چند نکته درباره قراردادهای استعمارگونه در موسیقی

به گزارش خبرنگار مهر، بابک زرین از آهنگسازان شناخته شده کشورمان که طی سال های اخیر علاوه بر آهنگسازی چندین سریال پرمخاطب تلویزیونی با خوانندگان متعددی نیز همکاری داشته در تازه ترین برنامه رادیویی «صباهنگ» شبکه رادیویی صبا ضمن تشریح تازه ترین فعالیت های خود در عرصه موسیقی بیان کرد: طبیعتا بین کارهایی که در حال انجام است با کارهایی که پیش روی مخاطبان قرار گرفته تفاوت های زیادی وجود دارد، اما درباره آن دسته از تولیداتی که به تازگی به مخاطبان ارائه شده می توانم به موسیقی تیتراژ سریال «خوشنام» به آهنگسازی خودم و خوانندگی سعید شریعت (از خواننده های خودم) اشاره کنم. این خواننده از جمله هنرمندانی است که حدود دو سالی است با من فعالیت خود را آغاز کرده و از خرداد ماه نیز شاهد برگزاری کنسرت های او خواهیم بود.

وی افزود: در شبکه پنج هم سریال «مسافران شهر» را داشتم که موسیقی تیتراژ اول آن را پرواز همای و موسیقی تیتراژ پایانی اثر را هم امیرتسلیمی از دیگرخوانندگان جوان کشورمان که به تازگی با من همکاری می کند، به عهده داشته است. در عرصه تولید آلبوم هم فعالیت هایی را آغاز کرده ام که به زودی درباره این عرصه نیز اطلاع رسانی لازم را انجام خواهم داد.

«خواننده های خودم» یعنی چه؟

این آهنگساز در پاسخ به پرسش مجری برنامه که از او درباره کلیدواژه «از خواننده های خودم» پرسید، توضیح داد: ما به عنوان آهنگساز یا تهیه کننده چند مدل کار داریم. وقتی در مقام آهنگساز هستیم طبیعتا یک سری خواننده به ما مراجعه می کنند که حق و حقوق مربوط به اجراهای زنده یا سایر تولیداتشان به عهده خود یا تهیه کنندگانشان است. یک سری از خوانندگان هم هستند که شما به عنوان آهنگساز به عنوان تهیه کننده نیز روی آنها تمرکز بیشتری دارید که مسئولیت هنری پروژه هایشان به عهده من است. اینها خوانندگانی هستند که بنده آنها را انتخاب و با حضور سرمایه گذارکارها را دنبال می کنیم.

زرین در جواب سؤال دیگر مجری مبنی بر اوضاع و احوال تهیه کنندگی در حوزه موسیقی و به میان آمدن عبارت هایی چون باندبازی و موارد مشابه گفت: برای ما به طور حتم صدا زیاد ارسال می شود تا بتوانیم با این افراد همکاری کنیم. طبیعتا من به عنوان آهنگساز تلاش می کنم تا ضمن گوش دادن به همه صداها به تمامی نشانه ها و ویژگی های خواننده شدن افراد ، غیر از عنصر صدا نیز نگاه کنم. برای من قطعا صدا، تیپ ظاهری و دیگر نشانه ها دربرگیرنده یک خواننده واحدی است که در تمام دنیا چنین رویکردی از سوی تهیه کنندگان رعایت می شود. یعنی می توان گفت صدا یکی از اولویت های انتخاب خواننده است. کما اینکه ما در دورانی خوانندگانی داشتیم که شاید از تیپ و ظاهر چندانی برخوردار نبودند، اما دارای صدایی بودند که ما به واسطه آن صدای خوب، آنها را گوش می دادیم. اما طبیعتا اگر همین افراد با همین تیپ بیایند روی صحنه شاید کسی از اثرش استقبال نکند. پس در این شرایط است که تهیه کننده تلاش می کند از فرد هنرمند در رویکردهای استاندارد به روز و جهانی انتخاب خود را انجام دهد.

بابک زرین، قراردادهای استعمارگونه و چند داستان دیگر

وی در بخش دیگری از این گفتگوی رسانه ای بود که در پاسخ به سئوال مجری پیرامون فرآیند تهیه کنندگی در حوزه موسیقی و رایج شدن کلیدواژه هایی چون قراردادهای استعمارگونه با خوانندگان جوان تصریح کرد: من بازهم تاکید می کنم درتمام دنیا تفکرات تهیه کنندگی وارد جریان تازه ای شده که ممکن است در ایران بسیاری از تهیه کنندگان قائل به انجام آن نباشند. وقتی شما به عنوان یک تهیه کننده تلاش می کنید و فلان هنرمند را از صفر به بالاترین درجات می رسانی طبیعتا مستلزم تلاشی است که یک تهیه کننده از عهده آن برآمده است. آیا استعداد هنرمندی که تا قبل از همکاری با فلان تهیه کننده پیش روی مخاطب قرار گرفته بود، به همان میزانی بابک زرین: در قراردادهای مربوط به بنده، درصد مالی سهم خواننده از میزان بالایی برخوردار است. یعنی از همان ابتدایی که کنسرت های خواننده آغاز می شود وی درصد خوبی از کل مبلغ را دریافت می کند که تهیه کننده در آن دخیل بوده، توانسته پیش روی جامعه بیشتری از مخاطبان معرفی شود؟ آیا این هنرمندان می دانسته اگر فلان تیپ یا فلان طراحی چهره را داشت می توانست بیشتر به مخاطبانش معرفی شود؟ پس می بینید که قطعا یک تیم حرفه ای پشت یک استعداد موسیقایی قرار می گیرند تا او بتواند در فرآیند حرفه ای موسیقی گام به گام به سمت بالا رفتن کارهای مورد نظر را انجام دهد. این فرآیندی که به آن اشاره کردم در تمام دنیا پیاده می شود و من نمی دانم چرا در اینجا برخی ها به آن استعمار می گویند. کما اینکه شما می توانید به عنوان یک هنرمند این قرارداد را امضا نکنی.

