان هیاهوی موشک باران در زیرزمین خانه‌ها، در هیجان آزادی خرمشهر، در فراق و از دست دادن امام خمینی عزیزمان، در فراخوان کمک به هموطنان زلزله زده، در جشن‌های عاطفه و نیکوکاری، در هیمنه محور مقاومت و در شکوه و اقتدار حضور مردم در تمام صحنه‌ها این رادیو ست که می‌درخشد و نقطه اتصال است.

وی ادامه داد: با رادیو، مخاطب فکر می‌کند، احساساتش به غَلَیان می‌آید، قدرت تصویر سازی افزایش میابد و در نهایت ارزشهای معنوی و انسانی کشف و پررنگ می‌شود و همین ارتباطِ تنگاتنگ میان مخاطب و رادیو، ذهن را به چالش می‌کشد و می‌تواند هم افزایی امید و ارزش‌های انسانی کند. رادیو محترم است و می‌تواند احترام را در جامعه منتشر و تثبیت کند.

نیرومند با بیان اینکه برنامه سازان رادیو هنرمندان گمنام و بی ادعا و خالصی هستند ادامه داد: کسانی که نه مردم آنها را می‌شناسند و نه به دنبال کسب شهرت اند. آنها غالباً انسان‌هایی ساده و بی آلایش، محجوب و بی تکلف و در عین حال هوشمند و متفکر و سخت کوش اند. آنها از میان همین مردم اند که در غالب عوامل مختلف یک برنامه صادقانه خدمت می‌کنند.

وی عنوان کرد: بزرگترین غنیمت حرفه‌ای من کار کردن در کنار بهترین‌ها و نام‌آورترین اساتید و هنرمندان رادیو بوده است. خاطراتی بسیار ارزشمند در کنار زنده یاد مقبلی، زنده یاد رامین فرزاد، زنده یاد استاد عاملی، استاد مقامی، جاویدنیا، محبی، کاردان و بهروز رضوی و بسیاری دیگر از استادان کاربلد و هنرمند که سال‌ها از آنها آموخته‌ام و همیشه قدرشناس معرفت و حضور آنها بوده‌ام و خدا را شکر کرده‌ام.

برنامه‌ای که باعث شد جوانان شبانه تهران بیایند و عواملش را ببینند

رامین پور ایمان پیشکسوت و بازیگر نمایش‌های رادیویی نیز با اشاره به آشنایی اش با رادیو عنوان کرد: آشنایی من با رادیو از مغازه‌ها آغاز شد چراکه در منزل به خاطر اعتقادات پدر رادیو نداشتیم. حدوداً کلاس پنجم بودم که به یک مهمانی رفتیم. در آنجا یک رادیو مستطیل شکل با جلد چرمی به من نشان دادند و برای اولین بار سال ۱۳۴۲ داستان شب را روی پشت بام با ستارگان شنیدم و محو این جعبه جادویی شدم. برای اولین بار تابستان ۱۳۶۲ وارد رادیو شدم. کم کم با تمام هنرمندهایی که سال‌ها در ذهنم پرورانده بودم آشنا شدم. رامین فرزاد با صدای استثنایی اش را دوست داشتم، اکبر مشکین، تاجی احمدی، شمسی فضل الهی، ثریا قاسمی، مسعود تاجبخش، هوشنگ خلعتبری، هوشنگ امیر فضلی… ستارگانی بودند که توانستم در آن سال ببینم.

پورایمان درباره تاثیر رادیو بر سخن گفتن توضیح داد: ما بچه پایین شهر و جنوبی‌ترین منطقه تهران بودیم و گفتارمان با ادبیات معیار کمی فاصله داشت. اما گوش کردن به ادبیات نمایشی باعث شد در دوره دبیرستان نحوه صحبت کردن ما هم عوض شود. یکی از غصه‌های من این است که چرا امروزه رادیو و برنامه‌هایش این تاثیر را بر روی رفتار و گفتار افراد ندارد! من را با آن تفاوت تبدیل به آدمی دیگر کرد. امیدوارم افرادی با صداهای شناسنامه دار ورود کنند.

