روزهای پایانی دادگاه حمید نوری؛ وکیل شاهدان: متهم رئیس دفتر مقیسه بود و نقشی موثر در اعدام‌ها داشت

نود و یکمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت، روز دوشنبه دوازدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ با ارائه دفاعیه نهایی کنت لوئیس، چهارمین وکیل مدافع برخی از شاکیان پرونده که همگی از اعضاء سازمان مجاهدین خلق ایران هستند در استکهلم سوئد برگزار شد.

کنت لوئیس نخست عید فطر را به حمید نوری و تمام مسلمانان در سراسر جهان تبریک گفت. او از دادستان های پرونده برای ارائه کیفرخواستی محکم در این پرونده تشکر کرد. او گفت با که او و موکلینش با تمامی مندرجات کیفرخواست دادستان ها به جز یک مورد کاملا موافق هستند.

نکته مورد اختلاف ارزیابی دادستان ها از درگیری مسلحانه سازمان مجاهدین با حکومت ایران در عملیات معروف به فروغ جاویدان است. کنت لوئیس گفت او برخلاف دادستان های این پرونده معتقد است که عملیات فروغ جاویدان در امتداد جنگ ایران و عراق نبوده و درگیری مسلحانه بین المللی محسوب نمی شود.

کنت لوئیس گفت وکلای مدافع حمید نوری دو نظریه کارشناسی جدید را در ساعات پایانی روز یکشنبه به دادگاه ارائه کردند و حالا باید دید که آنها فردا و پس فردا به چه شکلی از وقت دفاع شان استفاده خواهند کرد.

بخش نخست دفاعیه کنت لوئیس به توضیح تاریخچه شکل گیری سازمان مجاهدین خلق ایران اختصاص داشت. او گفت به جز مسعود رجوی تمامی بنیانگذاران این سازمان در سال ۱۹۷۲ اعدام شدند. مسعود رجوی نیز حبس ابد گرفت. او توضیح داد که چگونه شکل گیری قانون اساسی جدید کشور و گنجاندن رهبری ولایت فقیه باعث شد تا اختلافات میان سازمان مجاهدین و جناح انقلابیون وابسته به خمینی و شخص خود او بالا بگیرد. او گفت خمینی از شرکت مسعود رجوی در انتخابات ریاست جمهوری - علی رغم حمایت بالای اقشار گوناگون از او - جلوگیری کرد.

کنت لوئیس توضیحاتی درباره تظاهرات گسترده سی ام خرداد ۱۳۶۰ داد و گفت در جریان سرکوب این تظاهرات صدها نفر از جمله زنان و دختران جوان دستگیر شدند. بسیاری از آنها اعدام شدند و تصاوير آنها در روزنامه ها با هدف شناسایی هویت شان منتشر شد. او این مقطع را نقطه عطف ورود سازمان مجاهدین به مرحله مبارزه مسلحانه علیه حکومت ایران دانست.

کنت لوئیس در قسمتی به نحوه شکل گیری شورای ملی مقاومت ایران پرداخت. او گفت سازمان مجاهدین با توجه به خواست مردم برای توقف جنگ در سال ۱۹۸۳ با عراق پیمان صلحی منعقد کرد. فرانسه در سال ۱۹۸۶ حضور مجاهدین در فرانسه را ممنوع اعلام کرد. این موضوع باعث تشکیل پایگاه مجاهدین در عراق شد. مجاهدین شروع به خرید اسلحه و مهمات کردند و درگیری های مسلحانه غیربین المللی آنها علیه حکومت ایران بصورت سیستماتیک و برنامه ریزی شده آغاز شد؛ درگیری هایی که همچنان ادامه دارد.

کنت لوئیس به پایگاه های سازمان مجاهدین در ترکیه و پاکستان اشاره کرد و گفت در تاریخ هفدهم تیر ۱۳۶۷ به یکی از پایگاه های آنها در کراچی از سوی حکومت ایران حمله شد که در جریان آن یک نفر کشته و یازده نفر زخمی شدند. او با این توضیحات نتیجه گرفت که درگیری مسلحانه غیربین المللی مجاهدین از این قبل آغاز و بعد از پایان جنگ هم ادامه یافت.

