سیاستگذاری در عرصه هیأت از مصادیق سیاستگذاری فرهنگی است

به گزارش خبرنگار مهر، هفتمین نشست علمی «آرمان هیأت» با حضور سید محمدحسین شجاعی و مجتبی نصراللهی در اندیشکده هیأت و آئین‌های مذهبی برگزار شد.

شجاعی در ابتدای بحث به ارتباط بین نظام سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی و نظام‌های آماری در سطح ملی یا سطح بخشی پرداخت. او با اشاره به اینکه نظام‌های آماری به مثابه سیستم بینایی برای فرآیندهای سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی است و مطلوب بودن یا نبودن نقشه طراحی شده توسط سیاست گذار را مشخص می‌کند، گفت: ما از استعاره «حکمرانی با چشم‌های بسته» استفاده کردیم. در نظام حکمرانی مجموعه‌ای از مکانیزم‌ها طراحی می‌شوند و مجموعه‌ای از روابط قدرت شکل می‌گیرد برای اینکه به یک هدف جمعی و اجتماعی دست یابند. اگر این نظام حکمرانی را به یک انسان تشبیه کنیم سیستم آماری یا نظام‌های آماری به منزله چشم این انسان محسوب می‌شوند؛ به تعبیر دیگر برای اینکه انسان جلوی خود را ببیند و موانع را تشخیص دهد مسیر درست را پیدا کند به این سیستم بینایی نیاز دارد که این کارکرد را نظام‌های آماری برای فرآیندهای سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی فراهم کنند.»

عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فن‌آوری در ادامه بحث به اهمیت وجود چارچوب‌های مفهومی در هر دو نظام سیاست‌گذاری و نظام آماری برای تعامل این دو دستگاه اشاره و اضافه کرد: «سیاست‌گذاری؛ علم استفاده از منابع محدود و اولویت‌دهی به منابع محدود برای رسیدن به مقاصد است. در این صورت باید منابعی را که در اختیار دارید اولویت‌بندی کنید. در بخش تدوین سیاست بر اساس شناختی که از مسئله و موقعیت و سهم تأثیر متغیرها پیدا کرده‌اید و با توجه به هدفی که قصد رسیدن به آن را دارید می‌توانید گزینه‌های مناسب را شناسایی کنید و تصمیمات درست بگیرید. چارچوب‌های مفهومی به ما برای اینکه بتوانیم سیستم‌های پویا را بهتر درک کنیم و به تبع آن سیاست‌گذاری دقیق‌تر و منطقی‌تر و معقول‌تر داشته باشیم کمک می‌کنند. اگر یک چارچوب مفهومی و یک نظریه برای سیاست‌گذاری وجود نداشته باشد منجر به بروز تعارض در فرآیند سیاست‌گذاری خواهد شد.»

شجاعی جامعیت نظام ارزیابی، حاکمیت یک شیوه تفکر مشخص از ابتدا تا انتهای فرایند سیاستگذاری و داشتن مجموعه منسجمی از شاخص‌ها را از جمله دستاوردهای داشتن چارچوب مفهومی برشمرد.

وی همچنین در مورد نقش چارچوب مفهومی در نظام آماری هم گفت: «وقتی سیاست‌ها با یک چارچوب مفهومی درست طراحی شود کمک می‌کند شاخص‌های مناسبی داشته باشیم و یک نظام آماری خوب طراحی کنیم تا بتواند این شاخص‌ها را به طور صحیح اندازه‌گیری کند، داده‌هایش را گردآوری کند و به خوبی گزارش کند. این نظام آماری می‌تواند به فرآیند سیاست‌گذاری کمک کند.»

در ادامه مجتبی نصراللهی دیگر سخنران این نشست سخنان خود را با تعریف نظام آماری آغاز کرد: «نظام آماری شامل مجموعه‌ای از بازیگران مستقیم شامل استفاده‌کنندگان از آمار، تولیدکنندگان آمار و ارائه‌کنندگان داده‌هاست بازیگران غیر مستقیم نیز شامل فراهم‌کنندگان زیرساخت‌های مختلف حقوقی، مالی، آی‌سی‌تی، فنی و … است. بنابراین تمام اینها باید دست به دست هم بدهند تا یک نظام آماری شکل بگیرد که با همکاری و هماهنگی نظام‌مند به دنبال جمع‌آوری، تولید و انتشار و توسعه آماری در حوزه مورد نظر هستند.»

نصراللهی نقطه شروع نظام آماری را اهداف و موضوعات مهم سیاست‌گذاری دانست و افزود: «تا زمانی که اهداف و موضوعات سیاست‌گذاری مشخص نباشند نمی‌توانیم نظام آماری را به درستی شروع کنیم. در واقع پس از اینکه متوجه شدیم که اهداف سیاست‌گذار چیست قدم اول این است که ما بتوانیم شاخص‌ها را طراحی کنیم؛ بنابراین طراحی شاخص‌ها ارتباط بسیار مستقیمی دارد با اهداف و موضوعات مهم سیاست. اما شاخص‌ها چطور طراحی می‌شوند و با چه مدلی طبقه‌بندی می‌شوند و جامعیت آنها از کجا می‌آید؟ چارچوب مفهومی است که شاخص‌ها را توسعه می‌دهد و طبقه‌بندی می‌کند. برای بحث شاخص‌ها نیازمند بحث و داده‌های آماری هستیم.»

نصر اللهی سیاستگذاری در عرصه هیأت و آئین‌ها عزاداری را به عنوان یکی از مصادیق سیاستگذاری فرهنگی، مستلزم طراحی چارچوب‌های مفهومی متناسب با فرآیند سیاست‌گذاری حوزه هیأت و همچنین طراحی چارچوب مفهومی متناسب با فرآیند تولید آمار و با هدف ایجاد نظام آماری دانست.

این سلسله‌نشست‌ها با موضوع «سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در موضوع هیأت و آئین‌های مذهبی» توسط اندیشکده هیأت و آئین‌های مذهبی برگزار می‌شود.