مهارت پخت یخنی پلو درگز در فهرست میراث ناملموس ملی ایران ثبت شد

ایسنا/خراسان رضوی مسئول دفتر ثبت آثار تاریخی و طبیعی اداره کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی گفت: دانش بومی پخت یخنی پلو درگز به شماره ۲۶۰۹ در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

محمود طغرایی افزود: یخنی که در قاموس لغات فارسی به معنای پخته آمده را می‌توان مشهورترین و محبوب‌ترین خوراک بومی شهرستان درگز در استان خراسان رضوی دانست که همچنان نیز از اقبال زیادی برخوردار است.

او افزود: این خوراک از گذشته تا کنون در مراسم، میهمانی‌ها و جشن‌ها تهیه می‌شده است. همچنین معمولا برای پذیرایی از میهمانی که از اهمیت خاصی در نزد صاحب‌خانه برخوردار است، یخنی پخته می‌شود.

طغرایی تصریح کرد: یخنی در اصل گوشت پخته شده بره یا بز است که به شیوه خاص خود در درگز پخته و به همراه برنج صرف می‌شود. برای تهیه این غذا قطعات گوشت در پیاز تفت داده شده و به همراه آب پخته می‌شود بدون اینکه هیچ ادویه‌ای به جز نمک به آن اضافه شود.

وی اظهار کرد: محبوبیت یخنی نزد مردم محلی و مسافران سبب شده که در سطح شهرستان درگز به رستوران‌ها و خوراک ‌پزی‌های فراوانی برخوریم که پیشنهاد اول آن‌ها برای پذیرایی از میهمانان گوشت یخنی به همراه پلوی با برنج درگزی است.

طغرایی گفت: اهمیت یخنی نزد مردم درگز سبب شده که این خوراک همچنان جایگاه ویژه خود را به عنوان اولین انتخاب برای غذای مجالس حفظ کند. مهارت پخت این غذا سینه به سینه میان اقوام مختلف درگز منتقل شده و آشپزهای ماهر و پیشکسوت تلاش دارند که همچنان شیوه و دستور پخت ویژه یخنی را حفظ و اجرا کنند.

او افزود: وجود خوراک‌پزی‌ها و رستوران‌های فراوان با پخت و عرضه یخنی به مردم محلی و مسافران به معرفی و حفظ این غذا کمک شایانی کرده است؛ از این رو این غذا همچنان رواج دارد و با توجه به اهمیت آن برای مردم درگز می‌توان با معرفی درست و به جا از ظرفیت این غذا در کنار دیگر جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی منطقه درگز جهت معرفی خوراک سنتی و جذب هر چه بیشتر گردشگر بهره برد.

مسئول دفتر ثبت آثار تاریخی و طبیعی اداره کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی با بیان اینکه در شهرستان درگز اقوام گوناگون از جمله کردهای کرمانج، ترک، فارس، ترکمن و... سکونت دارند، تصریح کرد: هر یک از این اقوام دارای آداب و سنن و عناصر فرهنگی ویژه خود بوده اما در برخی عناصر نیز دارای اشتراک هستند. فرهنگ غذایی مشترک بخشی از میراث مشترک این اقوام است که از آن جمله می‌توان به یخنی اشاره کرد. همه این اقوام در مجالس شادی و سوگواری خود جهت پذیرایی از میهمانان از یخنی پلو استفاده می‌کند.

به گزارش روابط‌ عمومی اداره کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی طغرایی درباره ریشه یخنی اظهار کرد: یخنی در اصل واژه‌ای پهلوی به معنای پخته یا پخته شدن است؛ به همین دلیل در مناطق مختلف ایران و افغانستان گونه‌های مختلف یخنی همچون آبگوشت یخنی، یخنی نخود، یخنی کلم و یخنی بادمجان طبخ می‌شود. با این‌ حال در بیشتر فرهنگ لغت‌ها از یخنی به‌ عنوان گوشت پخته شده در مقابل خام به کار برده می‌شود و یخنی کردن گوشت را به معنای پختن آن کاربرد دارد. البته در مناطق جنوب کشور همچون بوشهر به آن یاخنی گفته می‌شود.

انتهای پیام