زرین افزود: در برخی مفاد قراردادهایی که خوانندگان من با من امضا می کنند ماجرا به این شکل تنظیم شده که خواننده از صفردر کنار من حضور دارد که حضورش در عرصه های حرفه ای می بایست با هماهنگی تهیه کننده ای باشد که او را به مرحله درستی از کار حرفه ای رسانده است. می دانید کدام قسمت از بعضی قراردادها ممکن است بچه ها را اذیت کند؟ من به شما صادقانه می گویم آن بخشی که درصد کمی به خواننده می رسد به احتمال زیاد موجب ناراحتی و دلخوری می شود. کما اینکه در قراردادهای مربوط به بنده، درصد مالی سهم خواننده از میزان بالایی برخوردار است. یعنی از همان ابتدایی که کنسرت های خواننده آغاز می شود وی درصد خوبی از کل مبلغ را دریافت می کند.

این آهنگساز در جواب سئوال دیگری که از زرین درباره برخی اختلافات تهیه کنندگان با برخی از خوانندگان درباره «مالکیت نام هنری» گفت: به نظرمن نباید به برخی از تهیه کنندگان خرده گرفت. به عنوان مثال اگر شما اسمی به عنوان خواننده داشتید تا قبل از انتخاب نام هنری، طبیعتا به گونه ای آن اسم را انتخاب کردید که نتوانسته در جلب مخاطب موفق عمل کند اما وقتی اسم تغییر پیدا می کند طبیعتا این تغییر عنوان که موجب استقبال مخاطب هم شده، به لحاظ مادی و معنوی در اختیار تهیه کننده است. این شرایط متاسفانه در ایران فراموش شده است. پس طبیعتا در برخی قراردادها موضوع اسم هنری هم مطرح می شود که حق قانونی زنده نگه داشته شود.

آهنگساز سریال «معمای شاه» در بخش دیگری از مصاحبه خود بود که به بهانه پخش سرود رسمی تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی روسیه در این برنامه گفت: من یادم می آید وقتی این سرود پخش شد بسیاری از دوستان از کار ما تعریف و بسیاری هم ما را کوبیدند. خیلی ها می گفتند این موسیقی، موسیقی فوتبالی نیست اما وقتی سالها گذشت و ما در آستانه جام جهانی قطر قرار گرفتیم، دیدم که این موسیقی در هر بازی تیم ملی فوتبال کشورمان در رویدادهای مختلف پخش می شود. من شاید می دانستم مشغول چه کاری هستم اما نمی دانم برخی از دوستان فقط به آن لحظه نگاه کرده و این اثر را مورد قضاوت تند خود قرار دادند.

شرایط همکاری با سالار عقیلی فعلا مقدور نیست

زرین در ادامه همین بخش بود که در پاسخ به پرسش مجری مبنی بر عدم استمرارهمکاری موفق او با سالارعقیلی توضیح داد: خیلی نمی توان پیرامون این موضوع درباره نکته خاصی حرف زد، البته که سالار عقیلی همواره به من لطف دارد و بسیاری از ملودی های من را او با صدایش به مردم معرفی کرده که اتفاقا هم آثار پرطرفداری بودند. اما الان احساس می کنم در حال حاضر که علاوه بر اهنگسازی به تهیه کنندگی هم مشغول هستم شرایط همکاری با سالار عقیلی فعلا مقدور نیست. البته من از سال ۱۳۹۷ تا به امروز اثر مشترکی را با آقای عقیلی نداشتیم و هرچه بوده از قبل بوده است. به طور حتم هم از جانب من و هم از جانب سالار عقیلی علاقه به همکاری وجود دارد اما دلایلی وجود دارد که فکر می کنم طرح این اختلاف نظرها در برنامه مناسب نباشد. اما هرچه هست فعلا ترجیح بر این است که فعلا همکاری وجود نداشته باشد. اما همچنان تاکید می کنم که من بهترین کارها را با سالار انجام دادم و حتی اگر من هم با او همکاری نداشته باشم، این همکاری های درخشان ثبت شده است. من دنبال فضاهای متفاوت هستم و اگر سالار این کارهای متفاوت را بخواند طبیعتا همکاری های من و او ادامه پیدا خواهد کرد.

وی در بخش پایانی صحبت های خود درپاسخ به سئوالی مبنی بر ورود به عرصه خوانندگی بر اساس آثاری که قبل از آن منتشر شده گفت: خوانندگی را شروع نکرده بودم که بخواهم خوانندگی را کنار بگذارم، اگر از همان اول هم می خواندم واقعا حرکتی برآمده از دل بوده که اگر دال بر این موضوع بود که می خواهم خواننده شوم، مبتنی بر این شرایط بود که برخی از صاحبان کمپانی ها و موسسات تولید موسیقی به من پیشنهاد می کردند که کار خوانندگی را ادامه بدهم. ولی بعد دیدم که نمی خواهم چنین شرایطی برایم پیش بیاید. حتی من همین الان هم چند کار آماده برای انتشار دارم اما واقعا هنوز دلم نیست که بخواهم آنها را منتشر کنم. شاید دو سال دیگر این انگیزه را پیدا کنم اما خودم هنوز روی تراک های خودم تبلیغی نکردم که بخواهم روی آن مانور رسانه ای بدهم.