کنت لوئیس توضیح داد که پاسداران انقلاب اسلامی چگونه پس از پایان جنگ لباس پیش مرگه های کرد را به تن کرده و با مجاهدین جنگیدند. او گفت حکومت ایران با این کار در پی آن بود تا نشان دهد که مجاهدین با همکاری عراق با کردهای طرفدار ایران جنگیده اند. این درگیری ها منجر به اسارت گرفتن پاسداران توسط مجاهدین و به غنیمت گرفت سلاح های پایگاه آنها شد.

قسمت دیگری از توضيحات کنت لوئیس متمركز بر حمله هوایی حکومت ایران به کمپ اشرف در سال ۱۹۹۲ و موفقیت ارتش آزادیبخش ملی ایران در سرنگونی هواپیماهای جنگی ایران متمرکز بود. او گفت که چگونه در سال های ۸۱ و ۸۲ اعضاء و هواداران ساده سازمان مجاهدین تنها به دليل پخش روزنامه دستگیر و زندانی شدند. او تصاویری را از نه تنها ضرب و شتم بلکه شکنجه برخی از این افراد در دادگاه به نمايش گذاشت.

کنت لوئیس از روز پنجم مرداد به عنوان روز آغاز اعدام های در زندان اوین و هشتم مرداد در زندان گوهردشت نام برد. او از دقيق نبودن آمار و تعداد اعدام شدگان سخن گفت. این وکیل به آمار اعلامی برخی روزنامه ها مثل ساندی تلگراف اشاره کرد که عدد ۳۰ هزار نفر را ذکر کرده است. در این میان آمار اعلام شده از طرف برخی افراد قابل توجه است، مانند مهدی خزعلی با بیست هزار مورد اعدام، دکتر محمد ملکی سی هزار و چهارصد نفر و آمار خود مجاهدین که اعدام شدگان در سرتاسر ایران را در مقطع ۶۷، سی هزار نفر اعلام کرده اند. او گفت مجاهدین تا به امروز تعداد ۸۶ عضو هیات مرگ در شهرستان ها را شناسایی و اعلام کرده اند

کنت لوئیس از کتاب سیاه سازمان مجاهدین نام برد که در آن به پنج هزار و پانزده مورد اعدام اشاره شده است. او گفت البته لیستی سی هزار نفری موجود است که بسیاری آن را زیر سوال برده اند، اما مگر نه این است که ما در مورد کشتار شش میلیون یهودی به دست نازی ها تنها نام یک میلیون نفر را دارم.

کنت لوئیس در مورد اشتباهی که پیشتر در مورد اعدام کردها بیان کرده بود، از دادگاه عذرخواهی کرد. او پیشتر اعلام کرده بود که به باور وی در دوران اعدام های ۱۳۶۷، کردها تنها در شهرستان ها اعدام شده اند. او گفته خود را تصحيح کرد و دليل آن را در اختیارنداشتن منابع لازم اعلام کرد.

کنت لوئیس به درگیری مسلحانه بین المللی و غیربین المللی پرداخت و گفت به نظر موکلان من این درگیری، یک درگیری مسلحانه غیربین المللی بوده است. او گفت در این درگیری قطعا باید با عراق هماهنگی هایی صورت می گرفت تا تداخلی در کار دو طرف - نیروهای عراقی و نیروهای مجاهدین - ایجاد نشود. او گفت این موضوع که عراق کنترل درگیری را در دست داشته صحیح نیست.

کنت لوئیس عنوان کرد که در عملیات مسلحانه چهل چراغ نیروهای عراقی حضور نداشتند و چهل خبرنگار بین المللی در محل حاضر بودند و هیچکدام حضور نیروهای عراقی را گزارش نکردند. می گویند هماهنگی هایی با توپخانه عراق وجود داشته که در این مورد هم سند و مدرکی موجود نیست.

کنت لوئیس گفت این سازمان مجاهدین خلق بود که پس از پایان جنگ با هدف آزادسازی و برگرداندن هزار و پانصد اسیر جنگی ایرانی به کشورشان با صلیب سرخ بین الملل تماس گرفت. کنت لوئیس در ارتباط با فتوای آیت الله خمینی گفت که این حکم براساس اتهام محاربه به اعضاء و هواداران سازمان مجاهدین صادر شد و احتمال داد که خمینی این حکم را با توجه به سایر عملیات مجاهدین - حتی قبل از عملیات فروغ جاویدان - صادر کرده باشد. از جمله این عملیات می توان به عملیات مهر ماه ۶۶ سازمان مجاهدین در مریوان، عملیات عین خوش در غرب دزفول، عملیات در منطقه مهران، پیرانشهر و عملیات آفتاب اشاره کرد که به جنگ های کلاسیک سازمان مجاهدین معروفند.

