نسل‌کشی ارمنیان به‌روایت اسناد وزارت خارجه آلمان

به گزارش خبرنگار مهر، نشر افکار کتاب «نسل کشی ارمنی: شواهدی از بایگانی‌های وزارت خارجه آلمان (۱۹۱۵-۱۹۱۶)» اثر ولفگانگ گوست، مقدمه واهاک دادریان و ترجمه پروین دانشور، منتشر می‌کند.

ارمنیان و بسیاری از مورخان اروپایی و آمریکایی همواره معتقد بوده‌اند که بایگانی وزارت امور خارجه آلمان، پس از ترکیه، ‏مهم‌ترین اسناد این جنایات را در خود دارد و بهترین مکان برای درک وقایع مرتبط با نژادکشی ارمنیان است و بازگشایی احتمالی این بایگانی می‌تواند حقایق بسیاری را درباره نقش دولت آلمان در این جنایات و همچنین وقایع رخ داده در ‏طول سال‌های ۱۹۱۵ـ ۱۹۱۸م از سوی حکومت عثمانی، برملا سازد.‏

آلمان همچنین نقش بسزایی در سانسور اخبار مرتبط با نسل کشی ارمنیان داشته است. برای مثال، ‏کلیسای پروتستان آلمان یکی از مراکزی بوده که وظیفه سانسور اطلاعات را بر عهده داشته است. این میان، تلاش‌های یوهانس لپسیوس، کشیش و مبلغ آلمانی، برای جلب توجه آلمانی‌ها به رنج ارمنیان جالب ‏توجه است. او در ۱۹۱۶م، گزارشی در مورد کشتار وسیع ارمنیان، به بیست هزار کشیش آلمانی ‌فرستاد. این ‏گزارش هرگز به مقصد نرسید زیرا کلیسای پروتستان، که لپسیوس نیز عضو آن بود، وظیفه سانسور را برعهده داشت و همسو ‏با حکومت آلمان عمل می‌کرد.‏

ولفگانگ گوست،خبرنگار، مورخ و سردبیر سابق روزنامه اشپیگل آلمان، حدود دو دهه مشغول تحقیق ‏در بایگانی ‌های دولتی وزارت امور خارجه آلمان بود. او در ۲۰۱۳، کتاب«نسل کشی ارمن»‎ ‎را نوشت. گوست در این کتاب برای اولین بار صدها سند و مدرک در خصوص نژادکشی ارمنیان ارائه کرد که این اسناد و مدارک نقش آلمان ‏در این جنایت را فراتر از یک شاهد و متحد جنگی نمایان ساخت.

در این کتاب مدارک متعددی ارائه شده که نشان می‌دهد مقامات آلمانی به خوبی از سیاست پاک سازی قومی عثمانی‌ها ‏اطلاع داشتند و در برخی مواقع آن را تأیید نیز کرده‌اند. ‏یکی از صدها مدرک‎ ‎منتشر شده در این کتاب، یادداشت ۱۵ اوت ۱۹۱۵م، دریاسالار ویلهلم آنتون سوشون، ‏فرمانده آلمانی ناوگان دریایی عثمانی ـ ترکی است. سوشون در یادداشت خـود چنـین نوشتـه است: «ترکیه با دقت و رازداری بسیاری در مورد ارمنیان عمل می ‌کند. سه چهارم آنها از بین رفته‌اند... ‏وقتی کـار را با آخرین ارمنی یکسره کنند، زمـان نجات برای ترکیه فرا می‌رسد.»‏‎

ولفگانگ گوست در این کتاب، به اظهارات قیصر وقت آلمان، بتمان هولوگ، نیز اشاره می ‌کند که گفته ‏بود:‏ ‏«تنها هدف ما این است که تا پایان جنگ ترکیه را در کنار خود داشته باشیم و سرنوشت ارمنیان برای ما ارزشی ‏ندارد.»‏

در خصوص نقش آلمان در نژادکشی ارمنیان نامیک چینار، ‏نویسنده و محقق ترک، طی تحقیقاتی به بررسی نقش ‏افسران آلمانی در این نژادکشی پرداخته. وی در ۲۰۱۴م در مقاله‌ای در روزنامه طرف، ‏چاپ استانبول، نوشت: ‏«از یاد نبریم که سربازان و درجه ‌داران آلمانی بارها دستوراتی برای اجرای عملیات جنایتکارانه به افسران ارتش ‏امپراتوری عثمانی و فرماندهان ترکان جوان داده‌اند. به نظر من نمی‌توان نقش فرماندهان آلمانی شاغل در ارتش ترکیه را ‏نادیده گرفت.»