وی درباره یکی از تجربه‌های برنامه‌های پرمخاطب در رادیو جوان بیان کرد: آن زمانی که رادیو جوان ۱۸ ساعته بود از ما دعوت کردند برای برنامه‌ای به نام «شباهنگ» که از ساعت ۱۱ شب تا ۳ بامداد این برنامه به طول می‌کشید. دو نفر مجری داشت که این افراد یک نفر بنده بودم و نفر دوم دوست خوبم جناب آوایی بود. تهیه کننده برنامه هم آقای گلبن و آقای رضابالا سردبیر برنامه بودند. در آن زمان برنامه شباهنگ واقعاً طوفانی به پا کرده بود. ما در آن ساعت چیزی باید می‌گفتیم که یک جوان تا آن ساعت بیدار بمانند و ما را بشنود. خاطرم هست من ساعت‌ها در اتاق خودم سخنان ائمه را مرور می‌کردم و یادداشت می‌کردم. این جملات گهربار را به صورت جانانه تقدیم مخاطب می‌کردم و برنامه به برکت همین جملات بسیار گرفته بود. جوانان درد دل‌های خصوصی شان را با برنامه مطرح می‌کردند. حتی یادم می‌آید از مازندران یک شب آمده بودند درب جام جم عوامل برنامه را ببیند.

جعفر تاجیک پیشکسوت رادیو نیز در یادداشتی به همین مناسبت نوشت:

«۲۷ سال مثل باد از رو به روی چشمانم رژه رفت دلتنگ شدم هنوز دلم بهانه خانه دومم را می‌گیرد گاهی دلت بهانه‌هایی می‌گیرد که خودت انگشت به دهان می‌مانی.

گاهی دلتنگی هایی داری که فقط باید فریادشان بزنی اما سکوت می‌کنی گاهی چقدر دلت برای یک خیال راحت تنگ می‌شود رسانه خیال ساز رادیو جعبه‌های کوچک با محتوایی بیکران درست مثل قناتی فوتک که با جوی ظریف کیلومترها زمین را طراوت و شادابی می‌بخشد مثل نسیم که با ملایمت روح‌انگیز خود جان طبیعت را بیدار می‌کند و اصحاب رسانه سدا با درک و درایت آگاهانه خود روح انسان سازی را در طبیعت مخاطبان احیا می‌کنند و این نفس در محضر خدا تا ابدیت جریان خواهد داشت رادیو فقط یک جعبه کوچک نیست که فرهنگ ساز است که در تمام مقاطع و دوران‌ها خود نه تنها نشان داده که ثابت کرده است در زمان جنگ و صلح در زمان شادی و غم در زمان اضطراب و آرامش نه فقط برای طیف و گروهی خواست که برای پیر و جوان کوچک و بزرگ زن و مرد عالم و عامی باسواد و بی‌سواد شاید بزرگترین علت محبوبیت این جعبه جادویی همین باشد.

یاد برنامه‌های مختلف افتاده‌ام از راه شب شنبه و مادر رادیو، جهان سیاست و تحلیل‌های به روز و به موقع به افق آفتاب و دلتنگی های لحظات مناجات، عصرانه و آرامش توأم با شادی، سلام ایران و جنب و جوش صبحگاهی، نغمات و نمایش‌های رادیو و … که هر کدام مخاطب خود را داشت که همه با عشق و علاقه با پیامک و ارتباط تلفنی به من برنامه‌ساز انگیزه تلاش و تکاپو می‌دادند فقط به یک کلمه رسیدم یادش بخیر.

یاد همه همکاران پرتلاشم یاد آنهایی که دیگر نیستند مثل مهران دوستی جمیله بی نیاز عباس نعمتی حسین فاطمیان مسعود جان نثاری… و باز هم من و دلتنگی

یادش بخیر، رادیو هنوز دوستت دارم مثل گذشته…»