برجام در بن بست؛ مانع روسیه، سپاه و زیاده خواهی هسته ای

برجام در بن‌بست؛ مانع روسیه، سپاه و زیاده‌خواهی هسته‌ای 

تصویب دو طرح جدید علیه جمهوری اسلامی در مجلس سنای آمریکا با هدف حفظ تحریم‌های مرتبط با تروریسم را می‌توان آخرین پاسخ به تهدیدهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی با کمک گروه‌های نیابتی تحت حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دانست.

طرح‌های تصویب‌شده مجلس سنا پیام آشکاری برای مقام‌های حکومت ایران است که از یک سو آمریکا و متحدانش در خاورمیانه به‌خصوص اسرائیل را مسئول توقف مذاکرات می‌دانند و از سوی دیگر بدون آنکه حسن‌نیت خود را در متوقف کردن برنامه‌های مداخله‌جویان شبه نظامی در خاورمیانه نشان دهند، در زمین حمایت از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین بازی می‌کنند.

این‌ها همه در حالی است که سیاست داخلی و اقتصاد ایران تحت تاثیر فشار روزافزون تحریم‌ها شرایطی بسیار شکننده دارد و هر روز با چالشی جدید درگیر است.

پیام رهبر جمهوری اسلامی برای مذاکرات وین

سخنان رهبر حکومت اسلامی در دیدارهای ماه رمضان و تاکید بر گره‌خوردن سرنوشت نظام با منافع روسیه و حمایت از برنامه‌های نظامی سپاه نشان از آن دارد آنچه هر روز دورنمای توافق با اروپا و آمریکا را در مذاکرات برجام برای جمهوری اسلامی مبهم‌تر می‌کند، دارای سه ضلع است.

ماجراجویی‌های رهبر جمهوری اسلامی، برنامه‌های نظامی سپاه در سطح منطقه و حملات اخیر به تاسیسات نفتی کشورهای همسایه و سرنوشت حمله روسیه به اوکراین.

حالا در طرحی که تد کروز، سناتور آمریکایی، آن را ارائه کرد و با ۸۶ رای به تصویب رسید، تلاش بر این است که علاوه بر حفظ و تقویت تحریم‌های ایران در ارتباط با فعالیت‌های تروریستی این کشور، همکاری‌های اقتصادی و نظامی چین با ایران هم مورد توجه قرار گیرد و تاکید مضاعفی بر حفظ تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران شود.

آنچه این طرح را با وجود الزام‌آور نبودنش برای رئیس‌جمهوری آمریکا دارای اهمیت می‌کند، رای قاطعی است که نشان از آن دارد جدای از نمایندگان جمهوری‌خواه، بخش مهمی از سناتورهای دموکرات نیز با پس زدن زیاده‌خواهی‌های جمهوری اسلامی توافق دارند.

از سویی رشد دوباره محبوبیت دونالد ترامپ در آمریکا، که گفته می‌شود قصد دارد دوباره در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آتی در ایالات متحده آمریکا شرکت کند، زنگ خطری برای ایران است. موضوعی که محقق شدن آن می‌تواند روزهای سخت‌تری را پیش روی رهبران جمهوری اسلامی قرار دهد.

برنامه دولت آمریکا برای مذاکرات برجام

اما وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ اردیبهشت، در واکنش به شرایط پیش‌آمده در مذاکرات اعلام کرد واشنگتن به‌طور هم‌زمان برای دو سناریو در مورد پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی آماده می‌شود؛ اول بازگشت متقابل ایران به توافق هسته‌ای و دوم انجام نشدن هیچ توافقی با ایران.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «ازآنجا که بازگشت دوجانبه به اجرای برجام در حال حاضر در موقعیت بسیار مبهمی است، ما حالا برای هر دو سناریو آماده می‌شویم.»

پرایس ماه گذشته نیز گفته بود: «ما صراحتا اعلام کردیم تحریم‌های علیه روسیه نباید هیچ مداخله‌ای در گفت‌وگوهای برجام داشته باشد.»

سخنانی که نشان می‌دهد کلید رفع توقف مذاکرات برجام، بیش از آنکه در جیب جمهوری اسلامی باشد در کاخ کرملین است.

این‌ها در کنار نمایش روزانه موشک‌های بالستیک جدید، تهدید به انتقام از آمریکا و نابودی اسرائیل و سرعت جمهوری اسلامی برای غنی‌سازی و خطر دستیابی نظام به سلاح هسته‌ای روشنگر دلایل نگرانی روزافزون از وضع فعلی است.

موضوعی که سبب شده است دولت اسرائیل نیز فشار بیشتری بر دولت بایدن برای توقف کامل مذاکرات و اعمال تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی، مشابه تحریم‌های روسیه، بیاورد.

نپذیرفتن مسئولیت وضع موجود از طرف جمهوری اسلامی

جمهوری اسلامی به هیچ شکل حاضر به پذیرش مسئولیت دررابطه‌ با بن‌بست در پرونده برجام نیست. رئیس‌جمهوری اسلامی و دولت او هم‌زمان که در سفرهای خارجی خود شعار مرگ بر آمریکا سر می‌دهند و می‌گویند سرنوشت کشور با برجام یکی نیست، تلاش می‌کنند امتیازهای مورد نظر خود و روسیه را یکجا از جهان در پرونده هسته‌ای بگیرند.

وزیر امور خارجه ایران مدام آمریکا را متهم به زیاده‌خواهی می‌کند، اما هیچ توضیحی در مورد توسعه برنامه‌های هسته‌ای نظام و تلاش برای انتقال منابع مالی و نظامی به گروه‌های شبه نظامی منطقه در یمن، لبنان و فلسطین از طرف سپاه قدس ارائه نمی‌کند.

از طرفی ایران در عمق سیاه‌چاله فقر و فساد نظام‌مند درون لایه‌های نظام هر روز وضعی تازه را تجربه می‌کند و مسئولیت آن را بر گردن دشمنان انقلاب می‌اندازد. جیره‌بندی نان، مرغ، روغن، حبوبات و برنج، گرانی روزافزون، نبود منابع مالی لازم برای پرداخت دیون دولت و فشار نهادهای حکومتی به مردم برای افزودن به دارایی‌ها تنها بخشی از وضعیت موجود است که حکومت اسلامی در قبال آن مسئولیتی نمی‌پذیرد.

دولتی که با شعار حمایت از مستضعفان بر سرکار آمد و گمان می‌کرد به پشتوانه حمایت تمام‌قد رهبر جمهوری اسلامی و عبور از مسئله برجام و تحریم‌ها، با شعار و دستور موفق خواهد بود، حالا در وضعیتی دارد که دیگر مسیر برگشتی برای آن ظاهرا وجود ندارد.
منبع: داریوش معمار روزنامه‌نگار-ایندیپندنت ‌فارسی 
 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران