میزان، خبرگزاری قوه قضاییه ایران، با انتشارتصویری اعلام کرده است که از امروز دوشنبه پنجم اردیبهشت محدودیت فیزیکی کوچه اختر، محل حبس خانگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد از رهبران معترض به نتیجه انتخابات سال ۸۸ "برطرف شده" اما "اصل مراقبت" همچنان ادامه دارد.

پایگاه خبری "کلمه" وابسته به نزدیکان میرحسین موسوی اما "رفع حصر" را "خبرسازی رسانه‌های استبداد" توصیف کرده است.

قربان بهزادیان‌نژاد، مشاور میر حسین موسوی، نیز در گفتگو با "دیده‌بان ایران" ضمن تکذیب "خبر رفع حصر" نوشته "تا این لحظه هیچ تغییری به لحاظ ماهوی در حصر و وضعیت محصورین کوچه اختر ایجاد نشده است. فقط یک در اضافه آهنی را برداشته‌اند".

نزدیک به ۱۲ سال از حبس خانگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد و همچنین مهدی کروبی می‌گذرد.

آیا زهرا رهنورد از حصر آزاده شده است؟

نورنیوز رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی نیز در توییتی نوشته "کاهش تدریجی محدودیت‌های حفاظتی آقایان میرحسین موسوی و مهدی کروبی از چند سال قبل آغاز شده بود و روند فوق همچنان ادامه دارد".

این رسانه نزدیک به منابع امنیتی همچنین در ادامه گفته است که خانم زهرا رهنورد "بیشتر از دو سال است که هیچ‌گونه محدودیت حفاظتی ندارد".

نزدیکان خانواده موسوی و رهنورد در این مورد اظهار نظری نکرده‌اند.

خبرگزاری قوه قضائیه نیز در گزارش خود نوشته "روند کاهنده محدودیت‌ها" در سال‌های گذشته، "مشخصا متناسب با رفتار‌های آن‌ها [محبوسان] در میزان رعایت نظم عمومی و آرامش جامعه، تنظیم می‌شد".

بنابر این گزارش، با رفع محدودیت فیزیکی کوچه منتهی به منزل آقای موسوی و خانم رهنورد "رفت و آمد برای همسایه‌ او نیز تسهیل" می‌شود.

خبرگزاری قوه قضائیه همچنین تاکید کرده که بر اساس "شنیده‌ها... اصل مراقبت از فرد یاد شده با هدف پیشگیری از هرگونه آسیب به وی یا اقدامات خلاف قانون از سوی او، همچنان برقرار است."

حبس خانگی چگونه آغاز شد؟

حبس خانگی به دنبال فراخوان میرحسین موسوی و مهدی کروبی برای برگزاری تجمعی در ۲۵ بهمن سال ۸۹ و در حمایت از "بهار عربی" آغاز شد.

استقبال از این تجمع آن هم یک سال پس از ماجرای ریاست جمهوری سال ۸۸ که حکومت تاکید می‌کرد بر آن فائق آمده با واکنش تند مقامات مواجه شد و برخی از آنها حتی از تریبون‌های رسمی خواستار برخورد و "اعدام" آقایان موسوی و کروبی شدند.

تاریخ دقیق حصر خانگی موسوی و رهنورد روشن نیست. آنچه مشخص است از ۲۷‌ بهمن‌ماه سال ۱۳۸۹ ارتباط آن دو به طور کامل با بیرون قطع می‌شود.

قوه قضائیه می‌گوید آقای موسوی، خانم رهنورد و آقای کروبی بر اساس "مصوبه"‌ شورای عالی امنیت ملی در حبس خانگی قرار گرفتند.

اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده وقت پلیس ایران، اما گفته بود که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، "مسئولیت" حبس خانگی این افراد را شخصا به عهده گرفته است.

در نهایت احمد جنتی، امام جمعه وقت تهران در اولین نماز جمعه بعد از آن تجمع پیشنهاد کرد: "کاری که قوه قضاییه می‌تواند انجام دهد و من فکر می‌کنم که در اندیشه است که انجام دهد، این است که ارتباط این‌ها را به کلی از مردم قطع کند. در خانه آنها باید بسته شود، رفت و آمدهایشان محدود شود، نتوانند پیام بدهند و پیام بگیرند و تلفن و اینترنت آنها باید قطع شود و در خانه خود باید زندانی شوند."

این امر با ساخت دری فلزی در ورودی "کوچه اختر"، محل زندگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد و همچنین محاصره خانه مهدی کروبی و تخلیه خانه همسایگانش به سرعت عملی و حصر رسما آغاز شد.

زندگی روزانه موسوی و رهنورد چگونه می‌گذرد؟

در فاصله دو هفته‌ای بین ۲۷ بهمن تا دهم اسفند، خانه موسوی و رهنورد آرایش امنیتی می‌گیرد.

بسیاری از وسایل شخصی، نقاشی‌ها، اسناد و مدارک نخست‌وزیر پیشین ایران ضبط می‌شود. وسایل ارتباطی و تلفن‌های همراه‌شان را مصادره می‌کنند و حتی خط موبایل آقای موسوی به فروش می‌رسد.

مأموران در خانه، حیاط و کوچه دوربین‌های مداربسته نصب می‌کنند و پنجره‌ها را به طور کامل با حفاظ میله‌ای و ورقه‌های فلزی می‌پوشانند.

در این دوران موسوی و رهنورد نیز به طبقه دوم خانه منتقل می‌شوند. شماری از نیروهای امنیتی نیز در طبقه اول مستقر می‌شوند. در ماه‌های اول، محصوران در وضعیتی کاملا ایزوله به سر می‌برند و از تلویزیون، رادیو، روزنامه و هر گونه ملاقاتی محروم بودند.

به مرور زمان آقای موسوی و خانم رهنورد از طبقه دوم خانه به طبقه اول منتقل شدند.

همچنین پس از چند ماه اولیه حصر که در آن کتاب ممنوع بود آنها اکنون امکان یافته‌اند تا از کتابخانه که در طبقه زیر خانه است استفاده کنند. کتابخانه‌ای با چند صد جلد کتاب که آتلیه هنری آن دو نیز به شمار می‌آید. با گذشت چند ماه نخست از حصر، خانواده آنها می‌توانستند برایشان کتاب ببرند؛ کتاب‌هایی که برخی‌شان به دست‌شان می‌رسد و برخی‌شان نیز بازگردانده می‌شود.

بیشتر بخوایند: زندگی روزانه موسوی و رهنورد در حصر چگونه است؟

به گفته نزدیکان آقای موسوی و رهنورد بسیاری از محدودیت‌ها نسبت به شش سال اول حصر کمتر شده، اما هنوز بسیاری از محرومیت‌ها همچنان پابرجاست.

از میانه دهه نود شمسی به محصوران اجازه داده شد تا به منزل بستگان نزدیکشان رفت و آمد کنند و به تلفن و روزنامه دسترسی داشته باشند.

بعدتر، به آنها امکان ملاقات با بعضی شخصیت‌‌های سیاسی داده شد هرچند به شرط تایید نهادهای امنیتی. مهدی کروبی از اینگونه ملاقات‌ها استفاده کرد، ولی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد این شرایط را نپذیرفتند.

نزدیکان آقای موسوی و خانم رهنورد این شیوه رفع حصر را "قطره‌چکانی" خوانده بودند.

در ۱۲ سال گذشته، بارها اخباری از وضعیت جسمی نامناسب میرحسین موسوی ۸۰ ساله و زهرا رهنورد ۷۶ ساله منتشر بود.

در ویدیویی که هم‌زمان با تولد ۷۷ سالگی آقای موسوی منتشر شده بود، او در آن برای نماز خواندن از میز و صندلی استفاده می‌کرد. نزدیکان آقای موسوی این ویدیو را نشانه‌ای از وضعیت جسمی بد او عنوان کردند.

چرا حصر برداشته نمی‌شود؟

در سال‌های گذشته از چهره‌های سیاسی پیگیر رفع حبس خانگی رهبران معترضان سال ۱۳۸۸، نقل شده که شرط رفع حصر عذرخواهی و بازگشت از مواضع پیشین است.

آیت‌الله علی خامنه‌ای نیز در دیدار با گروهی از دانشجویان در سال ۹۲ گفته بود کسانی که در انتخابات سال ۸۸، "اردوکشی خیابانی" کردند، "چرا عذرخواهی نمی‌کنند؟"

این در حالی است که در چند سال گذشته مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد در موضع‌گیری‌ها و اظهارات خود حاضر به عذرخواهی نشده‌اند.

علاوه بر این، نزدیکان موسوی و رهنورد و کروبی این حبس را "غیرقانونی" می‌دانند و می‌گویند از همان آغاز حقوق شهروندی و تشریفات آیین دادرسی در آن رعایت نشده است.

بعد از ریاست‌جمهوری حسن روحانی، ابراز امیدواری‌هایی برای تغییر موضع حکومت از طریق رایزنی و پادرمیانی مطرح شد. بویژه آنکه رفع حصر از مطالبات اصلی رای دهندگان به آقای روحانی بود و او هم وعده داد که موضوع را پیگیری می‌کند.

اما به گفته خانواده این سه نفر، حل مشکل حصر در اولویت دولت او نبود و کماکان وزارت اطلاعات دولتش، مجری حصر بود.

میزان، خبرگزاری قوه قضاییه ایران، با انتشارتصویری اعلام کرده است که از امروز دوشنبه پنجم اردیبهشت محدودیت فیزیکی کوچه اختر، محل حبس خانگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد از رهبران معترض به نتیجه انتخابات سال ۸۸ "برطرف شده" اما "اصل مراقبت" همچنان ادامه دارد.

پایگاه خبری "کلمه" وابسته به نزدیکان میرحسین موسوی اما "رفع حصر" را "خبرسازی رسانه‌های استبداد" توصیف کرده است.

قربان بهزادیان‌نژاد، مشاور میر حسین موسوی، نیز در گفتگو با "دیده‌بان ایران" ضمن تکذیب "خبر رفع حصر" نوشته "تا این لحظه هیچ تغییری به لحاظ ماهوی در حصر و وضعیت محصورین کوچه اختر ایجاد نشده است. فقط یک در اضافه آهنی را برداشته‌اند".

نزدیک به ۱۲ سال از حبس خانگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد و همچنین مهدی کروبی می‌گذرد.

آیا زهرا رهنورد از حصر آزاده شده است؟

نورنیوز رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی نیز در توییتی نوشته "کاهش تدریجی محدودیت‌های حفاظتی آقایان میرحسین موسوی و مهدی کروبی از چند سال قبل آغاز شده بود و روند فوق همچنان ادامه دارد".

این رسانه نزدیک به منابع امنیتی همچنین در ادامه گفته است که خانم زهرا رهنورد "بیشتر از دو سال است که هیچ‌گونه محدودیت حفاظتی ندارد".

نزدیکان خانواده موسوی و رهنورد در این مورد اظهار نظری نکرده‌اند.

خبرگزاری قوه قضائیه نیز در گزارش خود نوشته "روند کاهنده محدودیت‌ها" در سال‌های گذشته، "مشخصا متناسب با رفتار‌های آن‌ها [محبوسان] در میزان رعایت نظم عمومی و آرامش جامعه، تنظیم می‌شد".

بنابر این گزارش، با رفع محدودیت فیزیکی کوچه منتهی به منزل آقای موسوی و خانم رهنورد "رفت و آمد برای همسایه‌ او نیز تسهیل" می‌شود.

خبرگزاری قوه قضائیه همچنین تاکید کرده که بر اساس "شنیده‌ها... اصل مراقبت از فرد یاد شده با هدف پیشگیری از هرگونه آسیب به وی یا اقدامات خلاف قانون از سوی او، همچنان برقرار است."

حبس خانگی چگونه آغاز شد؟

حبس خانگی به دنبال فراخوان میرحسین موسوی و مهدی کروبی برای برگزاری تجمعی در ۲۵ بهمن سال ۸۹ و در حمایت از "بهار عربی" آغاز شد.

استقبال از این تجمع آن هم یک سال پس از ماجرای ریاست جمهوری سال ۸۸ که حکومت تاکید می‌کرد بر آن فائق آمده با واکنش تند مقامات مواجه شد و برخی از آنها حتی از تریبون‌های رسمی خواستار برخورد و "اعدام" آقایان موسوی و کروبی شدند.

تاریخ دقیق حصر خانگی موسوی و رهنورد روشن نیست. آنچه مشخص است از ۲۷‌ بهمن‌ماه سال ۱۳۸۹ ارتباط آن دو به طور کامل با بیرون قطع می‌شود.

قوه قضائیه می‌گوید آقای موسوی، خانم رهنورد و آقای کروبی بر اساس "مصوبه"‌ شورای عالی امنیت ملی در حبس خانگی قرار گرفتند.

اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده وقت پلیس ایران، اما گفته بود که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، "مسئولیت" حبس خانگی این افراد را شخصا به عهده گرفته است.

در نهایت احمد جنتی، امام جمعه وقت تهران در اولین نماز جمعه بعد از آن تجمع پیشنهاد کرد: "کاری که قوه قضاییه می‌تواند انجام دهد و من فکر می‌کنم که در اندیشه است که انجام دهد، این است که ارتباط این‌ها را به کلی از مردم قطع کند. در خانه آنها باید بسته شود، رفت و آمدهایشان محدود شود، نتوانند پیام بدهند و پیام بگیرند و تلفن و اینترنت آنها باید قطع شود و در خانه خود باید زندانی شوند."

این امر با ساخت دری فلزی در ورودی "کوچه اختر"، محل زندگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد و همچنین محاصره خانه مهدی کروبی و تخلیه خانه همسایگانش به سرعت عملی و حصر رسما آغاز شد.

زندگی روزانه موسوی و رهنورد چگونه می‌گذرد؟

در فاصله دو هفته‌ای بین ۲۷ بهمن تا دهم اسفند، خانه موسوی و رهنورد آرایش امنیتی می‌گیرد.

بسیاری از وسایل شخصی، نقاشی‌ها، اسناد و مدارک نخست‌وزیر پیشین ایران ضبط می‌شود. وسایل ارتباطی و تلفن‌های همراه‌شان را مصادره می‌کنند و حتی خط موبایل آقای موسوی به فروش می‌رسد.

مأموران در خانه، حیاط و کوچه دوربین‌های مداربسته نصب می‌کنند و پنجره‌ها را به طور کامل با حفاظ میله‌ای و ورقه‌های فلزی می‌پوشانند.

در این دوران موسوی و رهنورد نیز به طبقه دوم خانه منتقل می‌شوند. شماری از نیروهای امنیتی نیز در طبقه اول مستقر می‌شوند. در ماه‌های اول، محصوران در وضعیتی کاملا ایزوله به سر می‌برند و از تلویزیون، رادیو، روزنامه و هر گونه ملاقاتی محروم بودند.

به مرور زمان آقای موسوی و خانم رهنورد از طبقه دوم خانه به طبقه اول منتقل شدند.

همچنین پس از چند ماه اولیه حصر که در آن کتاب ممنوع بود آنها اکنون امکان یافته‌اند تا از کتابخانه که در طبقه زیر خانه است استفاده کنند. کتابخانه‌ای با چند صد جلد کتاب که آتلیه هنری آن دو نیز به شمار می‌آید. با گذشت چند ماه نخست از حصر، خانواده آنها می‌توانستند برایشان کتاب ببرند؛ کتاب‌هایی که برخی‌شان به دست‌شان می‌رسد و برخی‌شان نیز بازگردانده می‌شود.

بیشتر بخوایند: زندگی روزانه موسوی و رهنورد در حصر چگونه است؟

به گفته نزدیکان آقای موسوی و رهنورد بسیاری از محدودیت‌ها نسبت به شش سال اول حصر کمتر شده، اما هنوز بسیاری از محرومیت‌ها همچنان پابرجاست.

از میانه دهه نود شمسی به محصوران اجازه داده شد تا به منزل بستگان نزدیکشان رفت و آمد کنند و به تلفن و روزنامه دسترسی داشته باشند.

بعدتر، به آنها امکان ملاقات با بعضی شخصیت‌‌های سیاسی داده شد هرچند به شرط تایید نهادهای امنیتی. مهدی کروبی از اینگونه ملاقات‌ها استفاده کرد، ولی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد این شرایط را نپذیرفتند.

نزدیکان آقای موسوی و خانم رهنورد این شیوه رفع حصر را "قطره‌چکانی" خوانده بودند.

در ۱۲ سال گذشته، بارها اخباری از وضعیت جسمی نامناسب میرحسین موسوی ۸۰ ساله و زهرا رهنورد ۷۶ ساله منتشر بود.

در ویدیویی که هم‌زمان با تولد ۷۷ سالگی آقای موسوی منتشر شده بود، او در آن برای نماز خواندن از میز و صندلی استفاده می‌کرد. نزدیکان آقای موسوی این ویدیو را نشانه‌ای از وضعیت جسمی بد او عنوان کردند.

چرا حصر برداشته نمی‌شود؟

در سال‌های گذشته از چهره‌های سیاسی پیگیر رفع حبس خانگی رهبران معترضان سال ۱۳۸۸، نقل شده که شرط رفع حصر عذرخواهی و بازگشت از مواضع پیشین است.

آیت‌الله علی خامنه‌ای نیز در دیدار با گروهی از دانشجویان در سال ۹۲ گفته بود کسانی که در انتخابات سال ۸۸، "اردوکشی خیابانی" کردند، "چرا عذرخواهی نمی‌کنند؟"

این در حالی است که در چند سال گذشته مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد در موضع‌گیری‌ها و اظهارات خود حاضر به عذرخواهی نشده‌اند.

علاوه بر این، نزدیکان موسوی و رهنورد و کروبی این حبس را "غیرقانونی" می‌دانند و می‌گویند از همان آغاز حقوق شهروندی و تشریفات آیین دادرسی در آن رعایت نشده است.

بعد از ریاست‌جمهوری حسن روحانی، ابراز امیدواری‌هایی برای تغییر موضع حکومت از طریق رایزنی و پادرمیانی مطرح شد. بویژه آنکه رفع حصر از مطالبات اصلی رای دهندگان به آقای روحانی بود و او هم وعده داد که موضوع را پیگیری می‌کند.

اما به گفته خانواده این سه نفر، حل مشکل حصر در اولویت دولت او نبود و کماکان وزارت اطلاعات دولتش، مجری حصر بود.