کنت لوئیس در بخش دیگری توضیح داد که چگونه سازمان مجاهدین خلق بخاطر نبود مدارک و شواهد از لیست گروه های تروریستی آمریکا خارج شد.

کنت لوئیس در ارتباط با شناسایی هویت حمید نوری به عنوان حمید عباسی و نقش و سمت او در دوران اعدام های تابستان ۱۳۶۷ به کتاب ها و شهادت محمود رویایی اشاره کرد. او گفت محمود رویایی در کتاب آفتابکاران نام متهم را برده و در کتاب یک کهکشان ستاره او نیز چهار بار به نام متهم برمی خوریم.

کنت لوئیس گلایه کرد که در جریان دادگاه نوری در ارتباط با زنان زندانی کم سخن گفته شده است. او گفت در جریان شهادت «روم افشم» آمده که او زنان مجاهد را در حال ورش کردن در زندان دیده است و از تمرينات سختی که می کرده اند به مجاهد بودنشان پی برده است. این شاهد گفته است که زندانبانان زن برای کنترل بیشتر این زنان زندانی و مانعت از تمرين شان به حمید نوری (عباسی) و ناصریان متوسل شده اند.

کنت لوئیس ادعای وکلای مدافع نوری را زیر سوال برد که ادعا کرده اند شاهدان شهادت های همدیگر را شنیده اند و شهادت ها تكرار و کپی همدیگر هستند. او گفت این ادعا به هیچ وجه درست نیست و البته به نفع نوری و وکلای او است. او گفت کاوه موسوی که خود نیز نقشی در این پرونده داشته به ویدئویی اشاره کرده که پس از بازداشت نوری ساخته شده، اما این هیچ چیز را ثابت نمیکند چون اساسا پس از بازداشت نوری ساخته شده است.

کنت لوئیس شهادت های حسین فارسی و محمود رویایی را مستند و محکم خواند و در مقابل قراردادن شهادت ایرج مصداقی و اصغر مهدی زاده را تلاشی برای از بین بردن اعتبار شهادت شاهدان دانست.

کنت لوئیس در بخش دیگری از دفاعیه نهایی خود گفت حمید نوری فرد کم اهمیتی در زندان نبوده است. او نقشی موثر در اعدام دسته جمعی زندانیان در زندان گوهردشت داشته است. او گفت انکار متهم در نقش و حضور داشتن در اعدام ها برای او تخفيف مجازاتی را بوجود نمی آورد. او گفت اینکه جایگاه حمید نوری در سلسله مراتب هیئت مرگ پایین است دلیل آن نیست که ناقض مسئولیت از او باشد و از قضا [نقش او] بسیار هم مهم است.

کنت لوئیس به موضوع درخواست وزارت خارجه سوئد از شهروندانش برای توقف سفر به ایران پرداخت و گفت این درخواست به دلیل برگزاری دادگاه حمید نوری است. او گفت خانواده ها و بازماندگان اعدام های ۱۳۶۷ برای رسیدن به عدالت سی و چهار سال صبر کرده اند. او از دادستان ها و همکارانش در دادگاه تشکر کرد.

کنت لوئیس گفت حمید نوری به اندازه کافی - پنج جلسه - فرصت داشته تا از خود دفاع کند. حالا سرش را در دادگاه تکان می دهد. در نهایت عدالت باید برقرار شود. او گفت ما می توانیم به مردم ایران نشان دهیم که یک دادگاه منصفانه چگونه عمل می کند. کنت لوئیس گفت این دادگاه درست برعکس دادگاه هایی بود که قربانیان در سال ۱۳۶۷ در مقابل آن قرار گرفتند.

کنت لوئیس در پایان اعلام کرد که براساس کیفرخواست دادستان ها از دادگاه خواهان محکومیت حمید نوری است. دادستان ها براساس قوانین سوئد برای حمید نوری به اتهام جنایت جنگی و قتل عمد تقاضای اشد مجازات یعنی حبس ابد کرده اند.

جلسه بعدی دادگاه فردا، سه شنبه سیزدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ با اولین جلسه دفاعیه نهایی متهم و وکلای مدافعش در استکهلم سوئد برگزار خواهد شد.