هیچ شبهه‌ای بر سر نام خلیج‌فارس نیست

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نادر کریمیان سردشتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری که در وبینار تخصصی روز ملی خلیج‌فارس سخن می‌گفت با بیان مواردی در خصوص شناخت‌نامه بزرگ‌بن شهریار رامهرمزی دریانورد شهیر ایرانی و صاحب عجایب‌الهند، بزرگ‌بن شهریار رامهرمزی را دریا نوردی مشهور، ناخدای کشتی و نویسنده کتاب عجیب‌الهند خواند.

وی با اشاره به مطالعات گسترده‌اش در حوزه آب و علوم آب که به چاپ ۱۲ کتاب در این حوزه منجر شده است گفت: سه جلد این کتاب‌ها مربوط به دانشنامه مشاهیر فنون آب، آبیاری و سازه‌های آبیاری است که در آنها به دریانوردان دوره‌های هخامنشی تا صفویه، زندیه و افشار اشاره و خدمات آنها گزارش شده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: مسئله علوم آب و دریایی مقوله‌ای بسیار مهم است که متأسفانه با توجه به ارزش و اهمیت آن کمتر مورد توجه قرارگرفته و کتاب‌های اندکی در دوره معاصر در این زمینه نوشته شده و باید اهتمام بیشتری در معرفی این شخصیت‌ها داشته باشیم.

وی در ادامه به برخی از شخصیت‌ها و دریانوردانی که نام آنها در کتاب عجایب‌الهند آمده است اشاره کرد و گفت: در این کتاب داستانهای اعجاب انگیزی مطرح شده که برخی به دلیل شگفتی معتقدند قابل باور نیستند.

کریمیان سردشتی اظهارکرد: اگر به این داستان‌ها از نظر ادبی بنگریم این کتاب یک اثر ارزشمند محسوب می‌شود که در آن ۱۳۶ گزارش تاریخی-دریایی در حوزه دریانوری تدوین شده است.

وی با اشاره به اینکه حوزه خلیج‌فارس دریانوردان، دانشمندان و نوابغی را در خود داشته که گمنام‌اند و این کتاب که در قرن چهارم هجری قمری تدوین شده تنها منبعی است که این افراد را به ما می‌شناساند تصریح‌کرد: این کتاب در سال ۱۳۴۸ توسط محمد ملک‌زاده از زبان عربی به زبان فارسی برگردانده شده و در ۲ هزار نسخه به چاپ رسیده است.

غلامرضا زعیمی نویسنده و پژوهشگر مطالعات هرمزگان پژوهشی و خلیج فارس نیز در این نشست با اشاره به میراث‌تاریخی و همگرایی فرهنگی مردمان خلیج‌فارس، خلیج‌فارس را یکی از مهم‌ترین و پر مناقشه آمیزترین دریاهایی خواند که در جهان وجود دارد و گفت: شاید هیچ دریایی اینگونه در ایفای نقش حائز اهمیت نباشد.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه هیچ شبهه‌ای بر سر نام این دریا نیست و من قصد ندارم در این مجال به این مسئله بپردازم تصریح کرد: زیرا آنچه در منابع تاریخی و جغرافیایی تاکنون به درستی عنوان شده نام‌هایی مانند دریای فارس، بحرالفارس و … است و تمام اسناد و منابع موجود در سطح جهان بر این نام‌ها تأکید دارند و اگر شبهه‌هایی ایجاد شده ارزش پرداختن ندارند و علمی نیستند و مسائل سیاسی‌اند که توسط کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس راجع به آن صحبت می‌شود.

او افزود: خلیج‌فارس به لحاظ تاریخی کانون یکی از نخستین تمدن‌های بشری به حساب می‌آید و مردمانی که دارای قدمت تاریخی و اصالت تاریخی هستند می‌توان در یک توالی تاریخی میراث آنها را یافت و این میراث‌تاریخی مجموعه‌هایی از داشته‌ها و کنش‌هایی است که مردمان انجام داده‌اند و به عنوان یک میراث‌تاریخی از خود به جا گذشته و به دیگران منتقل کرده‌اند.

زعیمی در ادامه به دوره اساطیری و تاریخی در شاهنامه فردوسی اشاره کرد و گفت: ملت‌هایی بهترین اسطوره‌ها را دارند که از توالی و اصالت تاریخی برخوردارند، این ملت‌ها اسطوره‌های عمیق‌تری خواهند داشت و اهالی خلیج‌فارس از این دسته‌اند.

او اظهار کرد: اگر تاریخ خلیج‌فارس را مطالعه کنیم می‌بینیم که در پهنه این دریای با اهمیت اساطیر مختلفی شکل گرفته و در قالب قصه‌ها و داستانها به نسل‌های دیگر منتقل شده‌اند و اینگونه در حال حاضر ما از اصالت تاریخی ملتی که در جوار این دریا زندگی کرده و حیاتشان به آن متصل بوده‌است باخبر می‌شوید.

خلیج‌فارس میراث‌معنوی ایرانیان است

مژگان اسماعیلی رئیس پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون در ادامه با اشاره به نامگذاری روز ملی خلیج فارس همزمان با سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس به رهبری امام قلی خان گفت: این پژوهشکده در کنار برگزاری نشست‌های تخصصی گرامیداشت مناسبت‌های تقویم ملی را نیز در برنامه دارد.

وی با اشاره به جایگاه ارزشمند خلیج‌فارس در طول تاریخ تصریح کرد: خلیج‌فارس همواره مورد نظر قدرت‌های بزرگ، بازرگانان و تجار بوده است و در حوزه فرهنگ تمدنی ما جایگاه بالایی دارد بطوری‌که شایسته است ما اقدامات ارزشمندی و در خوری را برای بزرگداشت این منطقه استراتژیک انجام دهیم.

این زبان‌شناس با بیان اینکه ایرانیان در طول تاریخ و از زمان امام قلی‌خان، رئیس علی دلواری و … تا ۸ سال دفاع مقدس از خلیج‌فارس حراست کرده‌اند افزود: خلیج‌فارس تنها از نظر استراتژیک و به لحاظ یک مرکز فرهنگی و تمدنی بودن مهم نیست بلکه به عنوان یک میراث‌معنوی برای ما برخوردار است.

اسماعیلی گفت: مطالعات باستان‌شناسی قدمت و سابقه این منطقه را برای مشخص کرده و ما باید به بهترین شکل ممکن از آن حفاظت کنیم که در این راستا پژوهشگاه و به طور اخص پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌ها در هر سه گروه توان فعالیت و پژوهش را دارد..

وی گفت: امیدواریم با حضور دستگاه‌های مرتبط بتوانیم سال آینده برای بزرگداشت روز ملی خلیج‌فارس همایش حضوری برگزار کنیم و بزودی دبیر خانه این همایش دایر می‌شود تا بتوانیم با برنامه‌ریزی و هماهنگی از حضور پژوهشگران و صاحبنظران این حوزه استفاده کنیم.